Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 1 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.44.2024.1.MR

Skutki podatkowe podziału spółki - podział przez wydzielenie.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłegojest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

15 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych podziału spółki. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania: A. A;

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania: B. A (ul. Q 1, (...))

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawcy są polskimi rezydentami podatkowymi, mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawcy są także wspólnikami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka Dzielona”) oraz także w innych spółkach kapitałowych (dalej: „Spółka Przejmująca Z”, „Spółka Przejmująca X”, „Spółka Przejmująca Y”, a także łącznie: „Spółki Przejmujące”). Spółka Dzielona oraz Spółki Przejmujące są polskimi spółkami kapitałowymi. Spółka Dzielona, Spółka Przejmująca Z oraz Spółka Przejmująca Y są spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, natomiast Spółka Przejmująca X jest spółką akcyjną.

Spółka Dzielona jest podmiotem prowadzącym bardzo szeroką działalność (...) w wielu obszarach. Główna działalność jest (...). Spółka Dzielona specjalizuje się również w (...). Zajmuje się także (...).

Spółka Dzielona prowadzi działalność zarówno w Polsce (w miejscu swojej siedziby oraz w biurach terenowych), jak i za granicą przy udziale spółek zależnych mających siedziby w (...).

Wobec powyższego, w ramach przedsiębiorstwa Spółki Dzielonej można wyróżnić następujące struktury kompetencyjne:

(...)

W ramach prowadzonej przez Spółkę Dzieloną działalności gospodarczej zostały wyodrębnione następujące jednostki organizacyjne (...)

• A– (...)(dalej: „A”),

• B – (...) (dalej: „B”),

• C – (...) (dalej: „C”).

A odpowiada za (...).

B realizuje działalność w obszarach (...).

Finalnie, w ramach C prowadzona jest działalność gospodarcza w obszarach (...).

Wnioskodawcy, jako wspólnicy Spółki Dzielonej, planują dokonać podziału Spółki Dzielonej poprzez wydzielenie każdego z Departamentów do odrębnej Spółki Przejmującej w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1467 ze zm.). A zostanie wydzielony do Spółki Przejmującej Z, B zostanie wydzielony do Spółki Przejmującej X, a C zostanie wydzielony do Spółki Przejmującej Y. W następstwie podziału przez wydzielenie Wspólnicy otrzymają udziały/akcje w podwyższonym kapitale zakładowym Spółek Przejmujących.

Wnioskodawcy zakładają, iż wskazany powyżej podział przez wydzielenie skutkujący przeniesieniem Departamentów do poszczególnych Spółek Przejmujących ze względów biznesowych odbędzie się w ramach dwóch procesów podziału. W pierwszej kolejności nastąpi podział Spółki Dzielonej poprzez wydzielenie Departamentu B do Spółki Przejmującej X oraz wydzielenie C do Spółki Przejmującej Y. Następnie nastąpi podział Spółki Dzielonej poprzez wydzielenie Departamentu A do Spółki Przejmującej Z.

Podział Spółki Dzielonej zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a głównym bądź jednym z głównych celów tego podziału nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Wartość emisyjna udziałów Spółki Przejmującej Z, udziałów Spółki Przejmującej Y oraz akcji Spółki Przejmującej X, przydzielonych każdemu z Wnioskodawców jako wspólnikowi Spółki Dzielonej (ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału przez wydzielenie) będzie wyższa niż wydatki na objęcie przez każdego z Wnioskodawców udziałów w Spółce Dzielonej obliczone zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT – ustalone w proporcji, w jakiej pozostaje u każdego z Wnioskodawców wartość części przedsiębiorstwa wydzielanej ze Spółki Dzielonej odpowiednio do: Spółki Przejmującej Z, Spółki Przejmującej Y oraz Spółki Przejmującej X, do wartości całego majątku Spółki Dzielonej bezpośrednio przed podziałem.

Wartość kosztów objęcia udziałów przydzielonych Wnioskodawcom odpowiednio przez: Spółkę Przejmującą Z, Spółkę Przejmującą Y oraz akcji przydzielonych Wnioskodawcom przez Spółkę Przejmującą X, w związku z podziałem Spółki Dzielonej, która pozostanie w rachunkach podatkowych Wnioskodawców do rozliczenia dla celów podatkowych jako koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów/akcji nie będzie wyższa niż wartość udziałów każdego z Wnioskodawców w Spółce Dzielonej, jaka byłaby przez Wnioskodawców przyjęta do rozliczenia dla celów podatkowych jako koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tych udziałów w Spółce Dzielonej, gdyby nie doszło do podziału tej spółki.

Dodatkowo w związku z planowanym podziałem przez wydzielenie Wnioskodawcy nie otrzymają dopłaty (wypłaty) w gotówce.

W zakresie wydzielenia Departamentu A do Spółki Przejmującej Z celem Wnioskodawców jest wydzielenie z majątku Spółki Dzielonej istotnych z finansowego punktu widzenia aktywów Spółki Dzielonej, to jest nieruchomości (składających się na A), i ich przeniesienie do Spółki Przejmującej Z. W ten sposób obecnie posiadane przez Spółkę Dzieloną nieruchomości, składające się na A, zostaną zabezpieczone przed ewentualnymi problemami z koniunkturą na rynku związanym z podstawową działalnością Spółki Dzielonej.

Z kolei odnosząc się do wydzielenia Departamentu B do Spółki Przejmującej X oraz C do Spółki Przejmującej Y, celem ww. operacji jest wydzielenie obydwóch Departamentów do spółek celowych celem pozyskania zewnętrznych inwestorów.

Udziały w Spółce Dzielonej nie zostały przez Wspólników objęte lub nabyte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów.

1.1. A

Na moment przeprowadzenia podziału przez wydzielenie A będzie posiadać następujące cechy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej:

A.W zakresie wyodrębnienia organizacyjnego:

1) A będzie wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki Dzielonej w wyniku uchwały zarządu.

