Interpretacja indywidualna z dnia 23 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.48.2023.1.AG

Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków na rehabilitację indywidualną, zabiegi osteopaty, wizyty lekarskie, badania CT, MRI, zakup leków, zastrzyków oraz zabiegi operacyjne.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanów faktycznych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 18 stycznia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 12 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanów faktycznych

I.Informacje związane z prowadzoną działalnością gospodarczą

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, posiadającą nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.).

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej od 2 stycznia 2016 r.

Działalność gospodarcza Wnioskodawcy polega na tworzenia i rozwijaniu programów komputerowych na zlecenie podmiotu trzeciego (zleceniodawcy). Wnioskodawca posiada zawarte umowy o świadczenie usług. Działania Wnioskodawcy mają charakter ciągły i zarobkowy.

Poprzez ciągłość Wnioskodawca rozumie, że wykonuje swoje zobowiązania wynikające z umowy codziennie przez przynajmniej 8 godzin, natomiast normą jest, z uwagi na fakt, że jest to umowa o świadczenie usług zawarta w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego, świadczenie usług przez Wnioskodawcę bardzo często 9-10 godzin dziennie. Wnioskodawca, prowadząc działalność gospodarczą, świadczy swoje usługi również w dni wolne zarówno w weekendy, jak i ustawowe dni wolne od pracy.

Poprzez zarobkowy charakter Wnioskodawca rozumie, że działalność jest przez zleceniodawców wynagradzana stawką umówioną przez strony umowy. Wnioskodawca uzyskuje zapłatę za świadczone usługi na podstawie wystawionej faktury, płatnej na konto Wnioskodawcy.

Wnioskodawca z uwagi na osobisty charakter prac nie jest w stanie powierzyć wykonywania działalności pracownikom. Jego praca ma charakter innowacyjny, prowadzi prace rozwojowe w swojej działalności w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, co zostało potwierdzenie w interpretacji indywidualnej 0112-KDWL.4011.352.2021.2.AKA z 7 kwietnia 2022 r.

II.Stan zdrowia Wnioskodawcy

Wnioskodawca posiada problemy zdrowotne przejawiające się zwyrodnieniami w stawach krzyżowo-biodrowych oraz schorzenia reumatyczne (posiada dodatnie testy HLAb27). W związku z tymi schorzeniami Wnioskodawca posiada różnego rodzaju objawy bólowe – bóle lędźwiowe, bóle w biegu nerwu kulszowego, niestabilność prawej kostki. Stan zdrowia Wnioskodawcy jest progresywny co oznacza, że nasilenie bólu oraz ilość zmian zapalnych wzrasta. Lekarze nie ustalili pierwotnej przyczyny zmian. W związku z czym Wnioskodawca regularnie podejmuje działania zmierzające do spowolnienia stanu chorobowego czy to przez próby innowacyjnego leczenia operacyjnego, czy też przez zakup odpowiednich preparatów oraz sprzętu ortopedycznego. Wnioskodawca prowadzi również wielokierunkową rehabilitację oraz ćwiczenia odciążające stawy.

Wnioskodawca wielokrotnie musi powtarzać i przeprowadzać badania CT, MR, RTG, USG. Posiada on również zgromadzoną bardzo szeroką dokumentację medyczną, dokumentującą jego stan zdrowia.

W wyniku tego Wnioskodawca ponosi szereg kosztów związanych z ochroną swojego zdrowia. Ma to bezpośrednie przełożenie na fakt, że choroba Wnioskodawcy w dużej mierze przekłada się na możliwości prowadzenia przez niego działalności gospodarczej. Wynika to z faktu, że Wnioskodawca przez większość dnia wykonuje pracę w pozycji siedzącej. Faktem jest, że Wnioskodawca w przypadku braku podjętych działań i poniesionych wydatków nie prowadziłby już działalności gospodarczej z uwagi na tak silne bóle, które uniemożliwiłyby mu normalną egzystencję z uwagi na znaczne nasilenie bólu w porze nocnej, co uniemożliwiałoby mu sen, a tym samym pracę twórczą.

Wnioskodawca większość zabiegów medycznych i rehabilitacyjnych wykonuje prywatnie, skłania go do tego przede wszystkim długie oczekiwanie na jakiekolwiek procedury medyczne, nawet według skierowania przez lekarza na CITO, brak możliwości korzystania z większości procedur medycznych w okresie 2020-2021 na NFZ z uwagi na pandemię COVID, brak dostępnych terapii oraz działań medycznych w tzw. „koszyku NFZ”, co uniemożliwia Wnioskodawcy ze skorzystania z nowoczesnych rozwiązań.

