Interpretacja indywidualna z dnia 5 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.32.2023.4.JO

Określenie miejsca opodatkowania dostawy energii elektrycznej na rzecz niemieckich kontrahentów i posługiwanie się odpowiednim numerem identyfikacji podatkowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

-prawidłowe w części dotyczącej określenia miejsca opodatkowania dostawy energii elektrycznej na rzecz niemieckich kontrahentów,

-nieprawidłowe w części dotyczącej posługiwania się odpowiednim numerem identyfikacji podatkowej.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2023 r. wpłynął za pośrednictwem ePUAP Państwa wniosek z 30 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania transakcji dostawy energii elektrycznej przez Państwa Spółkę na rzecz kontrahentów poza terytorium kraju. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 kwietnia 2023 r. (wpływ 3 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. S.A. z siedzibą w (…) (dalej: „Wnioskodawca”, „Spółka”) to spółka prawa handlowego, działająca na rynku od 2013 roku. Głównym przedmiotem jej działalności jest handel energią elektryczną (35.14.Z), a także wytwarzanie energii elektrycznej (35.11.Z), przesyłanie energii elektrycznej (35.12.Z) oraz dystrybucja energii elektrycznej (35.13.Z).

W 2014 roku Spółka uzyskała koncesję na obrót energią elektryczną, zaś w 2015 roku rozpoczęła nabywanie energii elektrycznej od wytwórców odnawialnych źródeł energii. Wnioskodawca jest zatem spółką energetyczną, która specjalizuje się w handlu energią elektryczną.

W związku ze stałym poszukiwaniem nowych rynków zbytu, Spółka zamierza rozpocząć sprzedaż energii elektrycznej na rynku unijnym – a tym wypadku w Republice Federalnej Niemiec (dalej: „rynek lokalny”). Niniejszy wniosek dotyczy prowadzenia działalności polegającej na sprzedaży energii elektrycznej na rzecz lokalnych odbiorców na terytorium Niemiec.

Rozszerzając zakres działalności gospodarczej, Wnioskodawca zamierza dokonywać sprzedaży energii elektrycznej na rzecz lokalnych (niemieckich) odbiorców energii elektrycznej, przy czym jedynie do wybranego kręgu odbiorców. Umowy zawierane między Wnioskodawcą a podmiotami niemieckimi będą dotyczyć jedynie sprzedaży w relacjach przedsiębiorca-przedsiębiorca (B2B), a nie będą obejmować dostaw energii na rzecz konsumentów jako odbiorców końcowych energii elektrycznej (B2C). Wnioskodawca – w zakresie prowadzonej przez siebie działalności – zamierza dokonywać jedynie sprzedaży energii elektrycznej. Stronami umów o dostawę energii będą wyłącznie Wnioskodawca i lokalni odbiorcy energii. Wnioskodawca nie będzie też delegował swoich pracowników do pracy w Niemczech ani nie będzie bezpośrednio zatrudniać lokalnego personelu. Na rynku niemieckim działalność Wnioskodawcy ograniczać się będzie tylko do samej sprzedaży energii elektrycznej. Wnioskodawca zamierza równocześnie powołać na rynku lokalnym spółkę prawa niemieckiego (GmbH) (dalej: „spółka zależna”), która prowadzić będzie działania operacyjne na lokalnym rynku, jednak planowany model biznesowy zakłada, że – jak wskazano powyżej – zarówno stroną umowy na dostawę energii, jak i jej dostawcą dla podmiotów niemieckich będzie wyłącznie Wnioskodawca jako polska spółka obrotu energią elektryczną. Podkreślenia wymaga też, że spółka zależna prowadzić będzie jedynie działalność o charakterze organizacyjnym i pomocniczym względem Wnioskodawcy i niezwiązanym z głównym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Spółka zależna – jak zostało to wskazane powyżej – nie będzie też w wykonywaniu swoich zadań posługiwać się personelem Wnioskodawcy, a zatrudniać będzie personel własny.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

Energia elektryczna sprzedawana na terytorium Niemiec może pochodzić z dwóch źródeł:

‒transakcji zakupu na potrzeby Klientów na lokalnej giełdzie towarowej B.,

‒transakcji zakupu energii wytworzonej w odnawialnych źródłach wytwarzania zlokalizowanych na terenie Niemiec (farmy wiatrowe i fotowoltaiczne).