2) A będzie funkcjonował w oparciu o wyodrębnione składniki materialne i niematerialne, a więc:

•nieruchomości (gruntowe i lokalowe), w tym (między innymi) tereny przemysłowe i wzniesione budynki, hale produkcyjne, hale magazynowe, biura, lokale mieszkalne, a także niezbędna do korzystania z nich infrastruktura, w tym drogi, dojazdy i parkingi,

•instalacje, ruchome środki trwałe oraz inne ruchomości niebędące środkami trwałymi, związane ściśle z substancją nieruchomości oraz działalnością Departamentu A, takie jak (...),

•prawa i obowiązki z umów związanych z działalnością prowadzoną w ramach Departamentu A (umowy najmu, umowy na dostawę mediów, umowy o prowadzenie rachunków bankowych), a także istniejące należności i zobowiązania wynikające z ww. umów,

•oprogramowanie systemów stanowiących elementy nieruchomości (...),

•ogół wiedzy i informacji pozyskanych w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach Departamentu A, (...).

3)W związku z podziałem przez wydzielenie Departamentu A do Spółki Przejmującej Z przejdą pracownicy w trybie art. 23[1] Kodeksu pracy, zajmujący się działalnością związaną z (...).

B.W zakresie wyodrębnienia finansowego:

1)Na poziomie zakładowego planu kont będą wyodrębnione konta przychodowe oraz kosztowe dotyczące Departamentu A. Przy wykorzystaniu zakładowego planu kont oraz ksiąg pomocniczych będzie możliwe przedstawienie sytuacji finansowej Departamentu A, w szczególności sporządzenie jego bilansu.

2)A będzie posiadał przypisane do siebie własne rachunki bankowe, na które będą wpływały należności i z których będą płacone zobowiązania przypisane wyłącznie do jego działalności;

3)Do Departamentu A będą przyporządkowane zobowiązania związane wyłącznie z jego działalnością – w wyniku podziału przez wydzielenie zobowiązania przyporządkowane wyłącznie do Departamentu A zostaną przejęte przez Spółkę Przejmującą Z.

C.W zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego:

Składniki majątkowe przyporządkowane do Departamentu A będą służyły realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmujących działalność związaną z (...).

W tym miejscu należy wyraźnie wskazać, że w skład Departamentu A nie wejdą wszystkie obecnie posiadane przez Spółkę Dzieloną nieruchomości. Powyższe wynika przede wszystkim z faktu, że (...). Poza wskazanymi wyjątkami dotyczącymi nieruchomości rolnych i nieruchomościami, z którymi jest związane zezwolenie na działalność w (...), całość nieruchomości Spółki Dzielonej zostanie przejęta przez Spółkę Przejmującą Z.

Należy wskazać, że po przeprowadzonym podziale przez wydzielenie część z nieruchomości wchodząca w skład Departamentu A będzie wynajmowana przez Spółkę Dzieloną. Płacony przez Spółkę Dzieloną czynsz najmu będzie powodował powstanie po stronie Spółki Przejmującej Z dochodu, od którego płacony będzie podatek dochodowy od osób prawnych. Jednocześnie po przeprowadzonym podziale przez wydzielenie wszystkie nieruchomości (za wyjątkiem biura oraz zaplecza niezbędnego do działalności Spółki Przejmującej Z), będą przeznaczone pod wynajem/dzierżawę. Spółka Przejmująca X będzie wynajmowała część powierzchni biurowej oraz część powierzchni warsztatowej i magazynowej. Spółka Przejmująca Y będzie wynajmowała część powierzchni biurowej.

Nieruchomości w Spółce Dzielonej są przyporządkowane do Departamentu A, który odpowiada za ich prawidłowe funkcjonowanie oraz zarządza nimi, natomiast od strony operacyjnej są one częściowo udostępniane (...) na potrzeby działalności departamentu B, departamentu C oraz działalności Spółki Dzielonej związanej z (...). Wchodzące w skład Departamentu A biura wykorzystywane są także do ogólnej działalności Spółki Dzielonej, której nie można przypisać do żadnej konkretnej gałęzi działalności Spółki Dzielonej. W tym zakresie należy wymieć przestrzeń biurową wykorzystywaną przez (...).

Spółka Dzielona w ramach Departamentu A zarządza wyłącznie własnymi nieruchomościami.

Działalność zarządzania nieruchomościami to szereg czynności takich jak administracja (obieg dokumentów związanych z (...) oraz (...)), utrzymanie porządku i właściwego stanu (...), w tym (...). Dodatkowo pracownicy Departamentu A wspierają procesy związane z zawieraniem (...) w miejscach gdzie Spółka Dzielona prowadzi działalność (w kraju i za granicą). Spółka Dzielona w ramach Departamentu A prowadzi działalność w zakresie realizacji (...). Przy czym po przeniesieniu Departamentu A do Spółki Przejmującej Z planowane są kolejne (...), które będą także (...).

Zrealizowane inwestycje:

(...)

Planowane inwestycje:

(...)

Ponadto Spółka Dzielona (...)

1.2. B

Na moment przeprowadzenia podziału przez wydzielenie B będzie posiadać następujące cechy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej:

A.W zakresie wyodrębnienia organizacyjnego:

1)B będzie wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki Dzielonej w wyniku uchwały zarządu Spółki Dzielonej.

2)B będzie funkcjonował w oparciu o wyodrębnione składniki materialne i niematerialne, a więc:

•V składająca się z (...),

•ruchome środki trwałe oraz inne ruchomości niebędące środkami trwałymi, związane ściśle z działalnością Departamentu B, w tym (...),

•prawa i obowiązki z umów związanych z działalnością prowadzoną w ramach Departamentu B (przede wszystkim umowy z klientami i dostawcami, a także umowy kredytu, leasingu i prowadzenia rachunków bankowych), a także istniejące należności i zobowiązania wynikające z ww. umów,

•prawa do różnego rodzaju systemów IT, w tym programów komputerowych (...),

•ogół wiedzy i informacji pozyskanych w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach Departamentu B, w (...).

