Wyrok SN z dnia 9 lipca 2009 r., sygn. II PK 232/08

Regulamin premiowania jako regulamin wynagradzania (art. 77² k.p.) jest aktem normatywnym (art. 9 k.p.), a nie czynnością prawną w rozumieniu prawa cywilnego. Do interpretacji postanowień regulaminu wynagradzania należy stosować metody wykładni, na jakich dokonuje się wyjaśnienia treści powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy. Zupełnie wyjątkowo - gdy zawiodą metody wykładni aktów prawnych - do interpretacji postanowień regulaminu wynagradzania można stosować posiłkowo zasady wykładni oświadczeń woli stron czynności prawnych (art. 65 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Józef Iwulski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 lipca 2009 r. sprawy z powództwa Danuty R. przeciwko Bankowi W.E. SA w W. o zapłatę, na skutek skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2008 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 4 września 2007 r. [...] oddalił powództwo Danuty R. przeciwko Bankowi W.E. SA w W. o zapłatę kwoty 10.361,54 zł, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, z tytułu niewypłaconych powódce prowizji i odsetek skapitalizowanych na datę wniesienia pozwu.

Sąd Rejonowy ustalił, że Danuta R. była zatrudniona w Banku W.E. SA w W. od 1 września 1990 r. do 31 lipca 2005 r. na podstawie umowy o pracę, ostatnio na stanowisku głównego specjalisty w Zespole Obsługi Portfela Kredytowego w Departamencie Kredytów. Zarządzeniem prezesa zarządu Banku W.E. SA z 27 maja 2003 r. wprowadzono „Regulamin premiowania za wyniki windykacji należności kredytowych”. Zarządzenie to - zgodnie z § 6 - weszło w życie 2 czerwca 2003 r., za wyjątkiem § 9 regulaminu, dotyczącego prowizji, który wszedł w życie z dniem podpisania zarządzenia, a postanowienia dotyczące prowizji miały mieć zastosowanie w okresie do 31 grudnia 2003 r. System premiowania za wyniki windykacji należności kredytowych obejmował premie związane z poprawą jakości portfela kredytowego oraz prowizje związane ze spłatą kredytów zakwalifikowanych do kategorii „zagrożone”. Podstawą do obliczenia „prowizji” dla zespołu pracowników windykujących był 1 % kwoty spłaconych kredytów zakwalifikowanych do kategorii „zagrożone”, pomniejszony o koszty windykacji przez firmę zewnętrzną prowadzącą na rzecz Banku windykację. Zgodnie z regulaminem, wysokość indywidualnej „prowizji” dla pracownika windyku- jącego określał dyrektor Zespołu Zarządzania Portfelem Kredytowym, a akceptował dyrektor Departamentu Zarządzania Aktywami i Ryzykami. Określając wysokość indywidualnej „prowizji” dyrektor Zespołu Zarządzania Portfelem Kredytowym kierował się osobistą oceną zaangażowania poszczególnych pracowników w działania windy- kacyjne. Pracownicy otrzymywali różne kwoty według dokonanej przez niego oceny ich pracy. Pracownicy, którzy mieli bezpośredni wkład w odzyskanie wierzytelności, dostawali wyższe świadczenia, natomiast ci, którzy zajmowali się nią tylko dorywczo, niższe. Powyższa ocena była akceptowana przez dyrektora Departamentu Zarządzania Aktywami i Ryzykami. Za III kwartał 2003 r. prowizja nie została wypłacona w ogóle.

Sąd Rejonowy ustalił, że w 2003 r. sytuacja ekonomiczna pracodawcy była trudna, realizowano program naprawczy, uchwałą z 24 lipca 2003 r. podjęto decyzję o przeprowadzeniu zwolnień grupowych. Zarządzeniem prezesa zarządu Banku W.E. SA z 14 maja 2004 r. regulamin premiowania został uchylony. W dniu 26 czerwca 2006 r. Danuta R. skierowała do pracodawcy wezwanie do wypłacenia zaległej części należnej jej premii za I i II kwartał 2003 r. oraz całej premii za III kwartał 2003 r. W odpowiedzi na to pismem z 7 lipca 2006 r. pracodawca wezwał Danutę R. do częściowego zwrotu wypłaconej jej „prowizji” jako zwrotu nienależnego świadczenia. W uzasadnieniu tego żądania wskazano, że wypłacona „prowizja” została zawyżona z uwagi na fakt, że przy jej wyliczeniu uwzględniono należności rzekomo zwindykowane od Centrum Leasingu i Finansów C. SA w W., które w rzeczywistości były bezpodstawnie przeksięgowane.