Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 24 stycznia 2012 r., sygn. I SA/Po 809/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Wolna - Kubicka Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Nikodem Sędzia WSA Małgorzata Bejgerowska (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Kamila Kozłowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2012r. sprawy ze skargi K. N. na interpretację indywidualną Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług I. uchyla zaskarżoną interpretację; II. zasądza od Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej na rzecz skarżącej kwotę [...]zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Uzasadnienie

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając jako organ upoważniony do wydania interpretacji w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm. - dalej w skrócie: "O.p."), stwierdził w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług z dnia [...] sierpnia 2011 r., nr [...], że stanowisko K. N., przedstawione we wniosku, jest nieprawidłowe.

Z uzasadnienia interpretacji wynika, że podatniczka złożyła, a następnie uzupełniła, wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia udziałów (ułamkowej części) we współwłasności przedsiębiorstwa przez wykonawcę testamentu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe. Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Majątek, który jest wykorzystywany w działalności gospodarczej, został wspólnie objęty przez wnioskodawczynię i jej córkę w drodze spadku - w formie przedsiębiorstwa "W.", o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm. - dalej w skrócie: "ustawa o VAT"). Na mocy testamentu, wnioskodawczyni współdziedziczyła przedsiębiorstwo oraz została zobowiązana do przekazania ułamkowych części przedsiębiorstwa (tj. określonego ułamkiem prawa własności każdego składnika majątku wchodzącego w skład przedsiębiorstwa) na rzecz wskazanych w testamencie zapisobierców, co zostanie zrealizowane w przyszłości. Zainteresowana podała, iż kontynuuje działalność odziedziczonego przedsiębiorstwa. Zgodnie z brzmieniem testamentu, wnioskodawczyni wspólnie z córką B. P. zobligowane zostały do wykonania dwóch odrębnych zapisów testamentowych, m.in. do przeniesienia udziałów (ułamkowej części) we własności w/w przedsiębiorstwa. Wykonanie zapisu testamentowego w przedmiotowej sprawie polegać będzie na zawarciu stosownej umowy przenoszącej własność ułamkowej części odziedziczonego przedsiębiorstwa. Podatniczka podała, że wykonanie zapisu stanowi odrębną czynność prawną (sui Genesis) i nie może być utożsamiane z umową sprzedaży czy darowizny. W kwestii odrębności czynności prawnej podatniczka powołała się na treść art. 156 Kodeksu Cywilnego (dalej w skrócie: "KC") i wskazała, że obowiązek wykonania zapisu nie wynika z działania wnioskodawczyni, lecz ma swoje źródło w działaniu spadkodawcy, który ustanowił zapis. Przy czym zapis testamentowy będący przedmiotem wniosku nie dotyczy wydzielenia z przedsiębiorstwa i fizycznego przeniesienia poszczególnych składników przedsiębiorstwa, ale obliguje wnioskodawczynię do przeniesienia na zapisobierców ułamkowych części przedsiębiorstwa w skład którego wchodzą m. in. nieruchomości zabudowane budynkami, budowlami, grunty, towary handlowe, materiały do produkcji, czy też wartości niematerialne i prawne. Wykonanie zapisu testamentowego, o którym mowa w przedmiotowym wniosku, polega na przeniesieniu na rzecz zapisobierców udziałów (ułamkowej części) we własności przedsiębiorstwa "W.", czynność ta nie będzie zatem obejmowała konkretnej, wydzielonej części majątku przedsiębiorstwa (np. konkretnych gruntów, budynków lub budowli). Wnioskodawczyni podkreśliła, że przedmiotem zapisu i skutki tej czynności nie dotyczą części przedsiębiorstwa, rozumianej jako masa majątkowa w jakikolwiek sposób wydzielona z całego przedsiębiorstwa. Przekazanie własności ułamkowej części przedsiębiorstwa nie skutkuje jakąkolwiek ingerencją w fizyczną (materialną) sferę przedsiębiorstwa, tak w sensie organizacyjnym, finansowym czy funkcjonalnym. Podatniczka podniosła, że zarówno pod względem organizacyjnym, finansowym czy funkcjonalnym nic w przedsiębiorstwie nie ulegnie zmianie. Zmienią się jedynie stosunki własnościowe, gdyż współwłaścicielami całego przedsiębiorstwa staną się zapisobiercy. W wykonaniu zapisu testamentowego przeniesiony zostanie na zapisobierców udział (ułamkowa część) we własności przedsiębiorstwa, czyli zapisobiercy staną się współwłaścicielami wszystkich składników majątkowych, wchodzących w skład "W.". Czynność wykonania zapisu nie będzie zatem obejmowała konkretnej, wydzielonej części majątku przedsiębiorstwa (czy to w postaci środków trwałych, zobowiązań czy też wartości niematerialnych i prawnych). Przedsiębiorstwo pozostanie całością, a jedynie prawo własności przedsiębiorstwa przysługiwać będzie nie tylko bezpośrednim spadkobiercom, ale również zapisobiercom - zgodnie z zapisami testamentowymi.