Interpretacja indywidualna z dnia 1 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.153.2023.1.AD

Skutki podatkowe zawarcia umowy cash poolingu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek, dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przystąpienia do umowy cash poolingu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca  (Spółka) jest osobą prawną, polskim rezydentem podatkowym posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Spółka ma przystąpić do funkcjonującej już pomiędzy bankiem mającym siedzibę za granicą (zwanym dalej: „Bankiem”) a spółkami z grupy kapitałowej umowy o koncentrację gotówki – Vertrag zu einem Cash Concentration Agreement (dalej jako: Umowa).

Na mocy przedmiotowej umowy Bank świadczy na rzecz uczestników usługi cash poolingu. Wszyscy uczestnicy umowy są podmiotami należącymi do jednej grupy kapitałowej.

Celem Umowy jest zapewnienie równowagi płynności finansowej wewnątrz grupy poprzez bilansowanie sald – nadwyżka płynnych środków finansowych jest przelewana na tzw. rachunek docelowy (dotyczy wszystkich uczestników cash poolingu), zaś niedobory płynności są kompensowane przez zaciąganie kredytu. Bank będzie świadczyć na rzecz Wnioskodawcy tzw. usługę cash poolingu, na takich samych zasadach jak dla pozostałych Uczestników.

Celem usługi świadczonej przez Bank jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi Uczestników poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej prowadzonej przez te podmioty.

W celu korzystania z Umowy Spółka musi posiadać w Banku rachunek bankowy w EURO (dalej jako: Rachunek), który będzie służyć do prowadzenia bieżących rozliczeń w ramach cash poolingu. Zgodnie z Umową z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu Bank pobiera od Uczestników określone opłaty miesięczne związane z usługami świadczonymi przez Bank na rzecz każdego z Uczestników cash poolingu.

Mechanizm cash poolingu w ramach Umowy będzie wyglądał następująco: jeśli na Rachunku wystąpi saldo dodatnie, na koniec danego dnia roboczego nadwyżka jest przeksięgowywana na rachunek docelowy. Jeśli zaś na Rachunku występuje saldo ujemne, to z Rachunku docelowego dokonywany jest transfer środków. Celem transferów jest uzyskanie na Rachunkach salda zerowego lub założonego salda docelowego uzgodnionego w Umowie. Rachunek docelowy będzie przez cały czas miał wystarczające pokrycie czy to poprzez dostępny kredyt w rachunku (zw.: "overfdraft") lub inne ekwiwalentne rozwiązanie (np. finansowanie przyznane przez Bank) zapewniające możliwość wykonywania wskazanych transferów. W wyniku dokonania wskazanych transakcji, na początku każdego następnego dnia roboczego, po przeprowadzeniu bilansowania sald, saldo na każdym Rachunku wynosić będzie zero albo będzie wykazywać kwotę uzgodnioną uprzednio jako saldo docelowe.

Jak wskazano obecnie mechanizm ten funkcjonuje już w innych spółkach z grupy kapitałowej, które podpisały stosowne umowy. Obecnie Wnioskodawca rozważa dołączenie do przedmiotowej Umowy.

Pytanie

Czy w związku z uczestnictwem Spółki w przedstawionej we wniosku usłudze cash poolingu oferowanej przez Bank, na Spółce będzie spoczywał obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, Umowa jak i czynności wykonywane w celu jej wykonania nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, uczestnictwo Spółki w przedstawionej we wniosku usłudze cash poolingu oferowanej przez Bank, nie będzie rodziło obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera się zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

-umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

-umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

-umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

-umowy dożywocia,

-umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

-ustanowienie hipoteki,

-ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

-umowy depozytu nieprawidłowego,

-umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest taką umową, bowiem w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku Umowa jako sposób zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. Nie można wobec tego uznać umowy cash poolingu za umowę pożyczki. Organy podatkowe niejednokrotnie analizowały podobne umowy, wskazując na cechy, które istotnie odróżniają umowy cash poolingu od umów pożyczek, wskazując na:

-kompleksowość umowy (powstaje jeden stosunek zobowiązaniowy, obejmujący wiele obowiązków i świadczeń) – w wypadku badanej Umowy warunek ten jest spełniony – celem przedłożonej jest optymalizacja zarządzania płynnością i warunków finansowania grupy, dochodzi do wielu wzajemnych świadczeń pomiędzy uczestnikami, a nie do jednej transakcji pomiędzy jasno określonymi podmiotami,

-z zawartej umowy nie powinien wynikać zamiar stron zawarcia odrębnych umów pożyczek bądź przelewu wierzytelności – na mocy przedmiotowej Umowy nie ma takiego zamiaru, celem jej jest efektywne zarządzanie płynnością w grupie, nie wiadomo, który z podmiotów na koniec każdego dnia roboczego będzie miał nadwyżkę środków, a który ich niedobór,

-przy cash poolingu strona umowy mająca nadwyżkę środków finansowych, nie wie, czy te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika – w ramach Umowy występuje wielu uczestników, nie wiadomo, jak będą się kształtowały salda poszczególnych Uczestników na koniec dnia, kiedy dochodzi do bilansowania sald.

Cash pooling nie spełnia również warunków dla uznania tej umowy za depozyt nieprawidłowy. Depozyt nieprawidłowy został uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Na mocy tego przepisu depozyt nieprawidłowy jest formą przechowania, w której przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Uznaje się więc, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Analizując powyższy przepis i odnosząc się do umowy cash poolingu (braku skonkretyzowania drugiej strony transakcji) należy uznać, że umowa cash poolingu nie stanowi także umowy depozytu nieprawidłowego, wymienionego w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że przystąpienie do Umowy przez Spółkę nie spowoduje po stronie Spółki żadnych obowiązków w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska powołali się Państwo na interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej:

Jednolity tekst ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązujący wg stanu wniosku z 2023 r. został opublikowany w Dz.U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.; natomiast Kodeksu cywilnego w Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłegoi zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259  ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu),  na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej  na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.