Całość energii elektrycznej będzie przesyłana od źródeł wytwarzania do odbiorcy końcowego poprzez sieć energetyczną zlokalizowaną wyłącznie na terytorium Niemiec.

Biorąc pod uwagę powyższe – energia elektryczna będzie znajdowała się cały czas na terenie Niemiec bez transferu tej energii przez granicę.

Całość energii elektrycznej będzie przesyłana od źródeł wytwarzania do odbiorcy końcowego poprzez sieć energetyczną zlokalizowaną wyłącznie na terytorium Niemiec, tj. poprzez niemiecki system elektroenergetyczny. Nie będą realizowane dostawy poprzez linie bezpośrednie źródło-odbiorca.

Spółka nie przewiduje sprzedaży energii elektrycznej kontrahentom stricte do wykorzystywania jej do ładowania pojazdów na stacjach ładowania. Wnioskodawca nie może jednak wykluczyć, że część z jego klientów zdecyduje się otworzyć na terenie swoich przedsiębiorstw stacje ładowania, lecz pozostaje to poza wpływem Wnioskodawcy i nie stanowi to przedmiotu transakcji.

Energia elektryczna będzie sprzedawana odbiorcom końcowym, główne klientom z segmentu małych i średnich przedsiębiorstw. Wnioskodawca nie przewiduje sprzedaży energii elektrycznej w celu jej dalszej odsprzedaży przez jego kontrahentów.

Wnioskodawca zamierza realizować dostawy energii elektrycznej do kontrahentów będących odbiorcami końcowymi, w związku z czym dostarczana przez Wnioskodawcę energia będzie zużywana przez kontrahentów na potrzeby własne na terytorium Niemiec.

Wnioskodawca będzie dokonywać sprzedaży na rzecz podmiotów wymienionych w art. 22 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT.

Wnioskodawca – A. S.A. – nie będzie posiadał stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Niemiec.

W Niemczech będzie posiadała siedzibę i rozliczała tam działalność spółka prawa niemieckiego, w której całość udziałów posiadać będzie inna spółka z grupy kapitałowej Wnioskodawcy (dalej: „spółka zależna”).

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług doprecyzowane w uzupełnieniu

1.Czy sprzedaż przez Wnioskodawcę energii elektrycznej na rzecz podmiotów mających siedzibę w Niemczech – w świetle art. 5 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 pkt 5-6 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawy o VAT”) – podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: „podatek VAT”) i czy Wnioskodawca będzie zobowiązany w związku z tym do opodatkowania ww. sprzedaży w Polsce czy w Niemczech?

2.Czy Wnioskodawca – w świetle art. 5 ust. 1, art. 15 ust. 1 oraz art. 17 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 96 ust. 1 i 97 ust. 1 ustawy o VAT – w przypadku braku obowiązku opodatkowania na terytorium Polski transakcji sprzedaży energii elektrycznej, będzie zobowiązany do posługiwania się w celu prawidłowego opodatkowania sprzedaży energii elektrycznej na rzecz podmiotów mających siedzibę w Niemczech polskim numerem identyfikacji podatkowej?

Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług doprecyzowane w uzupełnieniu

1.Sprzedaż energii elektrycznej przez Wnioskodawcę w systemie elektroenergetycznym na rzecz kontrahenta zagranicznego (niemieckiego) nie będzie opodatkowana podatkiem VAT, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, a sprzedaż ta będzie opodatkowana podatkiem VAT w kraju odbiorcy energii elektrycznej (Niemczech) na zasadach odwrotnego obciążenia.

2.Na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 9 oraz art. 22 ust. 1 pkt 5-6 ustawy o VAT, sprzedaż energii elektrycznej przez Wnioskodawcę w systemie elektroenergetycznym na rzecz kontrahenta zagranicznego (niemieckiego) nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce. Sprzedaż ta będzie opodatkowana podatkiem VAT w kraju odbiorcy energii elektrycznej (Niemczech). Jednocześnie, ponieważ wspólny system podatku VAT nie ustanawia po stronie dostawcy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym obowiązku rejestracji na potrzeby podatku VAT w kraju nabywcy, to Wnioskodawca nie będzie zobowiązany posługiwać się polskim numerem identyfikacji podatkowej (NIP), ani nie będzie miał obowiązku rejestracji jako podatnik VAT w Niemczech.

