Interpretacja indywidualna z dnia 6 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.175.2022.2.MM

Skutki podatkowe działu spadku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn:

-w części dotyczącej konieczności korekty złożonego zgłoszenia SD-Z2 w związku z wydaniem przez Sąd postanowienia z … 2022 r. – jest nieprawidłowe;

-w części dotyczącej braku konieczności złożenia nowego zgłoszenia SD-Z2 w związku z wydaniem przez Sąd postanowienia z … 2022 r. – jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

30 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 29 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego działu spadku. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 marca 2023 r. (wpływ 6 marca 2023 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

…;

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

…;

3)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

…;

Opis stanu faktycznego

W dniu … 2021 r. zmarł ojciec Zainteresowanej będącej stroną postępowania (dalej jako: Wnioskodawca) - ... (dalej jako: Spadkodawca), nie pozostawiając po sobie testamentu. W chwili śmierci Spadkodawca pozostawał w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej z .. będącą Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania (dalej jako: Zainteresowana 1).

W dniu … 2022 r. Wnioskodawca złożył do Sądu Rejonowego w (...) wniosek o: (i) stwierdzenie nabycia spadku po Spadkodawcy, (ii) ustalenie składu majątku dorobkowego małżeńskiego ... i ..., (iii) dokonanie podziału i zniesienia współwłasności przedmiotów wchodzących w skład majątku dorobkowego małżeńskiego …. i ..., (iv) ustalenie składu masy spadkowej po Spadkodawcy, (v) dokonanie działu spadku po Spadkodawcy we wskazany we wniosku sposób, bez spłat i dopłat na rzecz pozostałych spadkobierców.

W dniu … 2022 r. Sąd Rejonowy w (...) wydał postanowienie w sprawie o sygn. akt .../22, mocą którego stwierdził, że spadek po ... zmarłym w (...) dnia … 2021 r. na podstawie ustawy nabyły z dobrodziejstwem inwentarza: żona ... oraz córki ... (tj. Wnioskodawca) i ... będąca Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania (dalej jako Zainteresowana 2; dalej łącznie jako: Spadkobiercy) każda z nich w 1/3 części. Postanowienie to nie zostało zaskarżone.

W dniu … 2022 r. (data prezentaty) Wnioskodawca złożył do Urzędu Skarbowego w (...) (jako urzędu właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania Spadkodawcy) wypełniony formularz „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” po Spadkodawcy na druku SD-Z2, w którego części G w kolumnie „a” wskazane zostały „Rzeczy lub prawa majątkowe według stanu w dniu nabycia” identyczne dla każdego ze Spadkobierców, a w kolumnie „b” „Wielkość nabywanego udziału w rzeczy lub prawie majątkowym” dla każdego składnika majątku w identycznej wartości dla każdego ze Spadkobierców, z uwagi na nabycie spadku po Spadkodawcy w częściach równych przez każdego ze Spadkobierców. Precyzując, w przypadku przedmiotów należących do wyłącznej własności Spadkodawcy wskazywano udział w wysokości 1/3 oraz jego wartość, natomiast w przypadku rzeczy objętych wspólnością majątkową małżeńską wskazywano udział w wysokości 1/6 oraz jego wartość.

Pozostali spadkobiercy Spadkodawcy, tj. Zainteresowana 1 (żona Spadkodawcy) oraz Zainteresowana 2 (córka Spadkodawcy) złożyły do Urzędu Skarbowego w (...) „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” po Spadkodawcy na druku SD-Z2 o tożsamej - jak w przypadku wniosku złożonego przez Wnioskodawcę do Urzędu Skarbowego w (...) … 2022 r. - treści. Formularze „zgłoszeń o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na druku SD-Z2 po Spadkodawcy sporządzone przez każdego ze Spadkobierców zostały złożone do Urzędu Skarbowego w (...) przed upływem 6-miesięcznego terminu od uprawomocnienia się postanowienia Sądu Rejonowego w (...) z dnia … 2022 r. wydanego w sprawie o sygn. akt .../22.