Wnioskodawca ponosił, ponosi i będzie ponosił następujące koszty:

1)rehabilitacja indywidualna około 1 750,00 złotych na miesiąc;

2)zabiegi osteopaty około 800 złotych na miesiąc;

3)wizyty lekarskie – ortopedzi i neurochirurdzy około 200-500 zł za wizytę, około 2 wizyty w miesiącu;

4)badania CT, MRI – około 2 razy na pół roku 600-800 zł za każde badanie;

5)leki oraz zastrzyki z lekami nierefundowalnymi – 200-700 zł za zastrzyk oraz leki około 500 zł miesięcznie;

6)zabieg operacyjny 32 000,00 zł;

7)zabiegi operacyjne mniejsze – ablacja nerwu około 4 000,00 zł.

Wnioskodawca wskazuje, że uniemożliwienie prowadzenia działalności gospodarczej spowoduje, że nie będzie miał funduszy na leczenie. Jednocześnie Wnioskodawca nie ma alternatywnych źródeł, skąd mógłby pozyskać środki na leczenie.

Wnioskodawca wszystkie te wydatki posiada udokumentowane w formie faktur czy to imiennych, czy faktur wystawionych na prowadzoną działalność gospodarczą.

Pytania

1.Czy Wnioskodawca może rozliczać ponoszone koszty na ratowanie swojego zdrowia i życia wskazane we wniosku jako koszty podatkowe w działalności gospodarczej?

2.Przy odpowiedzi twierdzącej na zadane pytanie nr 1, czy Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć w poczet kosztów zabezpieczenia źródła przychodu swojej działalności wydatki udokumentowane fakturami imiennymi?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 1 – będzie on mógł zaliczyć ponoszone wydatki na ratowanie swojego zdrowia i życia wskazane we wniosku jako koszty podatkowe w działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jednocześnie ustawodawca wprowadził ograniczenie co do tak szerokiego rozwiązania poprzez pewne wyłączenia znajdujące się w art. 23 ustawy o PIT.

Literalne brzmienie przepisu wskazuje, że ustawodawca zdecydował się wprowadzić dwie grupy kosztów, tj. koszty uzyskania przychodów, które jak wynika z ich nazwy muszą bezpośrednio łączyć się z uzyskiwanymi przychodami.

Drugą kategorią kosztów są koszty, które mają za zadanie zabezpieczenie tego źródła przychodów.

Z wykładni tego przepisu wynika, że podatnik musi prowadzić działalność gospodarczą, która generuje określone przychody.

Podatnik, świadcząc usługi, może posiłkować się w takim ujęciu kosztami, które umożliwią mu realizację tych usług, ale także ma możliwość ponoszenia określonych niezbędnych kosztów, które w ogóle umożliwią mu zabezpieczenie źródła tych przychodów w postaci działalności gospodarczej.

Katalog kosztów uzyskania przychodów jest otwarty. Dodatkowo z orzecznictwa sądów administracyjnych płynie teza, że koszt uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące warunki:

a)wydatek powinien być rzeczywiście (definitywnie) poniesiony przez podatnika,

b)nie może znajdować się w katalogu określonym w art. 23 ustawy o PIT,

c)powinien pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

d)winien zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów bądź zachowania źródła przychodów ,

e)być właściwie udokumentowany

-tak wyrok NSA z dnia 9 czerwca 2022 roku II FSK 2710/19.

Przepis art. 23 ust. 1 ustawy o PIT zawiera enumeratywnie wskazane wyłączenia danych wydatków ponoszonych przez podatnika w prowadzonej działalności, które zgodnie z wolą ustawodawcy nie można uznać za koszty uzyskania przychodów. Wśród wydatków tych ustawodawca nie wskazał, że podatnik nie ma prawa do zaliczania do kosztów podatkowych wydatków bezpośrednio związanych z jego ochroną zdrowia w przypadku ekstremalnych sytuacji, jak opisane we wniosku choroby, których przebieg bez poniesienia danych wydatków uniemożliwiają z perspektywy czasu uzyskiwanie przychodu, a właściwie prowadzenia działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 2 – będzie mógł on zaliczyć w poczet kosztów zabezpieczenia źródła przychodu swojej działalności wydatki udokumentowane fakturami imiennymi.

Zgodnie z panującym orzecznictwem kosztem uzyskania przychodu jest to wydatek, który powinien m.in. zostać odpowiednio udokumentowany. Podstawowym dokumentem, którym posługuje się obrót gospodarczy, jest faktura. Dokument ten został opisany w art. 106e ustawy o VAT jako dokument, który musi posiadać określone dane. Wskazać jednak należy, że o ile w przypadku innych podatków, np. podatku od towarów i usług odliczenie VAT naliczonego musi odbywać się na podstawie prawidłowo wystawionej faktury, to na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych taki obowiązek już nie występuje. Istotnym natomiast pozostaje konieczność prawidłowego udokumentowania poniesienia danego wydatku.

