Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 7 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.93.2023.1.RMA

Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami dotyczącymi naprawienia szkody.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami dotyczącymi naprawienia szkody. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka (…). (dalej: Spółka) jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka w dniu 25 stycznia 2019 r. zawarła z Inwestorem (…) (dalej: Zamawiający) umowę nr (…). Przedmiot umowy obejmował realizację inwestycji „(…)”. Spółka była Generalnym Wykonawcą inwestycji. Spółka powierzyła wykonanie części zamówienia podwykonawcom. Spółka wykonała w całości przedmiot umowy, a Zamawiający dokonał jego odbioru i zapłacił wynagrodzenie.

Spółka w umowie udzieliła Zamawiającemu 5-letniej rękojmi i gwarancji na przedmiot umowy. W okresie rękojmi i gwarancji została zgłoszona Spółce wada polegająca na uszkodzeniu zaworu hydrantowego zlokalizowanego w szafie hydrantowej w Sali E (tanecznej), na 2 piętrze w budynku (…). Oprócz wady, Zamawiający zgłosił Wykonawcy szkodę będącą następstwem wycieku wody z wadliwego zaworu hydrantowego, w wyniku którego doszło do zalania pomieszczeń (…) (dalej: Szkoda).

Ten zakres robót był wykonywany przez firmę A (dalej: Podwykonawca), która była podwykonawcą Spółki na podstawie zawartej w dniu 28 października 2019 r. umowy. Przedmiotem umowy było wykonanie wewnętrznych instalacji wodno-kanalizacyjnych, centralnego ogrzewania, ciepła technologicznego i klimatyzacji w ramach inwestycji „(…)”. W dniu 28 października 2020 r. nastąpił protokolarny odbiór robót wykonanych przez Podwykonawcę.

Spółka zgłosiła wadę i szkodę Podwykonawcy. Wada została usunięta przez Podwykonawcę. Szkoda nie została usunięta przez Podwykonawcę.

Wyciek wody nastąpił z zaworu hydrantowego zamontowanego w szafce hydrantowej w Sali E znajdującej się na 2 piętrze. Wydobywająca się z instalacji woda spowodowała uszkodzenie elementów stałych pomieszczeń zlokalizowanych na trzech piętrach. W wyniku wycieku wody doszło do zalania i uszkodzenia podłogi w Sali E na 2 piętrze oraz Sali D (do sportów walki) na 1 piętrze. W Sali D oraz Sali B (siłowni) na parterze doszło m.in. do zalania kasetonów sufitu podwieszanego i ścian. W celu likwidacji szkody konieczne było osuszenie warstw posadzkowych i wymiana w całości podłogi drewnianej sportowej w Salach E i D, przeprowadzenie przeglądu instalacji elektrycznej i SSP, które miały kontakt z wodą z zalania, wymiana zalanych kasetonów sufitowych i przywrócenie ścian do stanu sprzed zalania. Przyczyną powstania przedmiotowej szkody jest zalanie spowodowane awarią zaworu hydrantowego. Po dokonaniu oględzin zewnętrznych uszkodzonego zaworu producent stwierdził jednoznacznie, że awaria nastąpiła w wyniku nieprawidłowości dokonanych podczas montażu zaworu instalacji ppoż. Zatem przyczyną rozszczelnienia instalacji jest błąd montażowy popełniony przez dalszego podwykonawcę Podwykonawcy.

Zgodnie z art. 474 kodeksu cywilnego, dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Zatem na podstawie tego przepisu, Spółka ponosi wobec Zamawiającego odpowiedzialność za szkody spowodowane przez Podwykonawcę. Zamawiający dokonał wyboru sposobu usunięcia szkody przez przywrócenie stanu poprzedniego.

Spółka zleciła usunięcie całej szkody podmiotom zewnętrznym, z tytułu czego została obciążona fakturami VAT. Spółka samodzielnie zakupiła materiały niezbędne do przywrócenia do stanu sprzed zalania sufitów i ścian, natomiast roboty wykonała firma zewnętrzna z materiałów powierzonych. Ponadto Zamawiający obciążył Spółkę kosztami mediów zużytych w związku z wystąpieniem szkody. Koszty związane z usunięciem szkody zostały poniesione w całości przez Spółkę jako koszty usunięcia szkody za podmiot wyłącznie odpowiedzialny za jej wyrządzenie, tj. Podwykonawcę.