Następnie, … 2022 r. Sąd Rejonowy w (...) wydał postanowienie w sprawie o sygn. akt .../22 (które zostało sprostowane postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) z dnia … 2022 r.) mocą, którego:

1.ustalił, że w skład majątku wspólnego małżonków ... i ... wchodzi:

a)prawo własności lokalu mieszkalnego nr 88 położonego w budynku mieszkalnym (...) wraz z udziałem 57/10000 w nieruchomości wspólnej gruntowej położonej (...) składającej się z działek ewidencyjnych o numerach … i … o wartości 620.000 zł,

b)prawo własności lokalu mieszkalnego nr … położonego w budynku mieszkalnym (...) wraz z udziałem 19129/1000000 w nieruchomości wspólnej gruntowej położonej (...) składającej się z działki ewidencyjnej numer … o wartości 540.000 zł,

c)środki pieniężne w kwocie 220.000,00 zł,

2.ustalił, że w skład spadku po ... wchodzi:

a)udział w wysokości 1/2 w lokalu opisanym w pkt 1 ppkt a,

b)udział w wysokości 1/2 w lokalu opisanym w pkt 1 ppkt b,

c)środki pieniężne w kwocie 110.000,00 zł,

d)nieruchomość stanowiąca zabudowaną działkę gruntu nr … o pow. 0,0378 ha położona (...) o wartości 400.000 zł,

e)nieruchomość stanowiąca działki gruntu nr … o pow. 0,0469 ha, … o pow. 0,0985 ha i … o pow. 0,0015 ha położona (...) o wartości 180.000 zł,

f)udział w wysokości 1/2 w nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr … o pow. 0,5841 ha położonej (...) o wartości 600.000 zł,

g)samochód osobowy (...) o wartości 3.000 zł,

h)wierzytelność dochodzona pozwem zbiorowym przeciwko (...) wynikająca z tytułu nabycia 1125 certyfikatów inwestycyjnych (...) na kwotę w wysokości 173.547,90 zł,

3.dokonał podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku po ... w ten sposób, że:

a)Zainteresowanej 1 przyznał na wyłączną własność nieruchomości, samochód oraz wierzytelność z pkt 2 ppkt d)-h) oraz 1/2 środków pieniężnych z pkt 1 ppkt c) w kwocie 110.000,00 zł,

b)Zainteresowanej 2 przyznał na wyłączną własność nieruchomość z pkt 1 ppkt a) oraz 1/2 środków pieniężnych z pkt 2 ppkt c) w kwocie 55.000,00 zł,

c)Wnioskodawczyni przyznał na wyłączną własność nieruchomość z pkt 1 ppkt b) oraz 1/2 środków pieniężnych z pkt 2 ppkt c) w kwocie 55.000,00 zł

- bez spłat i dopłat na rzecz pozostałych spadkobierców:

4.stwierdził, że Wnioskodawczyni i Uczestniczki ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Reasumując, po śmierci Spadkodawcy oraz wydaniu przez Sąd Rejonowy w (...) postanowienia z dnia … 2022 r. w sprawie o sygn. akt .../22, wszyscy jego Spadkobiercy nabyli spadek z mocy ustawy, każdy w 1/3 części. Przed dokonaniem ustalenia przez Sąd Rejonowy w (...) składu majątku wspólnego małżonków … i …, ustalenia składu spadku po Spadkodawcy oraz przed dokonaniem podziału majątku wspólnego małżonków … i ... i działu spadku po Spadkodawcy, Spadkobiercy złożyli we właściwym urzędzie skarbowym formularze „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na druku SD-Z2. Następnie, mocą postanowienia Sądu Rejonowego w (...) z dnia … 2022 r. wydanego w sprawie o sygn. akt .../22 (sprostowanego mocą postanowienia z dnia … 2022 r.) dokonano: (1) ustalenia składu majątku wspólnego małżonków ... i ..., (2) ustalenia składu spadku po ..., (3) podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku po ... bez spłat i dopłat na rzecz pozostałych Spadkobierców.

Pytania (sformułowane w zakresie podatku od spadków i darowizn)

1)Czy z uwagi na złożenie przez Spadkobierców do Urzędu Skarbowego w okresie po wydaniu przez Sąd Rejonowy w (…) w dniu ... 2022 r. postanowienia w sprawie o sygn. akt …/22 o nabyciu spadku po Spadkodawcy na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza w 1/3 części, a przed wydaniem przez Sąd Rejonowy w (…) postanowienia w sprawie o sygn. akt …/22 z dnia ... 2022 r. o (1) ustaleniu składu majątku wspólnego małżonków ... i ..., (2) ustaleniu składu spadku po ..., (3) dokonania podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku po ... „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2, w którym wskazano, iż każdy ze Spadkobierców nabył udział w wysokości 1/3 w rzeczy lub prawie majątkowym należącym wyłącznie do Spadkodawcy oraz udział w wysokości 1/6 w rzeczy lub prawie majątkowym objętym wspólnością majątkową małżeńską ... i ..., po stronie Spadkobierców istnieje konieczność złożenia korekty „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2, w której każdy ze Spadkobierców z osobna wskaże poszczególne składniki majątku przyznanego im na podstawie pkt 3 postanowienia Sądu Rejonowego w (…) wydanego w sprawie o sygn. akt …/22 w dniu ... 2022 r. na wyłączną własność bez spłat i dopłat na rzecz pozostałych Spadkobierców, z jednoczesnym określeniem wysokości udziału w tymże majątku oraz wartości tegoż majątku? Czy korekta ta nie wpłynie na zwolnienie od podatku od spadków i darowizn?