Uzasadnienie

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 2 pkt 8 ustawy o VAT przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Art. 13 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów należy rozumieć wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ustawy o VAT na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

Zgodnie z art. 13 ust. 4 pkt 9 ustawy o VAT przemieszczenia towarów nie uznaje się za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, gdy przemieszczeniu podlega energia elektryczna w systemie elektroenergetycznym.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)dokonującym ich dostawy na terytorium kraju jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju;

b)nabywcą jest w przypadku nabycia energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym podmiot zarejestrowany dla potrzeb podatku VAT;

c)dostawa towarów nie jest dokonywana w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Za miejsce dostawy towarów – w rozumieniu art. 22 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT – w przypadku dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym do podmiotu będącego podatnikiem, który wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, którego głównym celem nabywania energii elektrycznej jest odprzedaż tych towarów w takich systemach lub sieciach dystrybucji i u którego własne zużycie takich towarów jest nieznaczne - miejsce, gdzie podmiot taki posiada siedzibę działalności gospodarczej, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, do którego dostarczane są te towary - miejsce, gdzie podmiot ten posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, a w przypadku braku siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Analogicznie, za miejsce dostawy towarów w rozumieniu art. 22 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT – w przypadku dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, jeżeli taka dostawa jest dokonywana do podmiotu innego niż podmiot, o którym mowa w akapicie powyżej, miejsce w którym nabywca korzysta z tych towarów i je zużywa. Jeżeli wszystkie te towary lub ich część nie są w rzeczywistości zużyte przez tego nabywcę, towary niezużyte uważa się za wykorzystane i zużyte w miejscu, w którym nabywca posiada siedzibę działalności gospodarczej, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, do którego dostarczane są te towary – miejsce, gdzie nabywca posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, a w przypadku braku siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Art. 22 ust. 1 pkt 5-6 ustawy o VAT stanowią implementację przepisów art. 38-39 Dyrektywy 112.

Mając na uwadze powyższe przepisy wskazać należy, że sprzedaż energii elektrycznej stanowi dostawę towarów w rozumieniu ustawy o VAT, a zatem jest ona przedmiotem opodatkowania podatkiem VAT.

Jednocześnie, mając na uwadze zakreślony stan faktyczny, postawione pytane oraz obowiązujące przepisy ustawy o VAT konieczne jest ustalenie, czy dostawa energii elektrycznej na rzecz podmiotów mających siedzibę poza terytorium Polski (tu: w Niemczech) podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Wskazane powyżej przepisy oraz opisane zdarzenie przyszłe, prowadzi do wniosku, że sprzedaż przez Wnioskodawcę energii elektrycznej należy zakwalifikować jako dostawę towarów, która podlega opodatkowaniu w kraju siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, stosownie do art. 22 ust. 1 pkt 5-6 ustawy o VAT.

Powyższe wynika z faktu, iż sprzedaż energii elektrycznej na rzecz podatnika zidentyfikowanego dla celów podatku VAT w Niemczech podlega opodatkowaniu wyłącznie w kraju siedziby tego kontrahenta. A contrario sprzedaż energii elektrycznej przez podmiot niemiecki na rzecz Wnioskodawcy podlegałaby opodatkowaniu wyłącznie w Polsce na zasadach odwrotnego obciążenia.

Tożsame stanowisko wynika m.in. z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 maja 2014 roku, sygn. IBPP4/443-59/14/PK, w której wskazano wprost, że:

„Jak wskazano powyżej miejscem opodatkowania dostawy energii - w opisanych warunkach - jest kraj nabywcy. Zatem po stronie dostawcy nie wystąpi w jego kraju czynność podlegająca opodatkowaniu. Tym samym w kraju sprzedawcy transakcja ta nie może być rozpoznana jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Równocześnie po stronie nabywcy nie wystąpi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

Tym samym Wnioskodawca opisanych transakcji nie wykazuje jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów i jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.”