3)W związku z podziałem przez wydzielenie Departamentu B do Spółki Przejmującej X przejdzie w trybie art. 23[1] Kodeksu pracy zespół pracowników, obejmujący (...) powiązane bezpośrednio z działalnością Departamentu B.

B.W zakresie wyodrębnienia finansowego:

1)Na poziomie zakładowego planu kont będą wyodrębnione konta przychodowe oraz kosztowe dotyczące Departamentu B. Przy wykorzystaniu zakładowego planu kont oraz ksiąg pomocniczych będzie możliwe przedstawienie sytuacji finansowej Departamentu B, w szczególności sporządzenie jego bilansu.

2)B będzie posiadał przypisane do siebie własne rachunki bankowe, na które będą wpływały należności i z których będą płacone zobowiązania przypisane wyłącznie do jego działalności.

3)Do Departamentu B będą przyporządkowane zobowiązania związane wyłącznie z jego działalnością – w wyniku podziału przez wydzielenie zobowiązania przyporządkowane wyłącznie do Departamentu B zostaną przejęte przez Spółkę Przejmującą X.

C.W zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego:

1)Składniki majątkowe przyporządkowane do Departamentu B będą służyły realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmujących działalność w obszarach (...). Zespół składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład Departamentu B stanowić będzie mógł być uznany za niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

1.3. C

Na moment przeprowadzenia podziału przez wydzielenie C będzie posiadać następujące cechy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej:

A.W zakresie wyodrębnienia organizacyjnego:

1)C będzie wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki Dzielonej w wyniku uchwały zarządu.

2)C będzie funkcjonował w oparciu o wyodrębnione składniki materialne i niematerialne, a więc:

•U składająca się z (...),

•ruchome środki trwałe oraz inne ruchomości niebędące środkami trwałymi, związane ściśle z działalnością C, (...),

•prawa i obowiązki z umów związanych z działalnością prowadzoną w ramach C (przede wszystkim umowy z klientami i dostawcami, a także umowy kredytu, leasingu i prowadzenia rachunków bankowych), a także istniejące należności i zobowiązania wynikające z ww. umów,

•prawa do różnego rodzaju systemów IT, w tym programów komputerowych (...),

•ogół wiedzy i informacji pozyskanych w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach C, w szczególności (...), doświadczenie w zakresie (...), jak również (...).

3)W związku z podziałem przez wydzielenie C do Spółki Przejmującej Y przejdzie w trybie art. 23[1] Kodeksu pracy zespół pracowników, obejmujący (...) wprost związane z działalnością C.

B.W zakresie wyodrębnienia finansowego:

1)Na poziomie zakładowego planu kont będą wyodrębnione konta przychodowe oraz kosztowe dotyczące C. Przy wykorzystaniu zakładowego planu kont oraz ksiąg pomocniczych będzie możliwe przedstawienie sytuacji finansowej C, w szczególności sporządzenie jego bilansu.

2)C będzie posiadał przypisane do siebie własne rachunki bankowe, na które będą wpływały należności i z których będą płacone zobowiązania przypisane wyłącznie do jego działalności.

3)Do C będą przyporządkowane zobowiązania związane wyłącznie z jego działalnością – w wyniku podziału przez wydzielenie zobowiązania przyporządkowane wyłącznie do C zostaną przejęte przez Spółkę Przejmującą Y.

C.W zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego:

1) Składniki majątkowe przyporządkowane do C będą służyły realizacji określonych zadań gospodarczych w obszarach projektowania oraz dystrybucji urządzeń telemetrycznych i świadczenia usług dla przedsiębiorstw paliwowych. Zespół składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład C będzie mógł być uznany za niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

1.4. Składniki majątkowe pozostające własnością Spółki Dzielonej

W związku z przeprowadzonym podziałem przez wydzielenie w Spółce Dzielonej pozostanie majątek obejmujący zasadniczą działalność Spółki Dzielonej, skupiającą się głównie na (...).

Tym samym w skład majątku pozostającego w Spółki Dzielonej wejdą m.in. struktury kompetencyjne (...). Pozostający w Spółce Dzielonej majątek będzie niewątpliwie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55[1] ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 202 r., poz. 1360 ze zm.; dalej: „KC”), a tym samym w rozumieniu art. 5a pkt 3 ustawy o PIT. W tym miejscu Wnioskodawcy wskazują, że mają pełną świadomość, że neutralność podatkowa podziału Spółki Dzielonej przez wydzielenie Departamentu A, Departamentu B i C jest w szczególności uzależniona także od tego, czy majątek pozostający w Spółki Dzielonej będzie także stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT. Jednocześnie w ocenie Wnioskodawców uznanie, że majątek pozostający na dzień podziału przez wydzielenie stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa byłoby płytkim spojrzeniem na jej strukturę organizacyjną Spółki Dzielonej.

Jak zostało wskazane powyżej, w ramach struktury organizacyjnej Spółki Dzielonej funkcjonują struktury kompetencyjne zajmujące się określonymi zadaniami. Niektóre z tych struktur, a nawet niektóre z (...) wchodzących w skład tych struktur w ocenie Wspólników mogą stanowić zorganizowane części przedsiębiorstwa, gdyż są do niej przypisane określone materialne i niematerialne składniki majątkowe, w tym umowy z odbiorcami, a także pracownicy. Co więcej, na potrzeby analiz finansowych dla poszczególnych struktur kompetencyjnych czy też (...) można wyodrębnić przypisane przychody i koszty oraz należności i zobowiązania. Przykładowo (...).