2)Czy na skutek złożenia przez Spadkobierców do Urzędu Skarbowego „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2 po wydaniu przez Sąd Rejonowy w (…) w dniu ... 2022 r. postanowienia w sprawie o sygn. akt …/22 o nabyciu spadku po Spadkodawcy przez spadkobierców na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza w 1/3 części, a przed wydaniem przez Sąd Rejonowy w (…) postanowienia w sprawie o sygn. akt …/22 z dnia ... 2022 r. o (1) ustaleniu składu majątku wspólnego małżonków ... i ..., (2) ustaleniu składu spadku po ..., (3) dokonania podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku, Spadkobiercy wyczerpali obowiązki informacyjne wobec Urzędu Skarbowego z tytułu nabycia spadku po ... oraz podziału majątku wspólnego małżonków ... i ... i działu spadku po ...? Czy po stronie Spadkobierców istnieje konieczność złożenia do Urzędu Skarbowego dodatkowego zgłoszenia oprócz dotychczas złożonych?

3)Czy wobec wydania przez Sąd Rejonowy w (…) w dniu ... 2022 r. postanowienia w sprawie o sygn. akt …/22 w przedmiocie (1) ustalenia składu majątku wspólnego małżonków ... i ..., (2) ustalenia składu spadku po ..., (3) dokonania podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku, po stronie Spadkobierców istnieje konieczność złożenia odrębnego „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2 z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności (zaznaczając pkt 9 w części D formularza „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych”), z uwagi na nabycie przez każdego ze Spadkobierców na wyłączną własność, bez obowiązku spłat i dopłat na rzecz pozostałych Spadkobierców poszczególnych składników majątku wchodzących w skład masy spadkowej, w tym składników majątku objętych uprzednio wspólnością majątkową małżeńską Spadkodawcy i jego żony?

4)Czy wobec nabycia składników majątku uprzednio objętych wspólnością majątkową małżeńską Spadkodawcy i jego żony (których udziały w rzeczonych składnikach majątku były równe) przez pozostałych spadkobierców (tj. córki Spadkodawcy) na wyłączną własność bez obowiązku spłat i dopłat na rzecz pozostałych spadkobierców, po stronie córek Spadkodawcy istnieje konieczność złożenia odrębnego „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2 (zaznaczając pkt 9 w części D formularza „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych”) z tytułu nabycia udziałów w majątku wspólnym małżonków należących do żony Spadkodawcy ze wskazaniem w części C formularza „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” osoby żony Spadkodawcy?

5)Czy na skutek wydania przez Sąd Rejonowy w (…) w dniu ... 2022 r. postanowienia w sprawie o sygn. akt …/22 (sprostowanego postanowieniem z dnia ... 2022 r.), mocą którego: (i) w pkt 3 ppkt b) przyznano na wyłączną własność córce Spadkodawcy – ... (Zainteresowana 2) prawo własności lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (…) (tj. udział w wysokości 1/2 w tejże nieruchomości należący do Spadkodawcy oraz udział w wysokości 1/2 należący do żony Spadkodawcy) oraz (ii) w pkt 3 ppkt c) przyznano na wyłączną własność córce Spadkodawcy – ... (Wnioskodawca) prawo własności lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (…) (tj. udział w wysokości 1/2 w tejże nieruchomości należący do Spadkodawcy oraz udział w wysokości 1/2 należący do żony Spadkodawcy), po stronie córek Spadkodawcy istnieje konieczność złożenia do właściwego Urzędu Skarbowego formularza SD-Z2 „zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” ze wskazaniem osoby żony Spadkodawcy w części C tegoż formularza oraz zaznaczeniem pola nr 9 w części D i pola 41, 42 albo 43 w części E tegoż formularza? (pytanie sformułowane w uzupełnieniu wniosku jako nr 2)

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Zainteresowanych, według art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U.2021 1043 z późn. zm. - dalej jako: ustawa o podatku od spadków i darowizn) zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Zgodnie z art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zwolnienie od podatku od spadków i darowizn stosuje się, gdy nabywca zgłosi fakt nabycia rzeczy lub praw majątkowych do właściwego Urzędu Skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu.