Spółka w związku z usunięciem szkody poniosła następujące koszty:

1)Dostawa i montaż nowej podłogi w sali tanecznej oraz sali do sztuk walki – 272.006,47 PLN netto, 334.567,96 PLN brutto na podstawie faktury (…) na kwotę 42.897,16 € netto + 46.545,48 PLN podatku VAT oraz faktury (…) na kwotę 14.299,32 € netto + 16.016,01 PLN podatku VAT. Spółka przyjęła średni kurs € NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę sprzedaży (4,7176 z dnia 16 września 2022 r. oraz 4,8698 z dnia 30 września 2022 r.),

2)Osuszanie warstw posadzkowych – 42.552,00 PLN netto, 52.338,96 PLN brutto na podstawie faktury (…),

3)Przegląd instalacji elektrycznej – 12.000,00 PLN netto, 14.760,00 PLN brutto na podstawie faktury (…),

4)Przegląd instalacji SSP – 4.000,00 PLN netto, 4.920,00 PLN brutto na podstawie faktury (…),

5)Prace remontowo-budowlane – 5.124,66 PLN netto, 6.303,33 PLN brutto na podstawie faktur:

nr (…) na kwotę 2.090,88 PLN netto, 2.571,78 PLN brutto za zakup płyt sufitowych,

nr (…) na kwotę 176,24 PLN netto, 216,78 PLN brutto za zakup farb,

nr (…) na kwotę 2.857,54 PLN netto, 3.514,77 PLN brutto za prace budowlane,

6)Koszt mediów – 21.832,27 PLN netto, 22.930,96 PLN brutto na podstawie faktury (…).

Spółka zapłaciła wszystkie ww. faktury. Spółka wystawiła w dniu 30 grudnia 2022 r. notę księgową obciążeniową o numerze (…) na kwotę 163.814,74 zł oraz 57.196,48 EURO (kwota brutto wydatków wraz z podatkiem VAT) na firmę A z tytułu roszczenia odszkodowawczego. Przedmiotowa nota obejmuje koszty materiałów i usług wraz z podatkiem VAT (dotyczy konkretnych wydatków udokumentowanych fakturami VAT), które Spółka poniosła w celu naprawy szkody.

Pytanie

Czy w sytuacji, w której Spółka zdecydowała się na dochodzenie odszkodowania (od niesolidnego podwykonawcy bądź jego ubezpieczyciela) to nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków udokumentowanych fakturami a dotyczącymi naprawienia szkody?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy Spółka postępuje prawidłowo stojąc na stanowisku, że po wystawieniu w dniu 30 grudnia 2022 r. noty księgowej obciążeniowej o numerze (…) nie ma prawa do odliczenia podatku VAT od przedmiotowych faktur zakupu, które związane są z naprawieniem szkody, a więc z czynnościami odszkodowawczymi, które nie podlegają podatkowi VAT.

Mając na uwadze zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz przepisy Kodeksu cywilnego regulujące kwestię odszkodowań należy stwierdzić, że odszkodowania nie zostały objęte zakresem art. 5 ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W okolicznościach niniejszej sprawy stwierdzić należy zatem, że Spółka próbując pozyskać odszkodowanie od Podwykonawcy w związku z poniesieniem wydatków na usunięcie szkody nie wykonuje – w świetle ustawy o podatku od towarów i usług – żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spółka wykonując prace związane z usunięciem szkody nie czyni bowiem tego w celach zarobkowych, lecz w celu usunięcia skutków niesolidnego wykonania umowy przez Podwykonawcę. Świadczenia dotyczące zwrotu kosztów usunięcia szkody, Spółka próbuje odzyskać od Podwykonawcy i/lub jego ubezpieczyciela. Również próbując uzyskać odszkodowanie z polisy Podwykonawcy, Spółka nie wykonuje żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając zatem powyższe na uwadze w świetle okoliczności niniejszej sprawy, nie przysługuje Spółce prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków na usunięcie szkody spowodowanej przez Podwykonawcę. Wydatki na usunięcie szkody pozostają w ścisłym związku z postępowaniem odszkodowawczym, zatem Spółce nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Podatek naliczony od wydatków na usunięcie szkody nie jest związany z żadnymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Podatek wynikający z faktur wystawionych na Spółkę i dokumentujących wydatki na usługi i materiały, które Spółka musiała ponieść z tytułu działań za niesolidnego podwykonawcę, nie podlega odliczeniu na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, bowiem w całości ma związek z czynnościami odszkodowawczymi (wystawiona została nota obciążeniowa na niesolidnego podwykonawcę).

