Wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2016 r., sygn. I OSK 84/15

W sytuacji, kiedy skarga kasacyjna zarzuca naruszenie prawa materialnego oraz naruszenie przepisów postępowania, co do zasady w pierwszej kolejności rozpoznaniu podlega zarzut naruszenia przepisów postępowania.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Monika Nowicka Sędziowie: Sędzia NSA Ewa Dzbeńska Sędzia del. WSA Mariusz Kotulski (spr.) Protokolant sekretarz sądowy Małgorzata Kamińska po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej T. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 września 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 1513/14 w sprawie ze skargi T. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku celowego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 25 września 2014 r. (sygn. akt I SA/Wa 1513/14), oddalił skargę T. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie przyznania specjalnego zasiłku celowego.

Powyższy wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

W piśmie złożonym w dniu [...] stycznia 2014 r. w Centrum Pomocy Społecznej T. G. wystąpiła z wnioskami o przyznanie jej pomocy, w tym m.in. o udzielenie pomocy finansowej na refundację zakupu leków.

Decyzją z dnia [...] lutego 2014 r. nr [...], Prezydent W. odmówił wnioskodawczyni przyznania specjalnego zasiłku celowego na refundację zakupu leków. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ I instancji wskazał, że z zebranej w sprawie dokumentacji oraz wywiadu środowiskowego z dnia [...] stycznia 2014 r. sporządzonego w miejscu zamieszkania wnioskodawczyni przy ul. S. wynikało, że: wnioskodawczyni mieszka z synem Ł. K., jednak prowadzi on odrębne samodzielne gospodarstwo domowe, a źródłem jej utrzymania jest świadczenie rentowe z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości [...] zł. W czasie wywiadu środowiskowego syn nie był obecny w mieszkaniu. Z uwagi na fakt, że wnioskodawczyni nie podała adresu korespondencyjnego syna, nie było możliwe ustalenie zakresu alimentowania z jego strony (jako dziecka wobec rodzica). Wnioskodawczyni nie podała także swojego adresu dla odbioru korespondencji kierowanej z Centrum Pomocy Społecznej (w oświadczeniu z dnia [...] stycznia 2014 roku wnioskodawczyni zastrzegła, że adres zamieszkania nie jest adresem do korespondencji). Podczas przeprowadzenia wywiadu środowiskowego nie uzyskano informacji na temat stałych miesięcznych wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania. Ustnie wnioskodawczyni poinformowała, że wysokość czynszu wynosi około 500 zł, energia elektryczna do lokalu nie jest podłączona, gaz ziemny jest podłączony, lecz nie przedstawiła faktur świadczących o kosztach jego zużycia. Z oświadczenia wnioskodawczyni wynikało również, że w okresie od dnia [...] stycznia 2013 roku do dnia [...] stycznia 2014 roku nie uzyskała ona dochodu jednorazowego. Tymczasem w dniu [...] stycznia 2014r. wpłynęło do organu I instancji pismo z Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami w W. przy ul. S. z dnia [...] stycznia 2014 roku, z którego wynika, że w dniu [...] grudnia 2013 roku wnioskodawczyni odebrała w kasie Zakładu kaucję zabezpieczającą za lokal w kwocie [...] zł. Fakt ten został przez nią pominięty w oświadczeniu o dochodzie jednorazowym. Wprawdzie do wywiadu środowiskowego wnioskodawczyni dołączyła formularz oświadczenia majątkowego, lecz nie zostało ono wypełnione, ani podpisane. Bazując na zebranych w sprawie informacjach organ przyjął, że wnioskodawczyni prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, a w konsekwencji jej dochód ([...] zł.) przekracza kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej, określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm. - powoływanej dalej jako: "u.p.s."), które wynosiło 542 zł. Organ I instancji zakwalifikował więc wniosek T. G. jako żądanie pomocy w formie zasiłku celowego specjalnego na podstawie art. 41 pkt 1 u.p.s. Artykuł ten stanowi, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi. Szczególnie uzasadniony przypadek zaś to taka sytuacja życiowa osoby lub rodziny, wynikająca z faktu zaistnienia nadzwyczajnych, wyjątkowo negatywnych, niecodziennych, okazjonalnych, wpływających na sytuację życiową zdarzeń, którym strona nie była w stanie zapobiec dochowując należytej staranności. Organ I instancji uznał, że sytuacja wnioskodawczyni nie stanowi "szczególnie uzasadnionego przypadku". W szczególności podniesiono, że dysponuje ona własnym dochodem przekraczającym kryterium dochodowe uprawniające do ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej. Nadto do wniosku o refundację środków poniesionych na zakup lekarstw wnioskodawczyni nie dołączyła aktualnych wycenionych recept, ani aktualnych faktur za zakup lekarstw. Nie uczyniła tego również do dnia [...] stycznia 2014 roku, tj. do dnia, w którym przeprowadzono wywiad środowiskowy. Tymczasem to do wnioskodawczyni, jako strony należy obowiązek przedstawienia dowodów w postaci recept lub faktur z apteki. Wprawdzie w okresie od dnia [...] stycznia 2013 roku do dnia [...] stycznia 2013 roku wnioskodawczyni przedłożyła trzy faktury z apteki na łączną kwotę [...], zł., lecz stanowią one załącznik do wniosku z dnia [...] stycznia 2014 roku, a odpowiedzią na ten wniosek jest odrebna decyzja Prezydenta W. z [...] lutego 2014r., nr [...] odmawiająca refundacji kosztów poniesionych na zakup lekarstw.