Uchwała SN z dnia 16 października 1992 r., sygn. I PZP 58/92

Sąd Najwyższy przy udziale Prokuratora w Ministerstwie Sprawiedliwości w sprawie z powództwa Siergieja I., Krzysztofa M., Jerzego P. i Waldemara J. przeciwko Fabryce Lin i Drutu S.A. w W. o wynagrodzenie za pracę po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu postanowieniem z dnia 3 września 1992 r. IV Pr 101/92 do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

„Czy ograniczenie produkcji trwające od lipca 1990 r. do chwili obecnej powodujące okresowe wyłączenie maszyn i urządzeń zakładu można uznać za przestój w rozumieniu art. 81 k.p.?”

podjął następującą uchwałę:

Ograniczenie produkcji wywołane zmniejszeniem popytu na wyroby nie stanowi przestoju w rozumieniu art. 81 kodeksu pracy.

Uzasadnienie

Powodowie Waldemar J., Krzysztof M., Jerzy P. i Siergiej I. w pozwie przeciwko Fabryce Lin i Drutów w W. domagali się wyrównania wynagrodzenia za czas wykonywania prac zastępczych, zarzucając, że pozwany zakład pracy naruszył art. 42 § 4 k.p. Pozwany zakład pracy, a także rozstrzygający sprawę w pierwszej instancji Sąd Rejonowy – Sąd Pracy we Włocławku, uznali, że oddelegowanie powodów do prac zastępczych zostało dokonane zgodnie z art. 81 § 3 k.p. W pozwanym zakładzie – zdaniem pozwanego i Sądu Rejonowego – miały miejsce przestoje. Z ustaleń tego Sądu wynika, że od 1990 r. w pozwanym zakładzie pracy nastąpiło zmniejszenie produkcji, spowodowane spadkiem popytu na wyroby fabryki. W wyniku tego zlikwidowano trzecią zmianę. Sytuacja taka powstała w następstwie ogólnego kryzysu gospodarczego.

W dniu 28.VI.1990 r. dyrekcja pozwanego, wraz z działającymi w pozwanym zakładzie związkami zawodowymi, ustaliła zasady wynagrodzenia za wykonywanie prac zastępczych; za prace wykonywane w zawodach ślusarz, spawacz, tokarz itp. pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze, określone kategorią zaszeregowania roboty, nie niższe jednak niż kategoria osobistego zaszeregowania, i premię regulaminową obowiązującą na tych stanowiskach. Za prace typu transportowo-porządkowego, do których powodowie byli kierowani, pracownik otrzymuje wynagrodzenie według posiadanej kategorii osobistego zaszeregowania i premię 20%. Powodowie są pracownikami produkcyjnymi wynagradzanymi akordowo. Z uwagi jednak na trudności ekonomiczne zakładu pracy, wywołane spadkiem popytu na jego produkty, okresowo byli oni kierowani do niżej wynagradzanych prac transportowo-porządkowych.