NADGODZINY - WYNAGRODZENIE I DODATKI

Michał Culepa

w znaczenie okresów rozliczeniowych

w ryczałt za nadgodziny

Godziny nadliczbowe, wykonywanie pracy i jej rozliczanie, określanie wynagrodzenia i dodatków są najtrudniejszymi kwestiami, z którymi borykają się pracownicy działów kadr i płac. W niniejszym opracowaniu przedstawimy kilka najnowszych orzeczeń Sądu Najwyższego dotyczących rozliczania godzin nadliczbowych.

Normy czasu pracy są określone w Kodeksie pracy w art. 129 i nast. Zasadniczą normą we wskazanym artykule jest 8 godzin pracy na dobę, przeciętnie 40 godzin tygodniowo w przeciętnie 5-dniowym tygodniu roboczym. Kodeks nakazuje pracodawcy ustalanie okresów rozliczeniowych - maksymalnie 4-miesięcznych dla podstawowego systemu czasu pracy, a dla określonych branż (rolnictwo, hodowla, pilnowanie mienia, ochrona osób) może być wprowadzony okres rozliczeniowy nieprzekraczający 6 miesięcy, a jeżeli jest to dodatkowo uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi wpływ na przebieg procesu pracy - okres rozliczeniowy nieprzekraczający 12 miesięcy. Dodatkowo przepisy ustawy antykryzysowej (art. 9 ust. 1 ustawy z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, DzU nr 125, poz. 1035 ze zm.) zezwalają na wydłużanie okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy przez przedsiębiorców, niezależnie od branży, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technologicznymi, lub dotyczącymi organizacji czasu pracy. Okres rozliczeniowy może być przedłużony przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.

Problem rozliczania nadgodzin średniotygodniowych nie jest ustalony normatywnie, warto więc sięgnąć do orzecznictwa, w którym pojawiły się już wskazówki, jak obliczyć liczbę godzin nadliczbowych wynikających z przekroczenia normy średniotygodniowej.

Dodatek 50% wyklucza dodatek 100%

Sposób ustalania liczby godzin i kwoty dodatków za pracę w nadgodzinach był przedmiotem orzekania przez Sąd Najwyższy. W wyroku z 12 marca 2010 r. (II PK 281/09, niepubl.) Sąd stwierdził m.in., że w przypadku jednoczesnego przekroczenia dobowej i tygodniowej normy czasu pracy pracownikowi przysługuje tylko jeden dodatek.