Utrata zaufania do pracownika

Na szkoleniach niezmiennie pada pytanie, czy utrata zaufania do pracownika to wystarczający powód do jego zwolnienia i jak to właściwie uzasadnić. Odpowiedź nie jest jednoznaczna i zależy od wielu czynników i wymaga przy tym dobrej znajomości orzecznictwa. ©℗

O co kadrowe pytają na szkoleniach

problem Czym jest zaufanie w relacjach pracowniczych?

odpowiedź Zaufanie opiera się na przekonaniu, że na pracy danej osoby można polegać, gdyż wykonuje ona swoje obowiązki starannie i sumiennie, swoją przyszłość zawodową wiąże z aktualnym pracodawcą oraz jest lojalna wobec pracodawcy (wyrok Sądu Najwyższego z 18 lipca 2018 r., sygn. akt III PK 57/17). Natomiast w wyroku z 31 marca 2009 r., sygn. akt II PK 251/08, SN podkreślił, że zaufanie pracodawcy ma szczególne znaczenie w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych lub samodzielnych, a także pracowników wykonujących zawód zaufania publicznego.

problem Czy utrata zaufania może być przyczyną wypowiedzenia?

odpowiedź Ocena zależy od konkretnego stanu faktycznego. Kwestię, czy utrata zaufania może stanowić przyczynę wypowiedzenia, w klarowny sposób wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z 14 lipca 1999 r., sygn. akt I PKN 148/99, twierdząc, że w pojęciu zaufania tkwi ex definitione (z mocy definicji - red.) pierwiastek subiektywny. Jest to bowiem stan wyrażający się przekonaniem o możliwości polegania na kimś, poczuciem pewności, a więc stan z pogranicza sfer racjonalnej (intelektualnej) i psychicznej (emocjonalnej). Zaufanie jest przy tym stopniowalne - od absolutnego (bezwzględnego, bezwarunkowego itp.) do ograniczonego. Ogólnego, powszechnego wzorca zaufania nie ma i utworzyć się go nie da. Wobec tego pełna jego obiektywizacja nie jest możliwa. Nasilenie elementów obiektywnych i subiektywnych charakteryzujących indywidualny stan zaufania (lub braku zaufania albo utraty zaufania) może mieć znaczenie w zakresie jego oceny w kontekście skutków, jakie prawo z nim łączy. Utrata zaufania do pracownika może więc - ze względu na jej silne zobiektywizowanie - uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę lub odwrotnie - nie stanowić uzasadnionej przyczyny wypowiedzenia ze względu na jej nadmierną subiektywizację. Zatem w świetle orzecznictwa SN nie każdy przypadek utraty zaufania do pracownika może być uznany za uzasadniający wypowiedzenie mu umowy o pracę. Utrata zaufania do pracownika uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli w konkretnych okolicznościach nie można wymagać od pracodawcy, by nadal darzył pracownika zaufaniem. Taki pogląd zawiera wyrok SN z 18 lipca 2018 r. (III PK 57/17).