Aktualność
Wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
Od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy mają prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Korzystając z tego uprawnienia pracownik zachowuje prawo do połowy wynagrodzenia. Jak wyliczyć wynagrodzenie pracownika i czy pracodawca powinien je uzupełnić do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę?
Wynagrodzenia 2024. Zasady wyliczania i wypłaty >>>
Kodeks pracy 2024. Praktyczny komentarz z przykładami >>>
W wyniku nowelizacji Kodeksu pracy od 26 kwietnia 2023 r. wprowadzono zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika (art. 1481 Kodeksu pracy).
Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej przysługuje w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. O sposobie wykorzystania tego zwolnienia decyduje pracownik w pierwszym wniosku złożonym w danym roku kalendarzowym.
Jak wyliczyć wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
W okresie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej pracownik zachowuje prawo do połowy wynagrodzenia.
Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, należy stosować zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej obliczane są z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy.
Kwota obniżenia wynagrodzenia pracownika jest ustalana w następujący sposób:
Krok 1. miesięczną stawkę wynagrodzenia należy podzielić przez nominalną liczbę godzin przypadającą do przepracowania w danym miesiącu,
Krok 2. otrzymaną wartość należy pomnożyć przez liczbę godzin nieobecności.
Obniżeniu o uzyskaną kwotę ulega pełne miesięczne wynagrodzenie przysługujące pracownikowi.
Pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 8400 zł i miesięczne dodatki projektowe w zmiennej procentowej wysokości uzależnionej od wynagrodzenia zasadniczego za czas faktycznie przepracowany. W styczniu 2024 r. przez 1 dzień pracownik korzystał ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej. Pozostałe dni tego miesiąca przepracował. Za styczeń br. otrzymał dodatek w wysokości 800 zł. Za zwolnienie ze świadczenia pracy przysługuje mu wynagrodzenie obliczone w poniższy sposób:
8400 zł : 168 godz. = 50 zł (wynagrodzenie zasadnicze za 1 godzinę pracy),
50 zł x 8 godz. = 400 zł (potrącenie za 8 godzin zwolnienia od pracy),
800 zł : 160 godz. (168 godz. – 8 godz.) = 5 zł (dodatek za 1 godzinę pracy),
5 zł x 8 godz. = 40 zł (wynagrodzenie zmienne za 8 godzin obliczone z dodatku),
400 zł + 40 zł = 440 zł (wynagrodzenie stałe i zmienne za 1 dzień/8 godzin),
440 zł x 50% = 220 zł (wynagrodzenie za zwolnienie przez 1 dzień/8 godzin z powodu działania siły wyższej).
Płaca minimalna a zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na dany okres (art. 6 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).
Jednak nie oznacza to, że pracownik ma gwarancję minimalnego wynagrodzenia niezależnie od liczby przepracowanych godzin w miesiącu. Należy bowiem zauważyć, że uzupełnienie wynagrodzenia do wysokości minimalnego wynagrodzenia w postaci wyrównania przysługuje w danym miesiącu tylko, jeżeli z uwagi na:
- terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub
- rozkład czasu pracy
wynagrodzenie pracownika jest niższe od minimalnego wynagrodzenia.
Jeżeli pracownik otrzymuje co miesiąc kwotę wynagrodzenia odpowiadającą wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, to skorzystanie z tego zwolnienia choćby w wymiarze 1 godziny już spowoduje, że jego wynagrodzenie w tym miesiącu spadnie poniżej obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jednak ze względu na to, że obniżenie wysokości wynagrodzenia pracownika nastąpi z powodu nieprzepracowania – wskutek skorzystania ze zwolnienia od pracy – pełnego obowiązującego go wymiaru czasu pracy, pracownikowi nie przysługuje wyrównanie do minimalnego wynagrodzenia.
Pracownikowi nie przysługuje wyrównanie do wysokości minimalnego wynagrodzenia, jeżeli obniżenie wynagrodzenia nastąpiło na skutek skorzystania przez niego ze zwolnienia od pracy.
W marcu 2024 r. pracownik ma do przepracowania 168 godzin. W dniu 15 marca br. skorzystał on z 4 godzin zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 4242 zł (brutto). W związku ze skorzystaniem z tego zwolnienia za marzec br. przysługuje mu tylko 4191,50 zł (tj. 4141 zł za przepracowane 164 godziny oraz 50,50 zł za 4 godziny zwolnienia od pracy, płatne w wysokości połowy wynagrodzenia). Ze względu na to, że pracownik ma otrzymać taką kwotę nie z powodu terminu wypłaty niektórych składników wynagrodzenia ani rozkładu czasu pracy, lecz w związku z nieprzepracowaniem 4 godzin spowodowanym zwolnieniem od pracy, to pracodawca nie ma obowiązku wyrównania mu pensji do kwoty 4242 zł.
Opracowanie: Katarzyna Bogucka
Czytaj więcej w najnowszym wydaniu Monitora Prawa Pracy i Ubezpieczeń Nr 4/2024 r.
Zwolnienie od pracy z tytułu siły wyższej – odpowiedzi na 5 pytań z praktyki >>>
MPPiU Nr 4/2024
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
