Dyżury pozazakładowe – czas pracy czy czas odpoczynku?

TSUE uznał ostatnio, że mamy tu do czynienia z alternatywą. A to może wpływać nie tylko na wysokość wynagrodzenia, ale też na odpoczynki dobowe i tygodniowe

Pracodawcy w celu zapewnienia ciągłości funkcjonowania firmy planują dyżury, podczas których pracownik pozostaje w gotowości do pracy poza normalnymi godzinami pracy (np. wieczorami i w nocy lub w weekendy). Dotyczy to w szczególności branży IT i informatyków. Takie dyżury mogą być wykonywane z domu lub z innego miejsca. Istotne jest, aby w razie awarii systemu informatycznego lub nagłej potrzeby wykonania pracy pracownicy byli dostępni i mogli niezwłocznie podjąć się jej wykonania.

Czy jednak dyżury pod telefonem - pełnione przez pracowników z branży IT czy specjalistów z zakresu utrzymania ruchu - powinny być uznawane za czas pracy? Czy jeżeli pracownik w ciągu godziny od momentu otrzymania od pracodawcy informacji o awarii jest zobowiązany do podjęcia odpowiednich działań, to czas dyżuru można zaliczyć do czasu odpoczynku? W odpowiedzi na te pytania mogą pomóc najnowsze wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 9 marca 2021 r. TSUE analizuje w nich pojęcia „okresu dyżuru” i „okresu pracy” w świetle przepisów dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.Urz. UE z 2003 r. L 299, s. 9). Orzeczenia te mogą być pomocne przy ustaleniu, w jaki sposób zakwalifikować okres pełnienia dyżuru domowego. Ale rodzą też dodatkowe pytania. Jak bowiem wskazuje Trybunał, dyżur albo jest czasem pracy, albo czasem odpoczynku. Czy można zatem planować dyżur kwalifikowany jako „czas odpoczynku” bez względu na odpoczynki dobowe i tygodniowe?