Wskazać należy również późniejszą interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 października 2020 roku, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.384.2020.3.RR, w której zajęto tożsame stanowisko:

„W przypadku bowiem gdy Wnioskodawca dokonuje sprzedaży energii […] na rzecz podatnika zidentyfikowanego dla celów podatku VAT w Niemczech tj. który posiada siedzibę na terytorium Niemiec, sprzedaż energii elektrycznej podlega opodatkowaniu w kraju siedziby tego kontrahenta.

 W konsekwencji Wnioskodawca dokonując sprzedaży (eksportu) energii elektrycznej […] w systemie elektroenergetycznym na rzecz kontrahenta zagranicznego nie opodatkowuje tej sprzedaży na terytorium Polski.”

Reasumując, Wnioskodawca dokonując sprzedaży energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym na rzecz kontrahenta zagranicznego (niemieckiego) nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, a sprzedaż ta będzie opodatkowana podatkiem VAT w kraju odbiorcy energii elektrycznej (Niemczech) na zasadach odwrotnego obciążenia.

Ad. 2

Ustalenie – zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy przedstawionym w odpowiedzi na pytanie nr 1 – że sprzedaż energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym opodatkowana będzie podatkiem VAT w kraju odbiorcy energii elektrycznej na zasadach odwrotnego obciążenia ma kluczowe znaczenie dla ustalenia czy na potrzeby VAT w związku z przepisami Dyrektywy 112 oraz unijnego wspólnego systemu podatku od wartości dodanej Wnioskodawca będzie zobowiązany do posługiwania się polskim numerem identyfikacji podatkowej (NIP).

Jak wynika z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a ustawy o VAT, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 ustawy o VAT złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne (rejestracja jako podatnik VAT czynny).

Natomiast na podstawie art. 97 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15 i art. 15a ustawy o VAT, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96, o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.

Zwrócić również należy uwagę na przepisy art. 195 Dyrektywy 112, zgodnie z którym każda osoba zidentyfikowana do celów VAT na terytorium państwa członkowskiego, w którym VAT jest należny i na rzecz której dostarczane są towary na warunkach przewidzianych w art. 38 i 39 Dyrektywy 112 (implementowanych w art. 22 ust. 1 pkt 5-6 ustawy o VAT), jeżeli dostawy są dokonywane przez podatnika niemającego siedziby na terytorium tego państwa członkowskiego, jest zobowiązana do zapłaty VAT.

Jednocześnie, na podstawie art. 214 ust. 1 lit. a Dyrektywy 112 państwa członkowskie zobowiązane są podjąć niezbędne środki aby każdy podatnik, który dokonuje na terytorium danego państwa dostaw towarów lub świadczy usługi dające prawo do odliczenia VAT, inne niż dostawy towarów lub świadczenie usług, od których VAT jest płacony wyłącznie przez nabywcę lub odbiorcę, zgodnie z art. 194-197 i art. 199 Dyrektywy 112, został zidentyfikowany za pomocą indywidualnego numeru (NIP).

Przepisy art. 195 Dyrektywy 112 został implementowany w art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, zaś art. 214 ust. 1 Dyrektywy 112 zostały implementowane w art. 96 ust. 1 oraz 97 ust. 1 ustawy o VAT.

Zwrócić też należy uwagę na art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, na podstawie którego wydane zostało Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 listopada 2014 roku w sprawie określenia podatników niemających obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego (dalej: „Rozporządzenie”).

Zgodnie z § 1 pkt 1 lit. k) Rozporządzenia obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i 97 ust. 1 ustawy o VAT, nie mają podatnicy nieposiadający na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej, stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonują transakcji gospodarczych, stałego miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca pobytu, jeżeli wykonują na terytorium kraju wyłącznie dostawę towarów, dla której podatnikiem jest nabywca.

Powyższe przepisy znoszą wobec podmiotów zagranicznych obowiązek rejestracji na potrzeby podatku VAT w Polsce, w szczególności gdy dokonują oni jedynie czynności polegające na dostarczaniu energii elektrycznej (towaru) w sytuacji, kiedy zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, to nabywcy są podatnikami tego podatku.

