Nowy pakt na nowe czasy

Joe Biden na madryckim szczycie NATO

Decyzje o przyjęciu Szwecji i Finlandii oraz o powrocie do niemal zimnowojennych relacji z Moskwą to pierwszoplanowe efekty szczytu Sojuszu Północnoatlantyckiego. Ale w ich cieniu zapadły też inne, ostatecznie nadające Paktowi charakter globalny. I warto zdawać sobie sprawę z ich dalekosiężnych skutków

Nie ulega wątpliwości, że to rosyjska inwazja na Ukrainę nadała organizacji nowy impet. Po całkiem niedawnych publicznych diagnozach Emmanuela Macrona o „śmierci mózgowej NATO”, po całkiem realnych groźbach Donalda Trumpa, że Stany Zjednoczone wycofają się z Sojuszu, po strategicznych i wizerunkowych niepowodzeniach w Afganistanie – niespodziewanie zbawcą transatlantyckiej jedności i solidarności okazał się Władimir Putin. Dużo skuteczniejszym niż dwie dekady temu Osama bin Laden, bo i zagrożenie dla fundamentalnych interesów bezpieczeństwa kluczowych krajów Zachodu jest dziś poważniejszego kalibru.

O wysoką stawkę

Osama bin Laden nigdy nie miał szans podważyć realnego, globalnego układu sił. Owszem, mógł wraz ze swymi poplecznikami i wyznawcami mordować tysiące niewinnych ludzi, a nawet przejściowo podnieść swymi zamachami koszty ubezpieczeń w ruchu lotniczym i transporcie morskim. Dla liderów najpotężniejszych państw świata był jednak w gruncie rzeczy jak brzęcząca mucha – co prawda męczący i wstrętny, zmuszający do reakcji na miarę zamachnięcia się gazetą, ale nie tak groźny dla systemu. Z Rosją w takim kształcie, do jakiego doprowadziły ją lata budowy „rozwiniętego putinizmu”, sprawa jest dużo poważniejsza.

I to nie tylko z racji dysponowania przez nią niebagatelnym potencjałem nuklearnym i pociskami zdolnymi do przenoszenia głowic. Także dlatego, że Rosja wciąż ma status stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ (pozwalający paraliżować decyzje zmierzające do legalnego ukarania samej Federacji oraz innych „państw bandyckich”). Że hoduje sieć licznych agentów wpływu (zapewne w części wciąż uśpionych), rozlokowanych w newralgicznych miejscach struktur politycznych, wojskowych, gospodarczych i społecznych dziesiątek państw na wszystkich kontynentach. Że kontroluje morskie przejście z Pacyfiku na Atlantyk przez wody Arktyki – coraz ważniejsze dla światowej gospodarki. Że uzależniła od swych surowców poważną część globu. A wreszcie dlatego, że stając się partnerem (a z czasem coraz wyraźniej wasalem) Chińskiej Republiki Ludowej, może znacząco ułatwić imperialne zakusy Pekinu, a nawet wraz z nim podważyć błogi spokój oraz fundamenty politycznej i ekonomicznej supremacji Zachodu.