Naprawa szkody ma charakter odszkodowawczy i w konsekwencji Podwykonawca (jako dłużnik) powinien zwrócić pełne koszty, a więc ponieść ciężar ekonomiczny wykonanych prac dodatkowych, w tym także w zakresie podatku od towarów i usług. Gdyby bowiem wykonał swoje zobowiązanie wobec Spółki, ten nie zostałby obciążony kwotą tego podatku, a zatem należność ta stanowi element świadczenia odszkodowawczego od dłużnika na rzecz wierzyciela. W konsekwencji nie ma podstaw do tego, aby Wnioskodawca w takich okolicznościach korzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur, skoro do zrekompensowania tej kwoty zobowiązany jest niesolidny Podwykonawca.

W tym miejscu warto przytoczyć np. wyrok WSA w Szczecinie z 12 sierpnia 2015 r., sygn. akt I SA/Sz 781/15, w którym Sąd stwierdził: „W konsekwencji doszłoby do sytuacji, że za te same roboty budowlane podatek naliczony odliczony zostałby dwukrotnie. Pierwszy raz podatek ten miałaby prawo odliczyć Skarżąca z faktury wystawionej przez rzeczywistego podwykonawcę, tj. podwykonawcę zastępczego, zaś drugi raz odliczyłaby ten sam podatek z faktury VAT wystawionej przez niesolidnego podwykonawcę”. Prawidłowość ww. rozstrzygnięcia została potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 6 lipca 2017 r., sygn. akt I FSK 2173/15. Podobnie do kwestii braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez podwykonawcę zastępczego wypowiedział się ww. Sąd we wcześniejszym wyroku sygn. akt I FSK 1013/10 z 29 czerwca 2011 r., w którym oddalił skargę kasacyjną podatnika na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 1591/09 z dnia 2 marca 2010 r.

Powyższą argumentacją potwierdzają także interpretacje wydane w podobnych stanach faktycznych jak w niniejszej sprawie (por. pismo z dnia 28 października 2022 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej numer 0111-KDIB3-1.4012.556.2022.KO, pismo z dnia 2 września 2022 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej numer 0114-KDIP4-1.4012.304.2022.4.APR).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Jak wynika z powołanych przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

O bezpośrednim związku dokonywanych zakupów z działalnością można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów będących przedmiotem dostawy, czy też niezbędne do świadczenia usług; bezpośrednio więc wiążą się z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania firmy. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością gospodarczą, istnieć musi związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu.

Ustawodawca umożliwił podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

We wniosku wskazali Państwo, że Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka w dniu 25 stycznia 2019 r. zawarła z Inwestorem (…) umowę dotyczącą realizacji inwestycji „(…)”. Spółka była Generalnym Wykonawcą inwestycji. Spółka powierzyła wykonanie części zamówienia podwykonawcom. Spółka wykonała w całości przedmiot umowy, a Zamawiający dokonał jego odbioru i zapłacił wynagrodzenie.

Spółka w umowie udzieliła Zamawiającemu 5-letniej rękojmi i gwarancji na przedmiot umowy. W okresie rękojmi i gwarancji została zgłoszona Spółce wada polegająca na uszkodzeniu zaworu hydrantowego zlokalizowanego w szafie hydrantowej. Oprócz wady, Zamawiający zgłosił Wykonawcy szkodę będącą następstwem wycieku wody z wadliwego zaworu hydrantowego, w wyniku którego doszło do zalania pomieszczeń (…).

Ten zakres robót był wykonywany przez Podwykonawcę na podstawie zawartej w dniu 28 października 2019 r. umowy. Spółka zgłosiła wadę i szkodę Podwykonawcy. Wada została usunięta przez Podwykonawcę. Szkoda nie została usunięta przez Podwykonawcę.

Wyciek wody nastąpił z zaworu hydrantowego zamontowanego w szafce hydrantowej w Sali E znajdującej się na 2 piętrze. Wydobywająca się z instalacji woda spowodowała uszkodzenie elementów stałych pomieszczeń zlokalizowanych na trzech piętrach. W wyniku wycieku wody doszło do zalania i uszkodzenia podłogi w Sali E na 2 piętrze oraz Sali D (do sportów walki) na 1 piętrze. W Sali D oraz Sali B (siłowni) na parterze doszło m.in. do zalania kasetonów sufitu podwieszanego i ścian. W celu likwidacji szkody konieczne było osuszenie warstw posadzkowych i wymiana w całości podłogi drewnianej sportowej w Salach E i D, przeprowadzenie przeglądu instalacji elektrycznej i SSP, które miały kontakt z wodą z zalania, wymiana zalanych kasetonów sufitowych i przywrócenie ścian do stanu sprzed zalania.

Zamawiający dokonał wyboru sposobu usunięcia szkody przez przywrócenie stanu poprzedniego.

