Prawo konkurencji w UE: iluzoryczne prawa przedsiębiorców

Czy dochodzenie roszczeń w przedmiocie naruszenia konkurencji przed organami unijnymi, rzeczywiście możliwe jest w praktyce, czy tylko w teorii? Warto rozważyć wzmocnienie systemu ochrony konkurencji w Polsce.

Uczciwa i nie zniekształcona konkurencja stanowi podstawę funkcjonowania gospodarki rynkowej. Ochrona konkurencji jest ustrojową zasadą Unii Europejskiej. Z uwagi na szczególne znaczenie, jej regulacja ma charakter publicznoprawny. To oznacza, że Komisja Europejska i Trybunał Sprawiedliwości zostały wyznaczone i wyposażone w specjalne kompetencje aby czuwać nad przestrzeganiem reguł konkurencji.

Niniejszy artykuł koncentruje się na prawie konkurencji w ścisłym znaczeniu, tj. praktykach ograniczających konkurencję uregulowanych w art. 101 TFUE (niedozwolone porozumienia) i art. 102 TFUE (nadużywanie pozycji dominującej).

Równoległe stosowanie prawa

Wraz z przystąpieniem do Unii Europejskiej Polska została objęta regulacjami unijnymi dotyczącymi prawa konkurencji. Dlatego aktualnie istnieją dwa, spójne ze sobą systemy prawa antymonopolowego – na poziomie krajowym i unijnym – w ramach których określone kompetencje posiada Komisja Europejska oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Nie istnieją przepisy regulujące podział kompetencji pomiędzy powyższymi organami. W ramach „soft law” tworzonego przez Komisję, wskazuje się, że „krajowy organ ochrony konkurencji działający samodzielnie jest z reguły właściwy do rozpatrywania takich porozumień i praktyk, które istotnie wpływają na konkurencję głównie na terytorium kraju, w którym działa a Komisja jest instytucją właściwą szczególnie wówczas, gdy jedno lub kilka porozumień lub praktyk, w tym sieć podobnych umów lub praktyk, wpływa na konkurencję w więcej niż trzech państwach członkowskich” (Zawiadomienie Komisji w sprawie współpracy w ramach sieci organów ochrony konkurencji). Reasumując, głównym determinantem w zakresie wyboru właściwego organu do rozpoznania sprawy powinien być zasięg terytorialny naruszenia.