Wobec powyższego rozmiary działalności Spółki Dzielonej oraz gama oferowanych rozwiązań nakazuje przyjąć, że na dzień podziału Spółki Dzielonej przez wydzielenie Departamentu A, Departamentu B i C majątek pozostający w Spółce Dzielonej będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55[1] KC oraz art. 5a pkt 3 ustawy o PIT.

Wnioskodawcy w tym miejscu podkreślają, że Spółka Dzielona otrzymała od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretację indywidualną potwierdzającą, że A, B i C (każdy z osoba) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.333.2023.2.MPU).

Pytania

1.Czy wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej Z A na moment podziału przez wydzielenie będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT?

2.Czy wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej X B na moment podziału przez wydzielenie będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT?

3.Czy wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej Y C na moment podziału przez wydzielenie będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT?

4.Czy w związku z planowanym podziałem Spółki Dzielonej przez wydzielenie Departamentu A, Departamentu B i C do właściwych Spółek Przejmujących, po stronie Wnioskodawców powstanie przychód podatkowy na gruncie ustawy o PIT?

Państwa stanowisko w sprawie pytania 1

Zdaniem Zainteresowanych, wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej Z A na moment podziału przez wydzielenie będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT.

Państwa stanowisko w sprawie pytania 2

Zdaniem Zainteresowanych, wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej X B na moment podziału przez wydzielenie będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT.

Państwa stanowisko w sprawie pytania 3

Zdaniem Zainteresowanych, wydzielany ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej Y C na moment podziału przez wydzielenie będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 4 ustawy o PIT.

Państwa stanowisko w sprawie pytania 4

Zdaniem Zainteresowanych, w związku z planowanym podziałem Spółki Dzielonej przez wydzielenie Departamentu A, Departamentu B i C do właściwych Spółek Przejmujących, po stronie Wnioskodawców powstanie nie przychód podatkowy na gruncie ustawy o PIT, albowiem w Spółce Dzielonej pozostanie majątek stanowiący przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55[1] KC oraz art. 5a pkt 3 ustawy o PIT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców do pytań nr 1, 2 i 3

Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej: „ZCP”) wskazana w art. 5a pkt 4 ustawy o PIT stanowi, iż zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Jednocześnie zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem wskazanym w indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego w celu stwierdzenia, iż wyodrębniona część przedsiębiorstwa będzie stanowić ZCP niezbędne jest wykazanie:

1)istnienia zespołu składników niematerialnych oraz materialnych, w tym zobowiązań;

2)wyodrębnienia organizacyjnego;

3)wyodrębnienia finansowego;

4)wyodrębnienia funkcjonalnego.

Powyższe potwierdza teza Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej przedstawiona w interpretacji indywidualnej z dnia 27 czerwca 2023 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.427.2023.3.MS2, w której wskazano, iż „status zorganizowanej części przedsiębiorstwa posiada tylko taka część mienia przedsiębiorstwa, która spełnia łącznie następujące warunki:

•stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań),

•jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie,

•jest przeznaczona do realizacji określonych zadań gospodarczych,

•mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.

Nie wystarczy zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi ona odznaczać się odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych)”.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 21 czerwca 2023 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.471.2023.2.AK dodał, iż „Aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa (zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), musi odznaczać się pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników. Przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie całość)”.

Poniżej przedstawiono zatem analizę spełnienia poszczególnych warunków uznania za ZCP przez wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych.

Istnienie zespołu składników niematerialnych oraz materialnych

Uznanie danej masy majątkowej za ZCP wymaga istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. Jak słusznie zauważył Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 5 grudnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.827.2022.7.MK1, „Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). […]

Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza”.

Warunek wyodrębnienia organizacyjnego

Na podstawie interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, iż wyodrębnienie organizacyjne oznacza odrębny pod względem organizacyjnym zespół składników materialnych i niematerialnych zachowujący miejsce w strukturze organizacyjnej (dział, oddział, pion lub wydział). W tym przypadku istotne jest również formalne potwierdzenie struktury organizacyjnej, dokonane na bazie statutu, regulaminu lub uchwały zarządu. W szczególności w ocenie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wyrażonej w interpretacji indywidualnej z dnia 17 stycznia 2020 r. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.483.2019.1.RK zostało stwierdzone, iż: „samo nazwanie jednostki wewnętrznej określonym mianem nie zapewnia wyodrębnienia organizacyjnego, jeżeli nie podąża za tym autonomia decyzyjna, wyposażenie majątkowe i zarządzanie zespołem pracowniczym. Ważne jest przypisanie jednostce uprawnień skutkujących samodzielnym prowadzeniem działalności "widocznym z zewnątrz". Oznacza to, że wyodrębnienie musi wynikać z określonych decyzji statutowych (zarządczych itp.), które formalnie nadają jednostce wewnętrznej uprawnienia uzasadniające jej wydzielenie organizacyjne”.

Warunek wyodrębnienia finansowego

W świetle wykładni przepisów regulujących tematykę ZCP wyodrębnienie finansowe rozumiane jest jako stan, w którym poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zespół składników materialnych stanowiących ZCP nie musi stanowić jednostki samodzielnej finansowo, nie jest również zobowiązany do samodzielnego bilansu w ramach przedsiębiorstwa podatnika. Zgodnie z interpretacjami podatkowymi (przykładowo: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 maja 2020 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.197.2020.1.MGO) podkreśla się, że w sytuacji wyodrębnienia finansowego możliwe jest oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przenoszone zobowiązania i należności powinny być wyodrębnione oraz przyporządkowane organizacyjnie i finansowo do wyodrębnionego majątku tak, aby można było przejąć funkcje wyodrębnionego majątku w sposób umożliwiający przejęcie funkcji gospodarczych.

