Interpretacja indywidualna z dnia 5 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.157.2023.1.MN

Brak prawa do wystawienia faktury dla świadczenia usług udokumentowanych paragonem fiskalnym niezawierającym NIP nabywcy

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do wystawienia faktury dla świadczenia usług udokumentowanych paragonem fiskalnym niezawierającym NIP nabywcy (pytanie nr 1 z wniosku). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

D. (dalej jako: ,,Wnioskodawca” bądź „Spółka”) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadzącą działalność opodatkowaną podatkiem VAT. Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka udziela porad i konsultacji podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą oraz osobom prywatnym nieprowadzącym takiej działalności.

Tematyka spotkań jest różnorodna i często wkracza w sfery prywatne Klienta. Sporadycznie zdarzają się przypadki, w których Klient po skończonej poradzie nie zgłasza chęci otrzymania faktury VAT, w związku z czym zostaje mu wystawiony na kasie rejestrującej paragon fiskalny niezawierający Numeru Identyfikacji Podatkowej (NIP).

Zdarza się, iż w krótkim odstępie czasu (z reguły 1-2 dni) taki Klient wraca do Spółki z prośbą wystawienia faktury VAT, podając numer NIP i dane prowadzonej działalności gospodarczej. Klient oczekuje wówczas wystawienia faktury VAT na wskazane wyżej dane.

Spółka wskazuje, iż na chwilę obecną nie wystawia faktur do paragonów niezawierających NIP, jednakże ze względu na pojawiające się sporadyczne prośby od klientów w tym zakresie chciałaby jednoznacznie wyjaśnić tę sytuację.

Pytanie (oznaczone we wniosku nr 1)

Czy Spółka, na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, ma prawo wystawić fakturę zawierającą dane Klienta do paragonu niezawierającego NIP?

Państwa stanowisko w sprawie (do pytania oznaczonego we wniosku nr 1)

W ocenie, Spółki na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, ma ona prawo wystawić fakturę zawierającą dane Klienta do paragonu niezawierającego NIP.

W myśl art. 111 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Powołany przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Natomiast sprzedaż na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą należy dokumentować fakturą, co wynika z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z jego treścią podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 ustawy o VAT, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Nie oznacza to jednak, że mamy do czynienia z zakazem wystawiania paragonów na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Zdarza się bowiem, że przedsiębiorca dokonujący zakupu, w pierwszej kolejności chce wyłącznie wystawienia paragonu, do którego potem zostanie wystawiona faktura, która zostanie przez niego odebrana w późniejszym czasie. Takie postępowanie pozostaje w zgodzie z obowiązującymi przepisami, przy czym nabywca winien poinformować sprzedawcę o konieczności umieszczenia NIP na paragonie.

Jak bowiem wynika z § 25 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2019 r. poz. 816) dalej: „Rozporządzenia”, w przypadku prowadzenia przez podatnika ewidencji przy użyciu kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii paragon fiskalny zawiera co najmniej numer identyfikacji podatkowej (NIP) nabywcy - na żądanie nabywcy. Tym samym, umieszczenie NIP na paragonie uzależnione jest od wyrażenia takiej woli przez nabywcę.

Zauważyć jednak należy, iż uchybienia nabywcy, w tym przypadku polegające na niepodaniu NIP w momencie wystawiania przez Spółkę paragonu fiskalnego, nie powinny wpływać na wypełnianie obowiązków nałożonych ustawą o VAT na sprzedawcę (tu: Spółkę). W świetle przepisów ustawy o VAT, sprzedawca dokonując sprzedaży na rzecz innego podmiotu będącego podatnikiem VAT, obowiązany jest wystawić fakturę dokumentującą tą sprzedaż.

Tym samym, w momencie gdy Klient chwilę po wystawieniu paragonu niezawierającego NIP, zgłasza chęć otrzymania faktury VAT oświadczając, iż wykonana usługa wykazywała związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jest to dla Spółki jasny sygnał, że czynność (porada) została wykonana na rzecz podmiotu będącego podatnikiem VAT, a więc w momencie udzielania porady Spółka wykonywała czynność opodatkowaną podatkiem VAT na rzecz osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą.

Tym samym na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT Spółka miała obowiązek wystawić fakturę na rzecz podmiotu gospodarczego.

Fakt braku NIP na paragonie wystawionym po udzielonej poradzie, zważywszy na okoliczności przedstawione w opisie stanu faktycznego, pozostać powinien bez wpływu na realizację obowiązku wynikającego z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Mając powyższe na względzie. Spółka na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT ma prawo wystawić fakturę zawierającą dane Klienta do paragonu niezawierającego NIP.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie pytania nr 1, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Wskazany wyżej przepis art. 111 ust. 1 ustawy, określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń. Jeżeli nabywcą danej usługi jest podmiot inny niż wymieniony w art. 111 ust. 1, to taka sprzedaż w ogóle nie jest objęta obowiązkiem ewidencjonowania jej przy użyciu kasy rejestrującej.

Sposób prowadzenia przez podatników ewidencji oraz warunki używania kas rejestrujących określono w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r. poz. 1625), zwanym dalej „rozporządzeniem w sprawie kas rejestrujących”.

Na podstawie § 2 pkt 16 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących:

W myśl § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących:

Stosownie do § 6 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących:

§ 6 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących stanowi, że:

Przepis § 25 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących określa jakie elementy zawiera paragon fiskalny w przypadku prowadzenia przez podatnika ewidencji przy użyciu kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii.

W myśl § 25 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących:

W sytuacji, kiedy sprzedawca jest obowiązany do ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, dokumentem potwierdzającym fakt sprzedaży jest paragon fiskalny.