Stąd wystawienie faktury na rzecz Wnioskodawcy zawierającej zarówno elementy identyfikujące dany towar lub usługę, ale ograniczający się do wskazania imienia i nazwiska Wnioskodawcy jest dokumentem potwierdzającym, że to właśnie Wnioskodawca taki koszt poniósł.

Wskazać należy, że również w tym zakresie wypowiadały się już sądy administracyjne, tak np. decydujące znaczenie dla uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 22 ustawy o PIT ma fakt poniesienia wydatku, a nie posiadania dokumentu księgowego, który na taki fakt wskazuje (wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 19 kwietnia 2013 roku).

Zatem głównym filarem, na którym należy oprzeć ustalenie, czy dany koszt został poniesiony w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest realność transakcji oraz jego udokumentowanie jakimkolwiek dokumentem, niekoniecznie musi być to faktura zawierająca wszystkie elementy określone w art. 106e ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, dlatego przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Jednak, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że jego poniesienie miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Ustawodawca wiąże bowiem koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodów, ewentualnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Podkreślam, że o tym co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z działalnością gospodarczą, w tym okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodów z danego źródła bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednak ciężar wykazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, winien, w myśl powołanego na wstępie przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

-pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami lub źródłem przychodów i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

-nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, enumeratywnie wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

-być właściwie udokumentowany.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodów to koszty, które zostały poniesione, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodów w przyszłości. Należy przy tym pamiętać, że koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodów z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodów z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła. Koszty te są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowane do danego źródła przychodów.

Tym samym możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodów jest uzależniona od obiektywnej, rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, że wydatek ten spowoduje zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest w rozpatrywanym przypadku działalność gospodarcza. Jednak na podatniku spoczywa nie tylko obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z uzyskiwanymi przychodami, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów, ale także obowiązek właściwego ich udokumentowania.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą, która polega na tworzeniu i rozwijaniu programów komputerowych. Posiada Pan problemy zdrowotne przejawiające się zwyrodnieniami w stawach krzyżowo-biodrowych oraz schorzeniami reumatycznymi. W związku z tymi schorzeniami posiada Pan różnego rodzaju objawy bólowe – bóle lędźwiowe, bóle w biegu nerwu kulszowego, niestabilność prawej kostki. Ponosi Pan szereg kosztów związanych z ochroną swojego zdrowia. Ma to bezpośrednie przełożenie na fakt, że Pana choroba w dużej mierze przekłada się na możliwości prowadzenia przez Pana działalności gospodarczej. Wynika to za faktu, że przez większość dnia wykonuje Pan pracę w pozycji siedzącej. Ponosił, ponosi i będzie ponosił Pan następujące koszty: rehabilitacja indywidualna, zabiegi osteopaty, wizyty lekarskie, badania CT, MRI, zakup leków oraz zastrzyków z lekami nierefundowalnymi, zabiegi operacyjne. Wszystkie wydatki są udokumentowane fakturami imiennymi bądź fakturami wystawionymi na prowadzoną przez Pana działalność gospodarczą.

Wydatki wskazane przez Pana we wniosku nie są ujęte w katalogu zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Nie stanowi to jednak wystarczającej przesłanki do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów. Dla uzyskania takiego statusu konieczne jest również zaistnienie związku przyczynowego między poniesionymi wydatkami a celem, jakim jest osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest Pana pozarolnicza działalność gospodarcza.

Do stwierdzenia, czy poniesione wydatki może Pan zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, istotnym jest ustalenie, czy mają one związek z tą działalnością czy też służą one tylko polepszeniu stanu zdrowia niezwiązanego z działalnością gospodarczą, które co do zasady mają charakter osobisty.

Na podstawie opisu sprawy oraz powołanych przepisów prawa stwierdzam, że wydatki poniesione przez Pana na rehabilitację indywidualną, zabiegi osteopaty, wizyty lekarskie, badania CT, MRI, leki, zastrzyki z lekami nierefundowalnymi oraz zabiegi operacyjne mają na celu dbałość o Pana zdrowie. Wydatki uwarunkowane stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą, co do zasady, należą do wydatków o charakterze osobistym. Podstawowym celem poniesienia takich wydatków jest bowiem poprawa stanu zdrowia bądź jakości życia podatnika, a nie osiągnięcie przychodu.

W konsekwencji w okolicznościach Pana sprawy opisane przez Pana wydatki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, ponieważ nie spełniają przesłanek z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując – nie może Pan zaliczyć ponoszonych przez Pana kosztów na ratowanie swojego zdrowia i życia wskazanych we wniosku jako kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.

Tym samym odpowiedź na Pana pytanie nr 2 jest bezzasadna.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanów faktycznych, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanów faktycznych i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).