Zgodnie z art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U.2022.2651 z późn. zm. - dalej jako: Ordynacja podatkowa), jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Skorygowanie według art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej następuje przez złożenie korygującej deklaracji. Składając korektę złożonego zgłoszenia, należy wskazać potencjalnie błędne informacje dotyczące wielkości nabytych udziałów w rzeczy lub prawie majątkowym, miejsca ich położenia lub ich wartości rynkowej. Podanie błędnych informacji w wyżej wymienionym zakresie nie skutkuje utratą prawa do zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, albowiem korekta deklaracji ma na celu poprawienie błędu popełnionego przy poprzednim jej sporządzeniu. Skorygowane zeznanie zastępuje zeznanie złożone uprzednio.

Mając na względzie opisany stan faktyczny, zdaniem Zainteresowanych:

Ad. 1.

Na skutek wydania przez Sąd Rejonowy w (...) w dniu ... 2022 r. postanowienia w sprawie o sygn. akt .../22, mocą którego: (1) ustalono skład majątku wspólnego małżonków ... i ..., (2) ustalono skład spadku po ..., (3) dokonano podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku po ... bez obowiązku spłat i dopłat na rzecz pozostałych spadkobierców, po stronie Spadkobierców istnieje konieczność złożenia korekty „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2 złożonego przez Spadkobierców po wydaniu przez Sąd Rejonowy w (...) w dniu ... 2022 r. postanowienia w sprawie o sygn. akt .../22 o nabyciu spadku po Spadkodawcy na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza w 1/3 części. Mianowicie, w złożonych uprzednio „zgłoszeniach o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2, Spadkodawcy zgodnie z treścią postanowienia Sądu Rejonowego w (...) wydanego w sprawie o sygn. akt .../22 z dnia ... 2022 r. wskazali, iż nabyli udział w wysokości 1/3 w rzeczy lub prawie majątkowym należącym wyłączne do Spadkodawcy oraz udział w wysokości 1/6 w rzeczy lub prawie majątkowym objętym wspólnością majątkową małżeńską ... i ... Tym samym, z uwagi na wydanie przez Sąd Rejonowy w (...) w sprawie o sygn. akt .../22 w dniu ... 2022 r. postanowienia o (1) ustaleniu składu majątku wspólnego małżonków ... i ..., (2) ustaleniu składu spadku po ..., (3) dokonania podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku po ..., sprostowanego następnie postanowieniem z dnia ... 2022 r., po stronie Spadkobierców istnieje konieczność złożenia korekty „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2, w której części „G” Spadkobiercy wskażą w kolumnie „a” rzeczy lub prawa majątkowe przyznane im mocą postanowienia Sądu Rejonowego w (...) wydanego w sprawie o sygn. akt .../22 w dniu ... 2022 r. na wyłączną własność bez spłat i dopłat na rzecz pozostałych spadkobierców, w kolumnie „b” wskażą wielkość nabytego na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w (...) wydanego w sprawie o sygn. akt .../22 w dniu ... 2022 r. udziału w rzeczy lub prawie majątkowym. Złożenie przedmiotowej korekty nie wpłynie na zwolnienie z podatku od spadków i darowizn, a Spadkobiercy nie utracą uprawnienia do zwolnienia od podatku od spadków i darowizn z uwagi na okoliczność, że w pierwotnym zgłoszeniu wskazano wszystkie składniki majątku Spadkodawcy, a ewentualnej korekcie podlegać będą jedynie wysokość udziałów w nich oraz ich wartość.

Ad. 2.