Warunek wyodrębnienia funkcjonalnego

Wyodrębnienie funkcjonalne w świetle ujednoliconego stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe oznacza, że dany zespół składników majątkowych służy realizowaniu w przedsiębiorstwie określonej działalności i zadań gospodarczych. W szczególności niezbędne jest, aby ZCP wykonywała odrębną od podmiotu, z którego została utworzona działalność. Zgodnie z interpretacjami podatkowymi (przykładowo interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 marca 2023 r. sygn. 0111-KDIB1-2.4010.819.2022.4.EJ) podkreśla się, iż: „wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa”.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawców, aby uznać część przedsiębiorstwa za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o PIT powinny być spełnione następujące przesłanki:

–istnienie w ramach ZCP składników materialnych i niematerialnych;

–finansowe wyodrębnienie w istniejącym przedsiębiorstwie polegające na takiej ewidencji zdarzeń gospodarczych, aby możliwe było przyporządkowanie do ZCP przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań;

–organizacyjne wyodrębnienie ZCP w strukturze istniejącego przedsiębiorstwa jako dział, wydział, oddział itp.; przyporządkowanie pracowników oraz majątku do ZCP;

–funkcjonalne wyodrębnienie ZCP polegające na realizowaniu w przedsiębiorstwie określonej (i odrębnej od pozostałych) działalności i zadań gospodarczych oraz możliwości kontynuacji dotychczasowych zadań ZCP w przypadku jego przeniesienia na nowy podmiot.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że na moment podziału przez wydzielenie każdy z wydzielanych Departamentów (A, B oraz C) będzie spełniać wszelkie warunki do uznania za ZCP w rozumieniu analizowanych przepisów ustawy PIT. Należy bowiem uznać, iż:

A.W przypadku każdego z Departamentów będzie istniał zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, wskazanych w pkt 1.1. (w odniesieniu do Departamentu A), 1.2. (w odniesieniu do Departamentu B) i 1.3. (w odniesieniu do C).

B.Istniejący w ramach każdego z Departamentów zespół składników materialnych i niematerialnych na dzień wydzielenia będzie organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki Dzielonej:

1)Każdy z Departamentów będzie wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki Dzielonej na podstawie uchwały Zarządu Spółki Dzielonej;

2)Do każdego z Departamentów będą przypisani pracownicy realizujący obowiązki pracownicze związane z działalnością gospodarczą danego Departamentu. W związku z podziałem przez wydzielenie Spółki Dzielonej ww. pracownicy przejdą do właściwej spółki przejmującej (Spółka Przejmująca Z, Spółka Przejmująca X, Spółka Przejmująca Y) w trybie art. 23[1] Kodeksu pracy.

C.Istniejący w ramach każdego z Departamentów zespół składników materialnych i niematerialnych na dzień wydzielenia będzie finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie:

1)Na poziomie zakładowego planu kont będą wyodrębnione konta przychodowe oraz kosztowe dotyczące każdego z Departamentów.

2)Przy wykorzystaniu zakładowego planu kont oraz ksiąg pomocniczych będzie możliwe przedstawienie sytuacji finansowej każdego z Departamentów, w szczególności sporządzenie jego bilansu.

3)Każdy Departament będzie posiadał przypisane do siebie własne rachunki bankowe, na które będą wpływały należności i z których będą płacone zobowiązania przypisane wyłącznie do jego działalności.

4)Do każdego z Departamentów będą przyporządkowane zobowiązania związane wyłącznie z jego działalnością – w wyniku podziału przez wydzielenie zobowiązania te zostaną przejęte przez właściwą spółkę przejmującą.

D.Istniejący w ramach każdego z Departamentów zespół składników materialnych i niematerialnych na dzień wydzielenia będzie funkcjonalnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki Dzielonej:

1)Składniki majątkowe przyporządkowane do każdego z Departamentów będą służyły realizacji określonych zadań gospodarczych (w przypadku Departamentu A – działalność związana z (...), w przypadku Departamentu B – działalność w obszarach (...) C – działalność w zakresie (...). Zespoły składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład każdego z Departamentów będą mogły być uznane za niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

W konsekwencji, jak wynika z analizowanego stanu faktycznego, każdy z wyodrębnionych Departamentów (A, B, C) będzie spełniać wszelkie warunki do uznania za ZCP w rozumieniu analizowanych przepisów ustawy o PIT.

Końcowo należy podkreślić, iż w ocenie Wnioskodawców brak transferu niektórych z nieruchomości będących własnością Spółki Dzielonej, w których transfer nie jest dopuszczalny (wiąże się z istotnymi negatywnymi konsekwencjami podatkowymi) lub też wiąże się z określonym ryzykiem prawnym (realizacja prawa pierwokupu), nie powinny mieć znaczenia z punktu widzenia możliwości zakwalifikowania pozostałych wydzielanych składników majątkowych (przede wszystkim pozostałych nieruchomości) jako ZCP.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców do pytania nr 4

Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o PIT, przychodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek pozostający w spółce, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa - ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału nadwyżka wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem.

W świetle natomiast art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy o PIT dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także - w przypadku połączenia spółek lub spółek niebędących osobami prawnymi albo podziału spółek w innych przypadkach niż określone w pkt 7 - ustalona na dzień poprzedzający dzień połączenia lub podziału nadwyżka wartości emisyjnej udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej, przydzielonych wspólnikowi spółki przejmowanej lub dzielonej, nad wydatkami na nabycie lub objęcie odpowiednio udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 albo udziałów w spółce niebędącej osobą prawną; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie majątku spółki stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa, kosztem uzyskania przychodów są wydatki poniesione przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalone w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość wydzielonej z majątku spółki zorganizowanej części przedsiębiorstwa do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem.