Z cytowanego wyżej art. 111 ust. 1 ustawy jednoznacznie wynika, że obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wyłącznie sprzedaży, która została zrealizowana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej nie wystąpi więc w przypadku sprzedaży na rzecz innych podmiotów, bowiem sprzedaż na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą (w tym osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą) podlega udokumentowaniu fakturą, co regulują niżej przywołane przepisy.

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Jak stanowi art. 106b ust. 3 ustawy:

Zgodnie z brzmieniem art. 106e ust. 1 ustawy:

Art. 106g ust. 1 ustawy stanowi, że:

Stosownie do art. 106h ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 106h ust. 2 ustawy:

W myśl art. 106h ust. 3 ustawy:

Zgodnie z art. 106h ust. 4 ustawy:

W tym miejscu należy wskazać, że na podstawie art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1520 ze zm.) do art. 106b dodano ust. 5-7, które obowiązują od 1 stycznia 2020 r.

W myśl art. 106b ust. 5 ustawy:

Ww. przepis art. 106b ust. 5 ustawy wprowadza zasadę, zgodnie z którą w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się numerem NIP (lub numerem podatku od wartości dodanej) wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer.

W opisie sprawy wskazano, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka udziela porad i konsultacji podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą oraz osobom prywatnym nieprowadzącym takiej działalności.

Tematyka spotkań jest różnorodna i często wkracza w sfery prywatne Klienta. Sporadycznie zdarzają się przypadki, w których Klient po skończonej poradzie nie zgłasza chęci otrzymania faktury VAT, w związku z czym zostaje mu wystawiony na kasie rejestrującej paragon fiskalny niezawierający Numeru Identyfikacji Podatkowej (NIP).

Zdarza się, iż w krótkim odstępie czasu (z reguły 1-2 dni) taki Klient wraca do Spółki z prośbą wystawienia faktury VAT, podając numer NIP i dane prowadzonej działalności gospodarczej. Klient oczekuje wówczas wystawienia faktury VAT na wskazane wyżej dane.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości w zakresie prawa do wystawienia faktury dla świadczenia usług udokumentowanych paragonem fiskalnym niezawierającym NIP nabywcy (pytanie nr 1), należy podkreślić, że przepisy art. 106b ust. 5 ustawy regulują szczegółowo kwestie dokumentowania transakcji, które zostały uprzednio zaewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Jak wcześniej wskazano ww. przepisy wymuszają pewną konsekwencję podatnika. To znaczy, jeżeli dokonuje on zakupu jako podatnik, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu.

Należy zauważyć, że podatnik nie może dowolnie wybierać, czy dokonuje zakupu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, czy też występuje w charakterze konsumenta. To znaczy, jeżeli w momencie dokonywania zakupu dany podmiot występuje w charakterze konsumenta i nabywa określony towar, jako konsument, wówczas nie ma możliwości późniejszej zmiany tego charakteru zakupu. Towar lub usługa nabyta na potrzeby osobiste lub prywatne nie może z czasem przekształcić się w zakup służący działalności gospodarczej z punktu widzenia VAT. Nabywca w momencie realizowania zakupów dokonuje ich kwalifikacji jako związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. W tym bowiem momencie określa czy dokonuje zakupów działając w charakterze podatnika.

Jak zostało powołane powyżej, w chwili nabycia towarów i usług przez podatnika, wskazuje on w jakim charakterze dokonuje tego nabycia. Jeśli występuje on jako podatnik VAT, to przedstawia sprzedawcy swój numer identyfikujący go na potrzeby podatku w taki sposób, aby sprzedaż towarów lub usług była właściwie udokumentowana – albo fakturą albo paragonem z numerem identyfikacji podatkowej pozwalającym na ewentualne późniejsze prawidłowe wystawienie do tego paragonu faktury zawierającej ten numer.

W przypadku gdy nabywca nie poda numeru NIP do czasu zakończenia rejestracji sprzedaży na kasie rejestrującej należy uznać, że nabywca dokonał zakupu jako konsument. Nabywca będzie mógł wystąpić o wystawienie mu faktury przez sprzedawcę, jednakże sprzedawca w takiej sytuacji powinien wystawić mu fakturę taką, jak dla konsumentów, więc bez podawania NIP nabywcy.

Powołany przepis art. 106b ust. 5 ustawy dotyczy szczególnego przypadku, gdy podatnik otrzymuje paragon fiskalny, a następnie żąda wystawienia do niego faktury. W takim przypadku wystawienie faktury zawierającej NIP jest możliwe tylko pod warunkiem, że na paragonie fiskalnym będzie numer NIP nabywcy.

Powyższe przepisy (art. 106b ust. 5 i 6) należy rozumieć w ten sposób, że jeśli dana transakcja została zaewidencjonowana za pomocą kasy rejestrującej i została udokumentowana paragonem, to nie ma prawa do wystawienia faktury zawierającej NIP, który nie został ujawniony na paragonie.

Odpowiadając więc wprost na Państwa pytanie należy stwierdzić, że Spółka, na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, nie ma prawa wystawić faktury zawierającej dane Klienta do paragonu niezawierającego NIP. Jak zostało wyjaśnione, przepis art. 106b ust. 5 ustawy wprowadza zasadę, zgodnie z którą w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP (lub numerem podatku od wartości dodanej) wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer, co w Państwa sytuacji – jak jednoznacznie wynika z opisu sprawy – nie ma miejsca.

Zatem Państwa stanowisko przedstawione w niniejszej sprawie, jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie prawa do wystawienia faktury dla świadczenia usług udokumentowanych paragonem fiskalnym niezawierającym NIP nabywcy. W pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwo w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).