Wyrok NSA z dnia 2 grudnia 2021 r., sygn. II FSK 696/19

Wierzytelności odpisane jako nieściągalne lub wierzytelności umorzone, należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, w oparciu o przepisy odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 20 oraz art. 23 ust. 1 pkt 41 u.p.d.o.f., w kwotach brutto, tj. łącznie z podatkiem od towarów i usług.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz, Sędzia NSA Jan Grzęda, Sędzia WSA - delegowana Małgorzata Bejgerowska (sprawozdawca), Protokolant Katarzyna Ciesielska-Kwaśniewska, po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2021 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej R. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 października 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 42/18 w sprawie ze skargi R. K. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 października 2017 r. nr 0114-KDIP3-1.4011.301.2017.1.ES w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych 1. uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2. uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 października 2017 r. nr 0114-KDIP3-1.4011.301.2017.1.ES, 3. zasądza od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz R.K. kwotę 1137 (słownie: tysiąc sto trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 31 października 2018 r., o sygn. akt III SA/Wa 42/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm. - dalej w skrócie: "P.p.s.a."), oddalił skargę R. K.(dalej jako: "strona", "skarżący" lub "skarżący kasacyjnie") na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 października 2017 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.301.2017.1.ES, w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych. Pełna treść uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, jak i wyroków powołanych poniżej dostępna jest na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl/.

1.1. Sąd pierwszej instancji przedstawił w powyższym wyroku następujący stan faktyczny. Strona złożyła wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozpoznania kosztów podatkowych z tytułu umorzenia wierzytelności lub odpisania ich jako nieściągalne w kwocie brutto, czyli obejmującej wartość netto wierzytelności oraz podatek od towarów i usług. Strona jest komandytariuszem spółki komandytowej, występującej pod firmą A. O. J. sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w W. Komplementariuszem spółki komandytowej jest A. O. J. sp. z o.o., a strona i dwie inne osoby są komandytariuszami. Spółka komandytowa prowadzi działalność usługową w zakresie usług ochroniarskich. Odbiorcami usług są podmioty krajowe, zarówno spółki jak i odbiorcy indywidualni. Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Sprzedaż usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT - w przeważającej części stawką 23% i jest dokumentowana fakturami VAT. Zgodnie z postanowieniami umowy spółki, komplementariuszem odpowiadającym za zobowiązania spółki komandytowej bez ograniczenia jest A. O. J. sp. z o.o. Z kolei komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki do wysokości sumy komandytowej. Wspólnicy uczestniczą w zyskach według stosunku procentowego określonego w umowie spółki. W stratach wspólnicy uczestniczą w ten sam sposób co w zyskach, przy czym komandytariusze uczestniczą w stratach do wartości umówionego wkładu. Komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki oraz reprezentuje spółkę. Strona podała, że przychody i koszty dla celów podatkowych wspólników ustala się proporcjonalnie w stosunku do posiadanych wkładów w spółce komandytowej. Przychody i koszty spółki komandytowej określa się na podstawie prowadzonych ksiąg. Strona kwalifikuje przychody należne (jeszcze nie otrzymane), wynikające z prowadzonej działalności do przychodów podatkowych. Ze względu na brak zapłaty pewnych wierzytelności przez kontrahentów, wierzytelności te w przypadkach, gdy brak jest przesłanek do ich odzyskania podlegają umorzeniu lub są odpisywane jako wierzytelności nieściągalne w oparciu o wymagane przepisami dokumenty. Po spełnieniu określonych warunków spółka zalicza do kosztów uzyskania przychodów wartość wierzytelności umorzonych lub odpisanych jako nieściągalne. Strona kwalifikuje do kosztów podatkowych wartość umorzonych lub odpisanych jako nieściągalne wierzytelności, które zostały zarachowane jako przychody podatkowe, a w przypadku wierzytelności nieściągalnych dodatkowo posiada dokumenty potwierdzające nieściągalność. Wątpliwości strony dotyczą tego, czy wierzytelności powinny być zaliczane do kosztów podatkowych w całej należnej kwocie, tj. łącznie z VAT, czy w kwocie netto bez uwzględnienia podatku od towarów i usług. Strona uważa, że właściwym rozwiązaniem jest zaliczanie do kosztów podatkowych, całej wymagalnej, należnej kwoty wierzytelności, tj. łącznie z VAT i takie rozwiązanie chciałaby stosować w przypadku uzyskania pozytywnej interpretacji przepisów. Skoro wierzytelności, zostały zarachowane jako przychody należne, to zarówno koszty związane z wierzytelnościami umorzonymi, jak i koszty związane z wierzytelnościami odpisanymi jako nieściągalne - stanowią koszt podatkowy w kwotach brutto. Strona zaznaczyła, że stanowisko swoje opiera o wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 3187/16, dotyczący interpretacji indywidualnej wydanej na wniosek O.J. sp. z o.o.