Regulacja ta – jak zostało zasygnalizowane uprzednio – stanowi wprost odzwierciedlenie przepisów Dyrektywy 112 ustanawiającej unijny wspólny system podatku od wartości dodanej.

W świetle powyższego przywołać należy punkt 19 preambuły do Dyrektywy 112, w którym ustawodawca unijny wskazał, że:

„Do celów VAT energię elektryczną i gaz uznaje się za towary. Szczególnie trudne jest jednak określenie miejsca dostawy. W celu uniknięcia podwójnego opodatkowania lub nieopodatkowania oraz w celu utworzenia prawdziwego rynku wewnętrznego gazu i energii elektrycznej bez ograniczeń związanych z systemem VAT miejscem dostawy gazu w systemie gazowym i dostawy energii elektrycznej, zanim towary te znajdą się w końcowym etapie konsumpcji, powinno zatem być miejsce, w którym nabywca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Dostawa gazu i energii elektrycznej w końcowym etapie, czyli od pośredników i dystrybutorów do konsumenta końcowego, powinna być opodatkowana w miejscu, w którym nabywca faktycznie użytkuje i konsumuje te towary.”

Odzwierciedleniem powyższego w Dyrektywie 112 są przywołane wcześniej przepisy art. 38-39 Dyrektywy 112 (miejsce dostawy energii elektrycznej), art. 195 Dyrektywy 112 (obowiązek podatkowy nabywcy energii elektrycznej) oraz art. 214 ust. 1 lit. a Dyrektywy 112 (brak obowiązku rejestracji dostawcy energii elektrycznej w państwie nabywcy).

Powyższe przepisy – w związku z istnieniem unijnego wspólnego systemu podatku VAT – implementowane zostały nie tylko w polskiej ustawie o VAT, ale również w odpowiednich regulacjach dotyczących tego podatku w pozostałych państwach unijnych.

Przykładowo można tu wskazać na regulacje litewskie, gdzie w art. 71 ust. 1 litewskiej ustawy o VAT wyłącza się z obowiązku rejestracyjnego te podmioty, które – zgodnie z art. 95 ust. 3 pkt 1 litewskiej ustawy o VAT – dokonując dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym na rzecz nabywców zarejestrowanych na potrzeby podatku VAT na Litwie, mają siedzibę w innym państwie Unii Europejskiej. Treść litewskiej ustawy o podatku VAT w języku angielskim (...).

Powyższe regulacje – jak zostało wcześniej wskazane – znajdują na podstawie Dyrektywy 112 odzwierciedlenie we wszystkich państwach unii europejskiej objętych wspólnym systemem podatku VAT, a więc również w Polsce i Niemczech.

Podkreślić należy, że w sytuacji odwrotnej, tj. gdyby Wnioskodawca był podmiotem niemieckim, zamierzającym dokonywać dostawy energii elektrycznej na rzecz odbiorców energii elektrycznej w Polsce, nie byłby on zobowiązany do rejestracji na potrzeby podatku VAT w Polsce, co wynika wprost z regulacji zawartych w § 1 pkt 1 lit. k) Rozporządzenia w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 5 oraz art. 96 ust. 1 i 97 ust. 1 ustawy o VAT.

Skoro więc – na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 9 oraz art. 22 ust. 1 pkt 5-6 ustawy o VAT – sprzedaż energii elektrycznej przez Wnioskodawcę w systemie elektroenergetycznym na rzecz kontrahenta zagranicznego (niemieckiego) nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, a sprzedaż ta będzie opodatkowana podatkiem VAT w kraju odbiorcy energii elektrycznej (Niemczech) na zasadach odwrotnego obciążenia, natomiast wspólny system podatku VAT nie ustanawia po stronie dostawcy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym obowiązku rejestracji na potrzeby podatku VAT w kraju nabywcy, to Wnioskodawca – w świetle przepisów Dyrektywy 112 – nie będzie zobowiązany do posługiwania się polskim numerem identyfikacji podatkowej NIP na potrzeby rozliczenia takich transakcji, ani nie będzie też zobowiązany do rejestracji w Niemczech jako podatnik VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju.

W myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Powyżej cytowany art. 2 pkt 6 ustawy wskazuje, że energia elektryczna jest towarem, a zatem jej dostawę na gruncie ustawy o VAT należy traktować jako dostawę towarów i dla takiej właśnie czynności należy ustalać określone miejsce opodatkowania.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy:

Z kolei, w myśl art. 22 ust. 1 pkt 5 ustawy:

Natomiast w myśl art. 22 ust. 1 pkt 6 ustawy:

Z treści wniosku wynika, że Państwa Spółka jest spółką energetyczną, która specjalizuje się w handlu energią elektryczną. Rozszerzając zakres działalności gospodarczej, zamierzacie Państwo dokonywać sprzedaży energii elektrycznej na rzecz lokalnych (niemieckich) odbiorców energii elektrycznej, przy czym jedynie do wybranego kręgu odbiorców. Umowy zawierane z podmiotami niemieckimi będą dotyczyć jedynie sprzedaży w relacjach przedsiębiorca-przedsiębiorca (B2B). Energia elektryczna sprzedawana na terytorium Niemiec może pochodzić z dwóch źródeł: transakcji zakupu na potrzeby Klientów na lokalnej giełdzie towarowej B. oraz transakcji zakupu energii wytworzonej w odnawialnych źródłach wytwarzania zlokalizowanych na terenie Niemiec (farmy wiatrowe i fotowoltaiczne). Całość energii elektrycznej będzie przesyłana od źródeł wytwarzania do odbiorcy końcowego poprzez sieć energetyczną zlokalizowaną wyłącznie na terytorium Niemiec tj. poprzez niemiecki system elektroenergetyczny. Dostarczana przez Spółkę energia będzie zużywana przez kontrahentów na potrzeby własne na terytorium Niemiec. Spółka będzie dokonywać sprzedaży na rzecz podmiotów wymienionych w art. 22 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT. Energia elektryczna będzie znajdowała się cały czas na terenie Niemiec bez transferu tej energii przez granicę. Nie będą realizowane dostawy poprzez linie bezpośrednie źródło-odbiorca. Spółka nie będzie posiadała stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Niemiec.

Państwa wątpliwości sformułowane we wniosku dotyczą ustalenia miejsca dostawy, a tym samym opodatkowania dostawy energii elektrycznej dokonanej przez Spółkę na rzecz podmiotów niemieckich.

Państwa zdaniem, sprzedaż energii elektrycznej przez Spółkę w systemie elektroenergetycznym na rzecz kontrahenta zagranicznego (niemieckiego) będzie podlegać opodatkowaniu w kraju odbiorcy energii elektrycznej (Niemczech) na zasadach odwrotnego obciążenia.

Jak wskazano wcześniej, sprzedaż energii elektrycznej, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy stanowi sprzedaż towarów. W związku z tym, miejsce świadczenia czyli opodatkowania należy określić na podstawie przepisów dotyczących dostaw towarów.

Z powołanego art. 22 ust. 1 pkt 6 ustawy wynika, że co do zasady, w przypadku dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym dokonywanej na rzecz innego podmiotu, niż taki, który zajmuje się odsprzedażą tej energii w systemie, miejscem opodatkowania jest miejsce, w którym nabywca korzysta z tych towarów i je zużywa. Przy czym, stosownie do art. 2 pkt 27a ustawy:

Jak wynika z treści wniosku, Spółka zamierza dokonywać sprzedaży energii elektrycznej na terytorium Niemiec na rzecz lokalnych (niemieckich) podmiotów gospodarczych - odbiorców energii elektrycznej, którzy całość energii elektrycznej będą zużywać na potrzeby własne na terenie Niemiec. Energia będzie przesyłana od źródeł wytwarzania do odbiorcy końcowego poprzez sieć energetyczną zlokalizowaną wyłącznie na terytorium Niemiec, tj. poprzez niemiecki system elektroenergetyczny. A zatem zastosowanie w analizowanej sprawie znajdzie art. 22 ust. 1 pkt 6 ustawy i miejscem opodatkowania transakcji dokonanej na rzecz podmiotu niemieckiego nie będzie terytorium Polski, a w tym przypadku będzie to terytorium Niemiec.