Wykładnia literalna powołanych regulacji wskazuje, że:

1)art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o PIT ma zastosowanie, gdy majątek spółki przejmowany na skutek podziału przez wydzielenie i majątek pozostający w spółce nie stanowią (każde z osobna) zorganizowanych części przedsiębiorstwa;

2)art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy o PIT ma zastosowanie do podziału spółek w innych przypadkach niż określone w art. 24 ust. 5 pkt 7 tej ustawy o PIT, czyli w przypadku, gdy majątek spółki przejmowany na skutek podziału przez wydzielenie i majątek pozostający w spółce stanowią (każde z osobna) zorganizowane części przedsiębiorstwa.

Jak zostało wskazane opisie zdarzenia przyszłego, w ocenie Wspólników, wyodrębniony A, B i C (każdy z osobna) będą spełniać wszelkie warunki do uznania za ZCP w rozumieniu analizowanych przepisów ustawy o PIT (co zostało wykazane w stanowisku do pytań 1-3). Jednocześnie Spółce Dzielonej pozostanie majątek stanowiący przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55[1] KC oraz art. 5a pkt 3 ustawy o PIT. Tym samym w analizowanej sprawie zastosowanie znajdzie art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy o PIT.

Dlatego też zwrócić należy uwagę na treść art. 24 ust. 8 ustawy o PIT, zgodnie z którym, w przypadku połączenia spółek lub podziału spółek, o którym mowa w ust. 5 pkt 7a, z zastrzeżeniem ust. 8da i 8db, dochód (przychód) wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej nie podlega opodatkowaniu w momencie połączenia lub podziału spółek; przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej wspólnik ustala koszt uzyskania przychodów na podstawie:

1)art. 22 ust. 1f - jeżeli udziały (akcje) w spółce przejmowanej lub dzielonej zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny;

2)art. 23 ust. 1 pkt 38 - jeżeli udziały (akcje) w spółce przejmowanej lub dzielonej zostały nabyte albo objęte za wkład pieniężny;

3)wysokości wydatków na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) spółki dzielonej, ustalonych zgodnie z pkt 1 lub 2, w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego wspólnika wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem; pozostała część kwoty tych wydatków stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółek podzielonych przez wydzielenie.

Powyższy przepis stanowi generalną zasadę, w myśl której podział przez wydzielenie spółki powinien być neutralny na gruncie ustawy o PIT dla wspólnika takiej spółki, będącego osobą fizyczną, na moment dokonania tego podziału.

Jednocześnie w odniesieniu do powyższej ogólnej zasady zostały sformułowane dodatkowe warunki wyłączenia - przewidziane w art. 24 ust. 8da i 8db ustawy o PIT.

W świetle art. 24 ust. 8da ustawy o PIT, przepis ust. 8 ma zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy:

1)spółka przejmująca majątek i spółka, której majątek jest przejmowany, są podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;

2)spółka przejmująca majątek jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a spółka, której majątek jest przejmowany, podlega opodatkowaniu w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;

3)spółka przejmująca majątek jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podlegającym opodatkowaniu w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, a spółka, której majątek jest przejmowany, jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Spółka Dzielona oraz Spółki Przejmujące są polskimi spółkami kapitałowymi. Tym samym spełniony zostanie wyżej wskazany warunek wynikający z art. 24 ust. 8da pkt 1 ustawy o PIT.

Stosownie do treści art. 24 ust. 8db ustawy o PIT, przepisu ust. 8 nie stosuje się, jeżeli:

1)udziały (akcje) wspólnika w spółce przejmowanej lub dzielonej zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów lub

2)przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną jest wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału.

W ocenie Wnioskodawców, opisane w art. 24 ust. 8db ustawy o PIT ograniczenia nie znajdą zastosowania, gdyż:

1)Wnioskodawcy nie objęli lub nabyli udziałów w Spółce Dzielonej w wyniku wymiany udziałów, innego łączenia lub podziału podmiotów, oraz

2)przyjęta przez Wnioskodawców dla celów podatkowych wartość udziałów/akcji przydzielonych przez Spółki Przejmujące nie będzie wyższa niż wartość udziałów w Spółce Dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez Wspólników dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do podziału.

Spełnienie tego warunku wynika wprost z treści art. 24 ust. 8 oraz art. 22 ust. 1gb ustawy o PIT oraz faktu, że Wnioskodawcy są polskimi rezydentami podatkowymi, mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do treści art. 24 ust. 19 ustawy o PIT, przepisów ust. 8 i 8a oraz art. 21 ust. 1 pkt 109 nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 19 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania (art. 24 ust. 20 ustawy o PIT).

W konsekwencji:

(1) w przypadku uznania, że A, B i C (każdy z osobna) będą stanowić odrębne ZCP

oraz

(2) mając na uwadze, że pozostający w Spółce Dzielonej majątek będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55[1] KC oraz art. 5a pkt 3 ustawy o PIT

–podział Spółki Dzielonej poprzez wydzielenie Departamentu A, Departamentu B i C przeniesienie ich do właściwej Spółki Przejmującej nie spowoduje po stronie Wnioskodawców powstania przychodu podatkowego, pod warunkiem, że głównym lub jednym z głównych celów podziału Spółki Dzielonej nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, podział Spółki Dzielonej zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych.

Powyższe stanowisko potwierdził:

–Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 17 maja 2023 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.184.2023.4.AK:

„W związku z powyższym w momencie Podziału nie powstanie przychód u Akcjonariusza (osoby fizycznej) Spółki Dzielonej, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy o PIT, z uwagi na zastosowanie art. 24 ust. 8 i 8da ustawy o PIT i brak spełnienia przesłanek z art. 24 ust. 8db ustawy o PIT. Mając powyższe na względzie, planowany podział Spółki będzie pozostawać neutralny dla Akcjonariuszy (osób fizycznych) na gruncie ustawy o PIT”.

–Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 23 lutego 2023 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.838.2022.4.RR:

„Oprócz wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego Działalność Wydzielana oraz Działalność Operacyjna będzie na moment wydzielenia również wyodrębniona funkcjonalnie. Jak wynika bowiem z treści wniosku, w zakresie funkcjonalnym Działalność Wydzielana oraz Działalność Operacyjna posiadać będą na dzień Podziału następującą charakterystykę:

–działalności te prowadzone są w oparciu o przypisane do nich składniki materialne i niematerialne (w tym zobowiązania) oraz w oparciu o pracowników wykonujących swoje obowiązki w ramach tych działalności;

–składniki materialne i niematerialne wykorzystywane w jednej z działalności nie są wykorzystywane w drugiej działalności.

Istotne jest również, że – jak wynika z opisu sprawy – wydzielane do Spółki Majątkowej składniki materialne i niematerialne pozwolą Spółce Majątkowej w pełnym zakresie kontynuować Działalność Wydzielaną, zaś składniki materialne i niematerialne pozostałe w Spółce pozwolą w pełnym zakresie kontynuować Działalność Operacyjną.

W konsekwencji prawidłowo Państwo ocenili, że podział przez wydzielenie nie będzie skutkował powstaniem po stronie Zainteresowanych będących osobami fizycznymi – jako wspólników Spółki dzielonej – przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

–Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29 grudnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.1030.2022.1.MK1:

„Udziały Pani w Spółce Dzielonej nie zostały zatem przydzielone w wyniku wymiany udziałów, ani łączenia lub podziału podmiotów. Ponadto przyjęta przez wspólników (…) dla celów podatkowych wartość udziałów przydzielonych przez spółkę Przejmującą nie będzie wyższa niż wartość udziałów w Spółce Dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tych wspólników dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do Wydzielenia.

Z opisu sprawy wynika, że nie będą spełnione negatywne przesłanki dla zastosowania art. 24 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o których mowa w ust. 8db art. 24 ww. ustawy. Prawidłowe jest Pani stanowisko, zgodnie z którym z uwagi na to, że zarówno przejmowany na skutek Podziału majątek, związany z Działem W., jak i pozostający w Spółce Dzielonej majątek, związany z Działem D., będą stanowiły zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to Podział oraz objęcie przez Panią udziałów w Spółce Przejmującej nie będzie skutkować powstaniem przychodu po Pani stronie podlegającego opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych na moment Podziału”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 7 i 7a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także:

7)w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek pozostający w spółce, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa - ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału nadwyżka wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez wspólnika na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego wspólnika wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem;

7a)w przypadku połączenia spółek lub spółek niebędących osobami prawnymi albo podziału spółek w innych przypadkach niż określone w pkt 7 - ustalona na dzień poprzedzający dzień połączenia lub podziału nadwyżka wartości emisyjnej udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej, przydzielonych wspólnikowi spółki przejmowanej lub dzielonej, nad wydatkami na nabycie lub objęcie odpowiednio udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 albo udziałów w spółce niebędącej osobą prawną; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie majątku spółki stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa, kosztem uzyskania przychodów są wydatki poniesione przez wspólnika na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalone w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego wspólnika wartość wydzielonej z majątku spółki zorganizowanej części przedsiębiorstwa do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem.

W przypadku podziału przez wydzielenie podatnik (udziałowiec spółki dzielonej) może uzyskać przychód (dochód), o którym mowa w tym przepisie, jeśli majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce dzielonej nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Jednocześnie, zgodnie z art. 24 ust. 8 ustawy:

W przypadku połączenia spółek lub podziału spółek, o którym mowa w ust. 5 pkt 7a, z zastrzeżeniem ust. 8da i 8db, dochód (przychód) wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej nie podlega opodatkowaniu w momencie połączenia lub podziału spółek; przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej wspólnik ustala koszt uzyskania przychodów na podstawie:

1)art. 22 ust. 1f - jeżeli udziały (akcje) w spółce przejmowanej lub dzielonej zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny;

2)art. 23 ust. 1 pkt 38 - jeżeli udziały (akcje) w spółce przejmowanej lub dzielonej zostały nabyte albo objęte za wkład pieniężny;

Warunki zastosowania powołanego przepisu określają:

–art. 24 ust. 8da ustawy:

Przepis ust. 8 ma zastosowanie wyłącznie, w przypadku gdy:

1)spółka przejmująca majątek i spółka, której majątek jest przejmowany, są podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;

–oraz art. 24 ust. 8db ustawy:

Przepisu ust. 8 nie stosuje się, jeżeli:

1)udziały (akcje) wspólnika w spółce przejmowanej lub dzielonej zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów lub

Z kolei dla oceny, czy część wydzielana i część pozostająca w spółce są zorganizowanymi częściami przedsiębiorstwa należy posłużyć się definicją z art. 5a pkt 4 ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Ilekroć w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – oznacza to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Przez przedsiębiorstwo należy przy tym rozumieć przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego (art. 5a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z art. 55¹ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3.prawa wynikające z (...) i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5.koncesje, licencje i zezwolenia;

6.patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8.tajemnice przedsiębiorstwa;

9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Jak wynika z powołanej definicji przedsiębiorstwo jest zespołem składników majątkowych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Przez „zespół” należy rozumieć zbiór składników pomiędzy którymi istnieją powiązania pozwalające uznać go za funkcjonalną całość. Przeznaczeniem tego zespołu jest prowadzenie działalności gospodarczej, a zatem powiązania pomiędzy jego elementami wynikają z funkcji pełnionych w działalności. W sytuacji, gdy w ramach przedsiębiorstwa są prowadzone działalności gospodarcze w różnych zakresach, to przy odpowiednim zorganizowaniu tych zakresów działalności możliwym jest wyodrębnienie zorganizowanych części przedsiębiorstwa.

