Wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2021 r., sygn. I FSK 1685/20

Wspólne przedsięwzięcie dwóch firm, z których jedna udostępnia porównywarkę ubezpieczeń, a druga sprzedaje na niej polisy, nie sprawia, że dochodzi między nimi do świadczenia usług.

Gazeta Prawna nr 30/2021

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Zirk-Sadowski (spr.), Sędzia NSA Roman Wiatrowski, Sędzia NSA Małgorzata Niezgódka-Medek, po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej D. sp. z o.o. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 sierpnia 2020 r., sygn.. akt III SA/Wa 2212/19 w sprawie ze skargi D. sp. z o.o. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 1 sierpnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną, 3) zasądza od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz D. sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 1137 (słownie: tysiąca stu trzydziestu siedmiu) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z 11 sierpnia 2020 r., III SA/Wa 2212/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę D. sp. z o.o. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 sierpnia 2019 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług.

Jak wynika z motywów zaskarżonego wyroku, w stanie faktycznym sprawy wynikającym z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, skarżąca spółka (operator) oraz I. sp. z o.o. (agent), są podmiotami należącymi do tej samej grupy kapitałowej, będącymi podatnikami VAT. Operator jest właścicielem infrastruktury informatycznej w postaci platformy (porównywarki) internetowej różnego rodzaju produktów i usług, w szczególności finansowych. Klient korzystając z platformy internetowej ma możliwość zapoznania się z różnego rodzaju usługami oferowanymi przez różne podmioty, porównania warunków i cen oferowanych przez różnych dostawców oraz poprzez wypełnienie odpowiedniego formularza generowanego przez platformę internetową i wyświetlanego klientowi, zgłoszenia zainteresowania konkretnym produktem lub usługą. Agent jest natomiast pośrednikiem ubezpieczeniowym, w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o systemie dystrybucji ubezpieczeń, który na podstawie umów agencyjnych zawartych z zakładami ubezpieczeń pośredniczy w zawieraniu umów ubezpieczenia pomiędzy zakładami ubezpieczeń oraz klientami (ubezpieczającymi). Operator oraz agent będą współpracowali w formie wspólnego przedsięwzięcia, konsorcjum. Operator będzie partnerem konsorcjum. Agent będzie zaś pełnił rolę lidera konsorcjum. Wspólne przedsięwzięcie pomiędzy operatorem i agentem umożliwi agentowi oferowanie na platformie internetowej usług ubezpieczeniowych oferowanych przez zakłady ubezpieczeń, z którymi agent współpracuje. Platforma będzie więc stanowiła dla agenta kanał dystrybucji oferowanych przez niego produktów ubezpieczeniowych. Świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego w sposób oczekiwany przez zakłady ubezpieczeń wymaga zatem połączenia potencjałów agenta i operatora i ich współpracy w tym zakresie. Bez współpracy w ramach wspólnego przedsięwzięcia nie byłoby możliwe świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego na rzecz zakładów ubezpieczeń. Operator nie spełnia bowiem wymogów formalnych niezbędnych w celu świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego i nie jest wpisany do rejestru pośredników ubezpieczeniowych prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. Z kolei agent nie posiada infrastruktury technicznej, która umożliwia świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego w Internecie. Dopiero połączenie potencjałów i współpraca w ramach wspólnego przedsięwzięcia umożliwia świadczenie usług na rzecz zakładów ubezpieczeń. W związku ze współpracą w ramach konsorcjum, operator oraz agent będą dzielili się prowizją należną od zakładów ubezpieczeń z tytułu sprzedaży ubezpieczeń, które nastąpiły za pośrednictwem platformy internetowej prowadzonej przez operatora. Przy czym agent jako lider konsorcjum będzie dokonywał rozliczeń z zakładami ubezpieczeń i uzyskaną prowizją będzie dzielił się z operatorem według uzgodnionej proporcji. Operator będzie otrzymywał określony w umowie wspólnego przedsięwzięcia procent przychodów z tytułu prowizji uzyskanych od zakładów ubezpieczeń z tytułu sprzedaży ubezpieczeń, które nastąpiły za pośrednictwem platformy internetowej. Podział wypracowanego zysku z tytułu prowizji będzie odbywał się zgodnie udziałem (zaangażowaniem) operatora oraz agenta w realizacji wspólnego przedsięwzięcia. W zakresie podziału kosztów związanych z realizacją celów konsorcjum, każdy z uczestników konsorcjum będzie zobowiązany do pokrycia kosztów zadań, za które będzie odpowiedzialny. Operator nie świadczy usług na rzecz agenta i nie otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenia.

W powyższym stanie faktycznym sąd pierwszej instancji podzielił stanowisko organu interpretacyjnego, zgodnie z którym część prowizji, którą otrzymuje skarżąca od agenta, to zapłata za wykonane na rzecz agenta usługi udostępnienia platformy internetowej, w związku z czym otrzymana część prowizji podlega opodatkowaniu. Jak zauważono, usługą w niniejszej sprawie będzie odpłatne udostępnianie platformy internetowej przez skarżącą agentowi, w celu umożliwienia mu świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego na rzecz zakładów ubezpieczeń. Mamy tutaj do czynienia z elementami typowymi dla świadczenia usługi, której beneficjentem jest agent, a wynagrodzenie przyjmuje formę procentu z prowizji uzyskanej przez agenta od zakładów ubezpieczeń. Okoliczność, że wysokość wynagrodzenia za usługę powiązana jest z wysokością prowizji uzyskanej przez agenta, a tym samym z ilością sprzedanych za pośrednictwem platformy polis ubezpieczeniowych, nie oznacza, że nie ma bezpośredniego związku pomiędzy środkami wypłaconymi przez agenta na rzecz skarżącej, a usługą udostępniania platformy internetowej. W ocenie sądu, ten bezpośredni związek jest wyraźnie dostrzegalny. Sama okoliczność, że usługa ma być świadczona w ramach umowy nazwanej przez strony - umową konsorcjum, czy też umową o wspólne przedsięwzięcie, nie może zmienić obiektywnej oceny, że mamy tutaj do czynienia z czynnością opodatkowaną VAT, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm., dalej ustawa o VAT). Sposób kalkulacji wynagrodzenia, tj. fakt że ma ono stanowić określony procent prowizji, którą zakłady ubezpieczeń przekazują agentowi, nie ma wpływu na powyższą ocenę. Nie podzielono tym samym stanowiska skarżącej, że wypłata na jej rzecz części prowizji stanowić będzie jedynie operację księgową dokonywaną przez lidera konsorcjum na rzecz partnera.