Tym samym Państwa stanowisko, zgodnie z którym sprzedaż energii elektrycznej na rzecz kontrahenta niemieckiego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, a sprzedaż ta będzie opodatkowana podatkiem VAT w kraju nabywcy Państwa energii tj. na terenie Niemiec, należało uznać za prawidłowe.

Państwa wątpliwości sformułowane we wniosku dotyczą również tego czy – w świetle art. 5 ust. 1, art. 15 ust. 1 oraz art. 17 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 96 ust. 1 i 97 ust. 1 ustawy o VAT - w przypadku braku obowiązku opodatkowania na terytorium Polski transakcji sprzedaży energii elektrycznej, Spółka będzie zobowiązana do posługiwania się w celu prawidłowego opodatkowania sprzedaży energii elektrycznej na rzecz podmiotów mających siedzibę w Niemczech polskim numerem identyfikacji podatkowej.

Należy wskazać, że art. 22 ust. 1 pkt 6 ustawy odnosi się do ustalenia miejsca opodatkowania dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym a nie do podmiotu, który musi rozliczyć podatek VAT z tytułu dokonanej transakcji – miejscem opodatkowania dostawy jest miejsce gdzie nabywca korzysta z tych towarów i je zużywa. W przedmiotowej sprawie ustalono, że miejscem opodatkowania dostawy energii jest terytorium Niemiec. W związku z tym, co do zasady, sposób rozliczenia podatku będzie dokonany na podstawie przepisów obowiązujących w Niemczech, a nie w Polsce.

Powołany przez Państwa mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy ma zastosowanie, gdy miejscem dostawy, a tym samym opodatkowania ustalonym na podstawie przepisów ustawy jest terytorium Polski, natomiast w analizowanym przypadku, miejscem dostawy przez Państwa Spółkę energii elektrycznej na rzecz podmiotów niemieckich będzie terytorium Niemiec.

Należy zaznaczyć, że kwestia sposobu dokumentowania czynności mających miejsce świadczenia i opodatkowania na terytorium innego kraju, rozliczania podatku i jego wysokości oraz podmiotu zobowiązanego do jego rozliczenia są autonomicznymi zagadnieniami porządku prawnego obowiązującego w danym kraju, na terenie którego transakcja podlega opodatkowaniu, regulowanymi przez akty prawne wydane przez upoważnione do tego organy i instytucje mające siedziby w tym kraju.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 97 ust. 1 ustawy:

Natomiast w myśl art. 97 ust. 10 ustawy:

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 4 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że polski czynny podatnik podatku VAT wystawiając faktury dla innych polskich podatników, a także podatników podatku od wartości dodanej w innych krajach UE, jest zobowiązany do zamieszczania na fakturze m.in. swojego polskiego numeru identyfikacji podatkowej, a w przypadku wykonywania transakcji, o których mowa w art. 97 ust. 10 pkt 2 i 3 ustawy, tj. dokonywania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, oraz świadczenia usług, do których stosuje się art. 100 ust. 1 pkt 4, dla podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej powinien posługiwać się polskim numerem identyfikacji podatkowej poprzedzonym kodem PL.

Z wniosku wynika, że Państwo nie jesteście zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT w Niemczech, natomiast nabywca jest podmiotem zarejestrowanym w tym kraju. A zatem, to nabywca powinien rozliczyć podatek z tytułu nabycia od Państwa energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, co jednak powinno wynikać z przepisów niemieckich. Jeśli nie będziecie Państwo zobowiązani do rejestracji w Niemczech, to właściwym numerem identyfikacji podatkowej na potrzeby tej transakcji będzie numer nadany Państwu przez polski organ podatkowy bez konieczności podawania kodu PL.

Ponieważ wskazaliście Państwo, że w opisanej transakcji nie musicie posługiwać się ani polskim numerem identyfikacji podatkowej ani niemieckim z tego względu, że nie będziecie zobowiązani do rejestracji na terenie Niemiec, Państwa stanowisko uznaliśmy w tej kwestii za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informujemy, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług (pytanie nr 1 i 2), zaś w zakresie dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych (pytanie nr 3) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).