Spółka zleciła usunięcie całej szkody podmiotom zewnętrznym, z tytułu czego została obciążona fakturami VAT. Spółka samodzielnie zakupiła materiały niezbędne do przywrócenia do stanu sprzed zalania sufitów i ścian, natomiast roboty wykonała firma zewnętrzna z materiałów powierzonych. Ponadto Zamawiający obciążył Spółkę kosztami mediów zużytych w związku z wystąpieniem szkody. Koszty związane z usunięciem szkody zostały poniesione w całości przez Spółkę jako koszty usunięcia szkody za podmiot wyłącznie odpowiedzialny za jej wyrządzenie, tj. Podwykonawcę.

Spółka zapłaciła wszystkie ww. faktury. Spółka wystawiła w dniu 30 grudnia 2022 r. notę księgową na Podwykonawcę z tytułu roszczenia odszkodowawczego. Przedmiotowa nota obejmuje koszty materiałów i usług wraz z podatkiem VAT, które Spółka poniosła w celu naprawy szkody.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dotyczących naprawienia szkody w sytuacji, gdy zdecydują się Państwo na dochodzenie odszkodowania od niesolidnego Podwykonawcy bądź jego ubezpieczyciela.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przestawionej sytuacji w pierwszej kolejności jest ustalenie, czy zwrot kwoty z tytułu roszczenia odszkodowawczego przez niesolidnego Podwykonawcę bądź jego ubezpieczyciela w związku z kosztami materiałów i usług poniesionymi przez Państwa w celu naprawienia szkody, będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Spod pojęcia usługi będzie natomiast wyłączone takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Jeśli tylko mamy do czynienia ze świadczeniem, to na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług stanowi ono albo usługę, albo dostawę towarów.

Tym samym każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało – jako usługa – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Kwestią „odpłatności” zajmował się wielokrotnie w swoim orzecznictwie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. w sprawach: C-16/93, C-213/99, C-404/99) podkreślając, że o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie.

Kwestię odszkodowań regulują przepisy art. 361-363 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Na podstawie art. 361 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Istotą odszkodowania nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.

Zgodnie z art. 362 ww. Kodeksu:

Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Natomiast zgodnie z art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

§ 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 471 ustawy Kodeks cywilny:

Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Mając zatem na uwadze przepisy regulujące kwestię odszkodowań stwierdzić należy, że w zakresie opodatkowania podatkiem VAT nie mieści się przeniesienie na Podwykonawcę kosztów materiałów i usług, które ponieśli Państwo w celu naprawienia szkody, czyli kosztów dotyczących usunięcia skutków niesolidnego wykonania umowy przez tego Podwykonawcę. Zwrot kosztów zakupionych przez Państwa materiałów i robót wykonanych przez firmę zewnętrzną ma charakter odszkodowawczy i nie jest związany ze zobowiązaniem się Państwa do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Wskazali Państwo, że zlecili usunięcie całej szkody podmiotom zewnętrznym, z tytułu czego zostali obciążeni fakturami. Samodzielnie zakupili Państwo materiały niezbędne do przywrócenia do stanu sprzed zalania sufitów i ścian, natomiast roboty wykonała firma zewnętrzna z materiałów powierzonych. Ponadto Zamawiający obciążył Państwa kosztami mediów zużytych w związku z wystąpieniem szkody. Koszty związane z usunięciem szkody zostały poniesione w całości przez Państwa jako koszty usunięcia szkody za podmiot wyłącznie odpowiedzialny za jej wyrządzenie, tj. Podwykonawcę. Skoro planowane do odzyskania odszkodowanie od Podwykonawcy lub jego ubezpieczyciela nie wiąże się z żadnym świadczeniem z Państwa strony, to w konsekwencji nie stanowi ono wynagrodzenia za świadczenie usługi lub dokonanie dostawy.

Zatem powyższe środki na pokrycie kosztów materiałów, robót wykonanych przez firmę zewnętrzną i zużytych mediów mają charakter odszkodowawczy, bowiem przeniesienie ich na Podwykonawcę nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy i tym samym środki te nie stanowią wynagrodzenia za wykonanie czynności podlegających opodatkowaniu.

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie nie są spełnione przesłanki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy. Obciążenie niesolidnego Podwykonawcy lub jego ubezpieczyciela ww. kosztami stanowi należność o charakterze odszkodowawczym, tj. czynność, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji podatek naliczony z faktur dokumentujących nabyte towary, wykonane roboty przez firmę zewnętrzną czy koszty zużytych mediów nie ma związku z Państwa czynnościami opodatkowanymi. Zatem nie są Państwo uprawnieni do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki dotyczące naprawienia szkody.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00