Strata w przepisach podatkowych i bilansowych

Poza stratą rozumianą jako wynik na określonego rodzaju działalności, przepisy podatkowe posługują się również pojęciem straty w sensie utraty, zniszczenia składników majątku podatnika. Strata w składnikach majątku (środkach trwałych i obrotowych) może powstać w wyniku ich likwidacji bądź utraty z tytułu różnorodnych zdarzeń losowych (kradzież, powódź, dewastacja). Stratą są również ubytki w rzeczowych składnikach majątku obrotowego wynikłe nie tylko z przyczyn losowych, ale też tzw. ubytki naturalne powstałe podczas przechowywania towaru, jego transportu lub obrotu nim. Mogą one dotyczyć objętości, wagi, jakości towaru, a powstają na skutek topienia, wysychania, stłuczek, rozmrażania, wietrzenia, wyciekania, rozlewania, odparowywania i innych zjawisk bądź czynności  powodujących utratę przez towary przydatności użytkowej, a związanych z ich przemieszczaniem i magazynowaniem.

W świetle przepisów obu ustaw o podatkach dochodowych stratę w środkach trwałych i obrotowych można pod pewnymi warunkami zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Przepisy te wymieniają jednak również katalog przypadków, kiedy strata w składnikach majątku w żadnym razie nie może być kosztem podatkowym. Dotyczy to:

• strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych,

• strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności,

• strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym,

• strat powstałych w wyniku nadmiernych ubytków i zawinionych niedoborów wyrobów akcyzowych oraz podatku akcyzowego od tych ubytków i niedoborów.

Ponadto kosztem uzyskania przychodów nie jest też strata:

• powstała w wyniku utraty dokonanych przedpłat (zaliczek, zadatków) w związku z niewykonaniem umowy,