Interpretacja indywidualna z dnia 20 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.661.2022.1.BJ

W zakresie ustalenia, czy w odniesieniu do materiałów które: 1. zużywane są podczas prac konserwacyjnych zasobów Spółdzielni - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym dany materiał został pobrany z magazynu Spółdzielni, 2. zużywane są podczas wykonywania odpłatnych usług - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, 3. zużywane są w celu naprawy sprzętu pozostającego na wyposażeniu „zespołu konserwatorów” - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”), 4. są wydawane pracownikom zgodnie z przepisami BHP - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”).

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w odniesieniu do materiałów które:

  1. zużywane są podczas prac konserwacyjnych zasobów Spółdzielni - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym dany materiał został pobrany z magazynu Spółdzielni – jest nieprawidłowe,

  2. zużywane są podczas wykonywania odpłatnych usług - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody – jest prawidłowe,

  3. zużywane są w celu naprawy sprzętu pozostającego na wyposażeniu „zespołu konserwatorów” - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”) – jest prawidłowe,

  4. są wydawane pracownikom zgodnie z przepisami BHP - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”) – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 października 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu zaliczenia w koszty podatkowe wskazanych we wniosku wydatków.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółdzielnia Mieszkaniowa (dalej zwana „Spółdzielnią”) będąca podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, prowadzi działalność polegającą na zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin.

Spółdzielnia prowadzi również działalność gospodarczą polegającą na wynajmie lokali użytkowych oraz działalność społeczno-oświatową i kulturalną.

W związku z powyższym Spółdzielnia prowadzi działalność opodatkowaną oraz zwolnioną z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwaną dalej w treści ustawą „CIT”).

Do jednych z podstawowych obowiązków Spółdzielni należy utrzymywanie wszystkich należących do jej zasobów budynków w należytym stanie technicznym.

W ramach swych statutowych działań, Spółdzielnia wykonuje na bieżąco prace konserwacyjne zasobów mieszkaniowych, do których zaliczane są budynki mieszkalne oraz garaże, których prawa należą do osób posiadających jednocześnie prawa do lokali mieszkalnych w zasobach tutejszej Spółdzielni. Konserwacje dokonywane są również w lokalach użytkowych oraz garażach nie zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych (prawa do takich garaży przysługują osobom, które nie posiadają praw do lokali mieszkalnych w zasobach tutejszej Spółdzielni).

Dla realizacji wyżej wymienionych celów Spółdzielnia dokonuje zakupu różnego rodzaju materiałów - na przykład: kolana PCV, rury PCV, zwężki PCV, kątowniki, cement, gips szpachlowy, zaprawy klejowe, głowice termostatyczne, zamki, śruby i wiele innych.

Materiały w momencie ich zakupu przyjmowane są na magazyn dowodami PZ („przyjęcie z zewnątrz”) i są tam przechowywane do momentu zaistnienia potrzeby ich zużycia. Posiadane na stanie magazynu materiały ewidencjonowane są za pomocą systemu informatycznego (moduł magazynowy). Niektóre materiały są na bieżąco wykorzystywane, inne kupowane są niejako „na zapas”. Spółdzielnia posiada na stanie magazynowym zazwyczaj więcej niż jedną sztukę tych samych materiałów, ponieważ ilość ta uzależniona jest od prawdopodobieństwa (ryzyka) wystąpienia np. awarii, z wykorzystaniem których może zostać usunięta. Dla Spółdzielni magazyn materiałów stanowi pewnego rodzaju zabezpieczenie działalności. Prace konserwacyjne, o których mowa w stanie faktycznym, wykonywane są przez grupę etatowych pracowników zwanych „zespołem konserwatorów”. W przypadku usterki/awarii w budynkach/lokalach mieszkalnych, garażach, lokalach użytkowych (w tym lokalach na potrzeby własne lub wykorzystywanych do prowadzenia działalności społeczno-oświatowej i kulturalnej) do usunięcia której potrzebny jest materiał znajdujący się na stanie magazynowym Spółdzielni - jest on wówczas pobierany z magazynu przez zajmujących się konserwacją pracowników Spółdzielni, z jednoczesnym wystawieniem dowodu RW („rozchód wewnętrzny”).

Przykład: wykonywane są prace konserwacyjne instalacji elektrycznej (pobierane są z magazynu np. rurki termokurczliwe, puszki hermetyczne, żarówki), instalacji wodno-kanalizacyjnej w budynkach mieszkalnych lub użytkowych (pobierane są z magazynu np. zawory pływakowe, przedłużki, redukcje gumowe).

W momencie wydania materiałów do zużycia obciążane są koszty działalności pomocniczej tzw. „zespołu konserwatorów”. Koszty, o których mowa ewidencjonowane są na wyodrębnionych kontach kosztów działalności pomocniczej, które następnie są rozliczane comiesięcznie na koszty działalności podstawowej w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz działalności gospodarczej na podstawie kart kalkulacyjnych, w których dokonuje się wyceny nakładów robocizny i zużytych materiałów. Konta kosztów działalności pomocniczej przeznaczone są do ujęcia kosztów wyodrębnionych organizacyjnie komórek Spółdzielni mających na celu ułatwienie realizacji zadań działalności podstawowej oraz sprawnego funkcjonowania Spółdzielni. Koszty zużytych materiałów Spółdzielnia uznaje jako koszty podatkowe w dacie ich wydania do zużycia. Opisany powyżej stan faktyczny Spółdzielnia określa jako sytuacja nr 1.

