Wszystko o pożyczkach

 I. Podatkowe skutki umów pożyczek

Z początkiem 2007 r. ustawodawca wprowadził kilka istotnych zmian w zakresie opodatkowania pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

PCC - zasady ogólne

Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlega zarówno sama umowa pożyczki, jak i jej zmiana, o ile spowoduje ona podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem (art. 1 ust. 1 ustawy o pcc). Obowiązek podatkowy powstaje już z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli w praktyce już w momencie zawarcia umowy (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o pcc). Bez znaczenia będzie więc sam moment faktycznej wypłaty pożyczki. Jest to istotne w przypadku umów zawartych np. pod warunkiem zawieszającym, gdzie obowiązek zapłaty podatku powstanie pomimo faktu, iż faktyczna wypłata środków może się znacznie opóźnić. Częściowym złagodzeniem tej niedogodności jest regulacja stanowiąca, iż wobec nieziszczenia się warunku zawieszającego podatek podlega zwrotowi, jednak nie później niż po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony (art. 11 ustawy o pcc). Co istotne, od początku bieżącego roku obowiązek podatkowy spoczywa wyłącznie na pożyczkobiorcy, a nie jak dotychczas solidarnie na stronach umowy. Jeżeli zaś pożyczkobiorców było kilku lub pożyczkobiorcą była spółka cywilna, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty albo wspólnicy spółki cywilnej.

PRZYKŁAD

Spółka LEASMASTER podpisała z kontrahentem umowę pożyczki na kwotę 1 000 000 zł, z zastrzeżeniem (pod warunkiem), iż transza pożyczki zostanie wypłacona wówczas, gdy kontrahent zawrze w ramach prowadzonej działalności kontrakt na kompleksowe wykonanie domu towarowego. Do zrealizowania warunku doszło ostatecznie 6 miesięcy po podpisaniu umowy pożyczki. Pomimo iż spełnienie warunku i zarazem rzeczywista wypłata gotówki nastąpiły dopiero po okresie półrocznym, obowiązek podatkowy powstał już z chwilą podpisania umowy.

Przy umowie pożyczki podstawę opodatkowania stanowi kwota lub wartość pożyczki. Stawka pcc wynosi 2%. W pewnych sytuacjach stawka podatku może wynosić jednak aż 20% (o czym niżej).