Wyrok WSA w Lublinie z dnia 8 grudnia 2010 r., sygn. I SA/Lu 306/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Danuta Małysz (sprawozdawca), Sędziowie WSA Halina Chitrosz,, NSA Anna Kwiatek, Protokolant Referent stażysta Radosław Kot, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 8 grudnia 2010 r. sprawy ze skargi A. P. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych I. uchyla zaskarżoną interpretację; II. orzeka, że zaskarżona interpretacja nie podlega wykonaniu w całości; III. zasądza od Ministra Finansów na rzecz A. P. kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Jak wynika z akt sprawy, w złożonym w dniu 7 września 2009r. wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego A. P. przedstawiła zdarzenie przyszłe podając, iż będąc osobą fizyczną wraz z innymi osobami zamierza zawiązać spółkę jawną, z której następnie inny wspólnik - zgodnie z umową spółki lub uchwałą wspólników - wystąpi bez wynagrodzenia, nie zostanie mu wypłacona wartość wniesionego wkładu, jak również nie zostanie mu wypłacona przypadająca na niego równowartość części majątku wspólnego pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników. Formułując pytanie, czy w przedstawionym stanie faktycznym wspólnik /wspólnicy/ pozostający w spółce jawnej uzyska przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym z tytułu wystąpienia innego wspólnika /wspólników/ bez zwrotu wkładu i przypadającej na niego równowartości części majątku wspólnego pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, a jeśli tak, to w jakim momencie, wyjaśniła, że - jej zdaniem - po stronie wspólnika /wspólników/ pozostającego w spółce jawnej, co do zasady, powstanie przychód z tytułu wystąpienia innego wspólnika bez stosownego wynagrodzenia, ponieważ wskutek braku dokonania stosownych rozliczeń pomiędzy wspólnikiem występującym ze spółki, a spółką jawną zwiększa się wartość majątku spółki jawnej, w której partycypować będą wspólnicy pozostający w spółce w momencie, w którym sami będą występować ze spółki za wynagrodzeniem. Jednakże momentem powstania tego przychodu nie będzie moment wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej, z tą bowiem chwilą pozostający w spółce wspólnicy nie uzyskują żadnego faktycznego i definitywnego przysporzenia, tylko co najwyżej "ekspektatywę" uzyskania w przyszłości /tj. w momencie występowania przez nich samych ze spółki za wynagrodzeniem/ przychodu, będącego równowartością różnicy pomiędzy wynagrodzeniem faktycznie otrzymanym, a wynagrodzeniem, które by przysługiwało temu wspólnikowi, gdyby inny wspólnik nie wystąpił uprzednio ze spółki bez stosownego wynagrodzenia. Argumentowała, że aktywa pozostałe w majątku spółki wskutek wystąpienia z niej wspólnika bez dokonania stosownych rozliczeń zostaną opodatkowane u pozostałych wspólników w momencie, gdy każdy ze wspólników pozostających w spółce sam będzie w przyszłości z niej występował za wynagrodzeniem, dopiero bowiem wtedy otrzyma on przychód podatkowy, który stosownie do art.21 ust.1 pkt 50 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. Nr 14 z 2000r., poz.176 ze zm./, zwanej dalej "updof", będzie wolny od podatku dochodowego w części odpowiadającej wysokości wniesionego wkładu. Podniosła, że posługując się w powołanym przepisie zwrotem "przychody otrzymane", ustawodawca wyraźnie wskazał, iż przychód z tytułu rozliczeń związanych z wystąpieniem wspólnika ze spółki rozpoznawany jest zgodnie z metodą kasową /musi nastąpić jego faktyczne otrzymanie przez podatnika/, a ta jego część, która odpowiada wartości wniesionego wkładu, wolna jest od podatku dochodowego. Gdyby ustawodawca chciał rozpoznawać omawiany przychód przy pomocy metody memoriałowej, wówczas w zwolnieniu z art.21 ust.1 pkt 50 updof posłużyłby się zwrotem "przychody należne w związku ze zwrotem wkładów do spółki osobowej". Za takim stanowiskiem - zdaniem strony - przemawia również wykładnia systemowa wewnętrzna, gdyż w art.11 ust.1 updof, przewidującym kasową metodę rozpoznawania przychodów, ustawodawca - tak samo jak w art.21 ust.1 pkt 50 updof - posłużył się przymiotnikiem "otrzymane". Zatem - w jej ocenie - w przedstawionych okolicznościach i stanie prawnym w przypadku wspólnika spółki jawnej pozostającego w spółce momentem, z którym możliwe będzie rozpoznanie przez niego podlegającego opodatkowaniu przychodu z tytułu wzrostu jego udziału w majątku spółki, spowodowanego uprzednim wystąpieniem wspólnika bez wynagrodzenia, może być tylko moment wystąpienia tego wspólnika ze spółki jawnej za wynagrodzeniem. Dopiero bowiem wtedy otrzyma on faktycznie stosowne kwoty lub wartości pieniężne. Zgodnie zaś z art.21 ust.1 pkt 50 updof potencjalny przychód z tytułu wystąpienia ze spółki jawnej za wynagrodzeniem, w części odpowiadającej zwrotowi wniesionego wkładu, korzystać będzie ze zwolnienia od podatku dochodowego.