Spadkobiercy na skutek złożenia do Urzędu Skarbowego „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2 po wydaniu przez Sąd Rejonowy w (...) w dniu ... 2022 r. postanowienia w sprawie o sygn. akt .../22 o nabyciu spadku po Spadkodawcy przez spadkobierców na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza w 1/3 części, a przed wydaniem przez Sąd Rejonowy w (...) postanowienia w sprawie o sygn. akt .../22 z dnia ... 2022 r. o (1) ustaleniu składu majątku wspólnego małżonków ... i ..., (2) ustaleniu składu spadku po ..., (3) dokonania podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku wyczerpali obowiązki informacyjne wobec Urzędu Skarbowego z tytułu nabycia spadku po ... oraz podziału majątku wspólnego małżonków ... i ... i działu spadku po ... Oprócz obowiązku złożenia korekty „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2 w której części „G” Spadkobiercy wskażą w kolumnie „a” rzeczy lub prawa majątkowe przyznane im mocą postanowienia Sądu Rejonowego w (...) wydanego w sprawie o sygn. akt .../22 w dniu ... 2022 r., w kolumnie „b” wskażą wielkość nabytego na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w (...) wydanego w sprawie o sygn. akt .../22 w dniu ... 2022 r. udziału w rzeczy lub prawie majątkowym, po stronie Spadkobierców nie istnieje konieczność złożenia do Urzędu Skarbowego żadnych dodatkowych zgłoszeń.

Ad. 3.

Wobec wydania przez Sąd Rejonowy w (...) w dniu ... 2022 r. postanowienia w sprawie o sygn. akt .../22 w przedmiocie (1) ustalenia składu majątku wspólnego małżonków ... i ..., (2) ustalenia składu spadku po ..., (3) dokonania podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku, sprostowanego następnie postanowieniem z dnia ... 2022 r., po stronie Spadkobierców nie istnieje konieczność złożenia odrębnego „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2 z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności z powodu nabycia przez każdego ze Spadkobierców na wyłączną własność, bez obowiązku spłat i dopłat na rzecz pozostałych Spadkobierców poszczególnych składników majątku wchodzących w skład masy spadkowej, w tym składników majątku objętych uprzednio wspólnością majątkową małżeńską Spadkodawcy i jego żony.

Ad. 4.

Wobec nabycia składników majątku uprzednio objętych wspólnością majątkową małżeńską Spadkodawcy i jego żony (których udziały w rzeczonych składnikach majątku były równe) przez pozostałych spadkobierców (tj. córki Spadkodawcy) na wyłączną własność, bez obowiązku spłat i dopłat na rzecz pozostałych spadkobierców, po stronie córek Spadkodawcy nie istnieje konieczność złożenia odrębnego „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” na formularzu SD-Z2 z tytułu nabycia udziałów w majątku wspólnym małżonków należących do żony Spadkodawcy ze wskazaniem w części C formularza „zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” osoby żony Spadkodawcy.

Ad. 5.

Na skutek wydania przez Sąd Rejonowy w (…) w dniu ... 2022 r. postanowienia w sprawie o sygn. akt …/22 (sprostowanego postanowieniem z dnia ... 2022 r.), mocą którego w pkt 3 ppkt b) i ppkt c) przyznano odpowiednio na wyłączną własność, bez obowiązku spłat i dopłat na rzecz pozostałych spadkobierców córce Spadkodawcy – ... (Zainteresowana 2) prawo własności lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (…) oraz przyznano na wyłączną własność córce Spadkodawcy – ... (Wnioskodawca) prawo własności lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (…), córki Spadkodawcy nie mają obowiązku złożenia do Urzędu Skarbowego formularza SD-Z2 „zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” ze wskazaniem osoby żony Spadkodawcy w części C tegoż formularza oraz zaznaczeniem pola nr 9 w części D i pola 42 w części E tegoż formularza, albowiem do nabycia przez córki Spadkodawcy prawa własności wskazanych powyżej nieruchomości doszło na skutek dziedziczenia po Spadkodawcy, a nie na skutek czynności prawnej dokonanej z żoną Spadkodawcy. Dodatkowo, brak jest konieczności złożenia odrębnego formularza SD-Z2 „zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych” z zaznaczeniem pola nr 9 w części D i pola 41, 42 albo 43 w części E tegoż formularza, albowiem w treści postanowienia Sądu Rejonowego w (…) wydanego w sprawie o sygn. akt …/22 nie wskazano na nieodpłatne zniesienie współwłasności albo inne tytuły określone w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku:

-w części dotyczącej konieczności korekty złożonego zgłoszenia SD-Z2 w związku z wydaniem przez Sąd postanowienia z ... 2022 r. – jest nieprawidłowe;

-w części dotyczącej braku konieczności złożenia nowego zgłoszenia SD-Z2 w związku z wydaniem przez Sąd postanowienia z ... 2022 r. – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych, została wydana odrębna interpretacja.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: „spadek”, „dział spadku” czy „zniesienie współwłasności” należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r., Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 925 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 1035 cyt. ustawy:

W myśl art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:

Natomiast zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny:

Przez współwłasność należy rozumieć stan, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom, co oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługują wszystkie atrybuty prawa własności (tzn. wszystkie uprawnienia składające się na własność). Z kolei niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi.

