Prawa własności przemysłowej w księgach rachunkowych

Dla celów bilansowych istotne znaczenie ma to, że prawa własności są przyznawane. W związku z prawami często pojawia się pytanie, czy można je ująć w księgach rachunkowych jako składnik niematerialny i prawny. Przy tym należy przypomnieć definicję wartości niematerialnych i prawnych, zgodnie z którą do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się składniki nabyte. Oznacza to, że prawa, które zostało jednostce przyznane (procedura przyznawania dalej), nie można zaliczyć do składników wartości niematerialnych i prawnych. Opłaty za przyznawanie stanowią koszt zarówno bilansowy, jak i podatkowy. Patent, znak towarowy, inne prawa własności należy zaliczyć do składników niematerialnych i prawnych, gdy są one nabyte.

Przyznawanie praw wyłącznych następuje na podstawie przepisów ustawy o Prawie własności przemysłowej. Dotyczą one:

● patentów na wynalazki,

● dodatkowych praw ochronnych - udzielanych na produkty lecznicze oraz produkty ochrony roślin,

● praw ochronnych - przyznawanych na wzory użytkowe oraz znaki towarowe,

● praw z rejestracji - właściwych dla wzorów przemysłowych, oznaczeń geograficznych oraz topografii układów scalonych.

Najbardziej rozpowszechnione prawa, które są przyznawane wyłącznie przez polski Urząd Patentowy, to patenty, wzory użytkowe i przemysłowe oraz znaki towarowe. Powstanie prawa wyłącznego korzystania z przedmiotu tej własności jest uzależnione od decyzji administracyjnej wydanej przez Urząd Patentowy RP (UPRP). Jest to fundamentalna różnica między prawami wyłącznymi własności przemysłowej a prawami autorskimi związanymi z działalnością naukową, literacką czy artystyczną, w przypadku których za wystarczające źródło powstania prawa przyjmuje się akt kreacji.