Stosownie do art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, status zorganizowanej części przedsiębiorstwa posiada tylko taka część mienia przedsiębiorstwa, która spełnia łącznie następujące warunki:

1)stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań);

2)jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)jest przeznaczona do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest więc dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, nie jest sumą poszczególnych składników majątkowych należących do przedsiębiorstwa. Jest to wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespół tych składników, zdolny do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.

O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa. Nie chodzi tu jednak wyłącznie o formalne wyodrębnienie (np. dział, wydział, oddział, itp.), ale przede wszystkim o określoną formę zorganizowania funkcjonowania tej części przedsiębiorstwa (przypisana baza majątkowa, określone zasady funkcjonowania, struktura zarządzania).

Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, gdy sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nią zadań gospodarczych. Nie należy jednak utożsamiać tego pojęcia z pełną samodzielnością finansową.

Wyodrębnienie funkcjonalne to przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych (działalności gospodarczej w danym zakresie). Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Kolejną cechą definiującą zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest zdolność do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą tworzyć pewną całość gospodarczą zdolną do urzeczywistniania określonych zadań gospodarczych. Składniki muszą umożliwić ich nabywcy kontynuowanie działalności gospodarczej, prowadzeniu której służy zorganizowana część przedsiębiorstwa u jej zbywcy.

Wskazanie jakie składniki zorganizowanej części przedsiębiorstwa determinują spełnianie przez nią takiej funkcje nie jest możliwe in abstracto. Jest to uzależnione od przedmiotu i warunków prowadzenia działalności gospodarczej podatnika. Stąd konieczność indywidualnego analizowania każdego przypadku.

Ocena skutków podatkowych Państwa sytuacji

Jak wskazali Państwo w opisie zdarzenia każda część działalności Spółki Dzielonej, tj. A, B oraz C:

1)stanowią zespoły składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) – każda z nich obejmuje majątek wykorzystywany dla prowadzenia danego rodzaju działalności oraz umowy dotyczące tych działalności;

2)jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie, w szczególności wyodrębnienie to przejawia się:

–precyzyjnie określonymi zasadami funkcjonowania;

–w przypisaniu składników majątku i pracowników do zadań realizowanych w ramach poszczególnych części działalności Spółki Dzielonej;

–w sposobie zorganizowania systemu finansowo-księgowego;

3)jest przeznaczona do realizacji określonych zadań gospodarczych – zadania poszczególnych części są wyraźnie wyodrębnione;

4)mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze, w szczególności:

–A realizuje zadania związane z (...);

–B realizuje działalność w obszarach projektowania, (...);

–C realizuje cele w obszarach (...).

Zatem prawidłowo Państwo wskazali we własnym stanowisku, że wskazane wyżej Departamenty będące przedmiotem wydzielenia spełniają przesłanki uznania ich za zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy.

Z opisu Państwa sprawy wynika też, że wartość emisyjna udziałów każdej ze Spółek Przejmujących przydzielonych każdemu z Państwa jako wspólnikowi Spółki Dzielonej (ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału przez wydzielenie) będzie wyższa niż wydatki na objęcie przez każde z Państwa udziałów w Spółce Dzielonej obliczone zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 – ustalone w proporcji, w jakiej pozostaje u każdego z Państwa wartość wydzielanej ze Spółki części przedsiębiorstwa do wartości całego majątku Spółki bezpośrednio przed podziałem. Ta nadwyżka będzie więc Państwa przychodem, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy.

Jednakże w Państwa sytuacji:

1)zarówno Spółka Dzielona, jak i Spółki Przejmujące będą podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – a zatem spełniony będzie warunek z art. 24 ust. 8da pkt 1 ustawy;

2)Państwa udziały w Spółce Dzielonej nie zostały przez Państwa objęte w wyniku wymiany udziałów ani nie zostały przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów – a zatem spełniony będzie warunek określony w art. 24 ust. 8db pkt 1 ustawy;

3)W przypadku każdego z Państwa:

•przyjęta wartość kosztów objęcia udziałów przydzielonych każdemu z Państwa przez Spółki Przejmujące, która pozostanie w Państwa rachunkach podatkowych do rozliczenia dla celów podatkowych jako koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów/akcji, nie będzie wyższa niż

•wartość udziałów każdego z Państwa w Spółce Dzielonej, jaka byłaby przez Państwa przyjęta do rozliczenia dla celów podatkowych jako koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tych udziałów w Spółce Dzielonej, gdyby nie doszło do podziału tej spółki – a zatem będzie spełniony warunek z art. 24 ust. 8db pkt 2 ustawy.

Wobec powyższego, w Państwa przypadku będzie miał zastosowanie art. 24 ust. 8 ustawy – tj. Państwa przychód, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na moment podziału.

Omawiane przesunięcie momentu opodatkowania przychodów uzyskanych w wyniku podziału przez wydzielenie (przy spełnieniu warunków z art. 24 ust. 8da i ust. 8db ustawy) podlega pewnemu ograniczeniu. Ustawodawca wyłączył taki – korzystny dla podatników – skutek tej czynności w sytuacjach, gdy podział przez wydzielenie byłby wykorzystywany jako narzędzie, które służy unikaniu lub uchylaniu się od opodatkowania. Zgodnie z art. 24 ust. 19 ustawy:

Przepisów ust. 8 i 8a oraz art. 21 ust. 1 pkt 109 nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

A zatem planowany podział przez wydzielenie nie będzie więc skutkował powstaniem po Państwa stronie (jako wspólników Spółki Dzielonej uczestniczących w podziale przez wydzielenie) obowiązku podatkowego na moment podziału spółki – z zastrzeżeniem art. 24 ust. 19 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja nie ocenia Państwa stanowiska w zakresie, w jakim dotyczy ono zastosowania w opisanej sytuacji art. 24 ust. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwestia ta nie może być rozstrzygana w drodze interpretacji indywidualnej (art. 14b § 2a pkt 2 lit. b Ordynacji podatkowej).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan A. A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 1 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.44.2024.1.MR