W myśl art. 210 § 1 zdanie 1 ww. Kodeksu:

Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1)podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),

2)przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,

3)sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

Zatem dział spadku jest instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), którego mogą ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku. Natomiast do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Jak już wskazano na wstępie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn może podlegać jedynie nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych na podstawie tytułów wymienionych w ww. art. 1 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż dział spadku, jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Opodatkowaniu podlega natomiast nabycie tytułem dziedziczenia oraz nabycie tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Przy czym stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy:

Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zatem nieodpłatne zniesienie współwłasności dokonane pomiędzy osobami najbliższymi, tj. osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej, także nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. poz. 2060).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Zainteresowane nabyły spadek po zmarłym ojcu/mężu po 1/3 części każda. W ustawowym terminie złożyły do urzędu skarbowego zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-Z2, w których wykazały nabyty majątek zgodnie z nabytym udziałem w spadku.

Następnie Sąd wydał postanowienie, mocą którego ustalił skład majątku wspólnego spadkodawcy i jego żony, ustalił skład spadku po spadkodawcy oraz dokonał podziału majątku wspólnego małżonków i działu spadku po spadkodawcy bez spłat i dopłat.

Wątpliwość Zainteresowanych budzi to jakie skutki podatkowe powstały w związku z wydanym przez Sąd ww. postanowieniem oraz czy istnieje konieczność korekty złożonego zgłoszenia SD-Z2 lub konieczność złożenia nowego zgłoszenia SD-Z2.

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że Zainteresowane złożyły zgłoszenia SD-Z2 w celu skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania w odniesieniu do nabytego tytułem spadku majątku. Jak wynika z wniosku Zainteresowane nabyły w spadku po 1/3 części w masie spadkowej. Taki też udział każda z Zainteresowanych wykazała w zgłoszeniu SD-Z2 w stosunku do każdego składnika majątku spadkodawcy (w przypadku rzeczy objętych wspólnością majątkową małżeńską wykazano nabycie udziału 1/6). Konsekwencje późniejszego podziału majątku, tj. otrzymanie na wyłączność konkretnych składników masy spadkowej przez każdą z Zainteresowanych, nie może skutkować korektą zgłoszenia SD-Z2. Każda z Zainteresowanych nie odziedziczyła konkretnego składnika masy spadkowej, lecz udział 1/3 w całej masie spadkowej. Z postanowienia Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku wynika bowiem, że każda z Zainteresowanych nabyła spadek w 1/3 części. Nie zmieni tego żaden późniejszy podział majątku przez Zainteresowane. Tym samym nie można zgodzić się ze stanowiskiem Zainteresowanych, że przyznany im w wyniku podziału majątku spadkowego na wyłączną własność majątek należy wykazać w korekcie zgłoszenia SD-Z2.

Podział majątku czy to w drodze działu spadku, czy też zniesienia współwłasności jest czynnością wtórną do pierwotnego nabycia spadku. Wykazany w zgłoszeniu SD-Z2 majątek nabyty w spadku (udział w majątku spadkowym) nie może być korygowany w wyniku późniejszego podziału tego majątku.

Z wniosku wynika, że w sprawie podziału majątku Zainteresowanych Sąd wydał postanowienie, w którym dokonał działu spadku po spadkodawcy. Zainteresowane otrzymały zatem konkretne składniki majątku na wyłączną własność w drodze działu spadku.

Jak wyjaśniono powyżej, opodatkowaniu nie podlega dział spadku a więc podział majątku w drodze działu spadku nie wywołał żadnych skutków podatkowych na gruncie podatku od spadków i darowizn.

Tym samym, skoro przyznanie majątku na wyłączną własność Zainteresowanym w wyniku działu spadku nie podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn, to Zainteresowane nie są zobowiązane do składania do Urzędu Skarbowego nowego zgłoszenia SD-Z2 ani do dokonywania korekty wcześniej złożonego zgłoszenia SD-Z2.

Reasumując, stanowiska Zainteresowanych nie można było uznać w całości za prawidłowe, ponieważ zdaniem Zainteresowanych koniecznym jest dokonanie korekty złożonego w związku z nabyciem spadku zgłoszenia SD-Z2. W tej części stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani … (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).