Zgodnie z obowiązującym w Spółdzielni regulaminem porządku domowego Spółdzielnia zalicza do swoich obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali m.in.:

- naprawy wszystkich przewodów instalacji elektrycznej znajdujących się w lokalach (z wyłączeniem gniazd wtykowych, przełączników i urządzeń technicznych),

- naprawy całej wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania,

- naprawy całej wewnętrznej instalacji wodno-kanalizacyjnej za wyjątkiem urządzeń, armatury,

- naprawy całej wewnętrznej instalacji gazowej za wyjątkiem urządzeń gazowych,

- przestawianie piecy kaflowych i trzonów kuchennych.

Naprawy wewnątrz lokali nie zaliczane do obowiązków Spółdzielni obciążają mieszkańców i użytkowników. Do obowiązków w/w osób należy m.in.

- naprawy podłóg, okien, drzwi,

- naprawy i wymiany osprzętu instalacji elektrycznych,

- naprawy lub wymiany urządzeń techniczno-sanitarnych (wanny, zlewozmywaki itp.),

- naprawy bądź wymiana okuć.

Mieszkańcy mają możliwość zlecenia Spółdzielni wykonania niektórych prac naprawczych czy konserwacyjnych w formie odpłatnych usług. W przypadku usterki/awarii w lokalu mieszkalnym, do usunięcia/naprawy której zobowiązana jest osoba, której przysługuje prawo do lokalu (mieszkaniec) wówczas Spółdzielnia (jeśli jest taka wola mieszkańca) dokonuje odpłatnej usługi naprawy. Jeżeli do wykonania usługi potrzebny jest materiał znajdujący się na stanie magazynowym, wówczas następuje jego wydanie z magazynu. Na okoliczność wykonanej usługi wystawiana jest faktura, na podstawie której mieszkaniec zobowiązany jest do dokonania zapłaty. Należność za usługę obejmuje koszt robocizny wraz z narzutami, oraz koszt materiału zużytego bezpośrednio do wykonania usługi wraz z narzutami. Przykład: naprawa instalacji elektrycznej w mieszkaniu (pobierane są z magazynu np. żarówki, puszki hermetyczne, gniazda, przewody), czy naprawa zepsutej spłuczki (pobierany jest z magazynu materiał - zawór pływakowy) itp. Koszty zużytych materiałów stają się kosztami uzyskania przychodów w tym samym momencie, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. W takiej sytuacji koszty zużytych materiałów kwalifikowane są przez Spółdzielnię jako koszty podatkowe bezpośrednie. Opisany powyżej stan faktyczny Spółdzielnia określa jako sytuacja nr 2.

Niektóre materiały znajdujące się na stanie magazynowym wykorzystywane są do naprawy/konserwacji sprzętu znajdującego się na wyposażeniu pracowników „zespołu konserwatorów” (np.: pił, wiertarek, maszyn stolarskich, sprzętu ogrodniczego). W przypadku wystąpienia konieczności konserwacji lub naprawy sprzętu pracownicy dokonują w niektórych przypadkach samodzielnie czynności naprawczych/konserwacyjnych, do których potrzebne są materiały (części zamienne), znajdujące się na stanie magazynowym. Koszty zużytych materiałów (części zamiennych) stają się w tym przypadku kosztami uzyskania przychodów w momencie ich zakupu (poniesienia). Opisany powyżej stan faktyczny Spółdzielnia określa jako sytuacja nr 3.

Na stan magazynu przyjmowane są w również, w momencie ich zakupu, materiały takie jak: woda mineralna, rękawiczki ochronne, mydło i ręczniki przekazywane pracownikom zgodnie z przepisami BHP oraz wewnętrznymi regulaminami. Koszty zużytych materiałów stają się w tym przypadku kosztami uzyskania przychodów w momencie ich zakupu (poniesienia). W momencie zakupu materiały te są one ewidencjonowane na koncie „materiały na magazynie”. Opisany powyżej stan faktyczny Spółdzielnia określa jako sytuacja nr 4.

W momencie wydania materiału z magazynu do zużycia - Spółdzielnia wie jakiego rodzaju działalności dotyczą koszty wydanego materiału (tzn. czy opodatkowanej czy zwolnionej z podatku dochodowego od osób prawnych). Jeśli materiał został wykorzystany do wykonania konserwacji w lokalach mieszkalnych lub garażach zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych wówczas podczas miesięcznego rozliczenia kosztów „zespołu konserwatorów” obciążane są koszty działalności zwolnionej z podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy. Jeśli konserwacja była wykonywana w lokalach użytkowych lub garażach nie zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych, bądź materiał zużyty był w trakcie wykonywania odpłatnych usług dla mieszkańców - wówczas w momencie wydania materiału do zużycia - rozpoznawany jest koszt podatkowy - dotyczący działalności opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W momencie zakupu materiałów, przyjmowanych następnie na magazyn, Spółdzielnia nie zawsze jest w stanie z całą pewnością określić do jakiego rodzaju działalności materiał będzie wykorzystany - czy do działalności zwolnionej czy opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zdarza się bowiem tak, iż taki sam materiał jest wykorzystywany zarówno do działalności zwolnionej jak i opodatkowanej.

