Czas pracy w prawie europejskim

Podstawową regulacją prawną w Unii Europejskiej (UE) dotyczącą czasu pracy jest Dyrektywa Rady Nr 93/104/EC z 23 listopada 1993 r. w sprawie niektórych aspektów organizacji czasu pracy. Podstawą prawną do wydania tej Dyrektywy jest art. 118a Traktatu Rzymskiego, który upoważnia Radę do wydawania kwalifikowaną większością głosów dyrektyw mających na celu poprawę środowiska pracy, ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia i bezpieczeństwa pracowników.

W preambule do tej Dyrektywy Rada Unii Europejskiej, odwołując się do Wspólnotowej Karty Praw Socjalnych Pracowników, przyjętej na spotkaniu Rady Europejskiej w Strasburgu 9 grudnia 1989 r., podkreśla, iż urzeczywistnienie wspólnego rynku musi prowadzić do poprawy warunków życia i pracy pracowników we Wspólnocie Europejskiej. Proces ten dokona się przez wyrównanie warunków życia i pracy przy jednoczesnym podnoszeniu ich na wyższy poziom, w szczególności jeśli chodzi o czas i organizację pracy, formy zatrudnienia inne niż umowy na czas nie określony, takie jak umowy na czas określony, o pracę dorywczą i sezonową.

Przedmiotem uregulowania Dyrektywy jest czas wypoczynku dobowego, tygodniowego i całorocznego oraz maksymalny tygodniowy czas pracy, a także praca nocna i zmianowa.

Jak wynika z art. 15 ustawy, postanowienia Dyrektywy nie mają zastosowania w przypadkach, w których inne instrumenty wspólnotowe przewidują bardziej dokładne wymogi dotyczące pewnych zawodów lub działalności zawodowej.

Natomiast, w myśl art. 15 Dyrektywy, nie ma ona wpływu na prawo państw członkowskich do stosowania lub wprowadzania ustaw, rozporządzeń i przepisów administracyjnych korzystniejszych dla ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników lub ułatwienia albo zezwolenia na stosowanie układów zbiorowych lub porozumień zawartych przez pracowników i pracodawców, które są korzystniejsze dla ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.