Wątpliwość Spółdzielni dotyczy ustalenia właściwego momentu zaliczenia wydatków w postaci zużytych materiałów w ciężar kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT w związku z nabywanymi i wydawanymi z magazynu materiałami.

Pytania

  1. Czy w uwarunkowaniach zaprezentowanego stanu faktycznego (opisana sytuacja nr 1) w odniesieniu do materiałów, które zużywane są podczas prac konserwacyjnych zasobów Spółdzielni - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym dany materiał został pobrany z magazynu Spółdzielni?

  2. Czy w uwarunkowaniach zaprezentowanego stanu faktycznego (opisana sytuacja nr 2) w odniesieniu do materiałów, które zużywane są podczas wykonywania odpłatnych usług - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody?

  3. Czy w uwarunkowaniach zaprezentowanego stanu faktycznego (opisana sytuacja nr 3) w odniesieniu do materiałów, które zużywane są w celu naprawy sprzętu pozostającego na wyposażeniu „zespołu konserwatorów” - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”)?

  4. Czy w uwarunkowaniach zaprezentowanego stanu faktycznego (opisana sytuacja nr 4) w odniesieniu do materiałów, które są wydawane pracownikom zgodnie z przepisami BHP - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Ustawodawca dokonał podziału kosztów uzyskania przychodów ze względu na moment ich potrącenia.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Ad. 1)

Zdaniem Spółdzielni, momentem poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci zużycia materiałów wykorzystywanych przez Spółdzielnię w ramach wykonywanych prac konserwacyjnych jest moment ich pobrania z magazynu w celu ich zużycia na podstawie dowodu wewnętrznego („RW- rozchód wewnętrzny”). W momencie pobrania materiału z magazynu celem jego zużycia - jest on ewidencjonowany na kontach kosztów działalności pomocniczej, które to następnie rozliczane są (wewnętrznym dowodem - polecenie księgowania tzw. „wewnętrzne rozliczenie zespołu konserwatorów”) na koszty działalności podstawowej lub innej pomocniczej (na przykład koszty zarządu). Koszty te, zdaniem Spółdzielni, pozostają w bezpośrednim związku z przychodami.

Ad. 2)

Zdaniem Spółdzielni, momentem poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku materiałów wydawanych w celu ich zużycia podczas wykonywania odpłatnych usług dla mieszkańców - jest moment osiągnięcia odpowiadającego im przychodu. Koszty te, zdaniem Spółdzielni, pozostają w bezpośrednim związku z osiągniętymi przychodami ze sprzedaży.

Ad. 3)

Zdaniem Spółdzielni, koszty uzyskania przychodów w przypadku materiałów wydawanych celem ich zużycia do naprawy maszyn, urządzeń służących pracownikom tzw. „zespołu konserwatorów” do realizacji ich obowiązków służbowych - są potrącalne w dacie ich poniesienia czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie” na podstawie dowodu PZ wystawionego do faktury zakupu. Koszty te, zdaniem Spółdzielni należy traktować jako pośrednie koszty uzyskania przychodów.

Ad. 4)

Zdaniem Spółdzielni, koszty uzyskania przychodów w przypadku materiałów wydawanych pracownikom zgodnie z przepisami BHP oraz wewnętrznymi regulaminami są potrącalne w dacie ich poniesienia czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie” na podstawie dowodu PZ wystawionego do faktury zakupu. Koszty te, zdaniem Spółdzielni należy traktować jako pośrednie koszty uzyskania przychodów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),

Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem  przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie jego przychodu.

Biorąc powyższe pod uwagę zauważyć należy, że wskazane we wniosku wydatki bez wątpienia mogą stanowić koszt podatkowy, jako wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem Wnioskodawcy.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej momentu zaliczenia ww. wydatków do kosztów podatkowych, zauważyć należy, że dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. Przepisy ustawy o CIT dokonują podziału kosztów na koszty bezpośrednio związane z przychodami i koszty pośrednie (inne niż bezpośrednio związane z przychodami).

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. W ich przypadku możliwe jest „zidentyfikowanie” wpływu danego kosztu na wielkość osiągniętych przychodów. Do tej kategorii należą głównie te koszty, które mogą być przydzielone, przypisane do określonych wyrobów bądź usług. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru.

Natomiast pośrednie koszty uzyskania przychodów to takie wydatki, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia. Nie pozostają one w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika - brak jest możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód. Do tego rodzaju kosztów zalicza się m.in. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia, świadczenia na rzecz pracowników. Każdy z ww. wydatków jest związany z działalnością prowadzoną przez podatnika i przyczynia się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów. Nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy.

Regulacje dotyczące potrącalności kosztów bezpośrednio związanych z przychodami zawarte zostały w art. 15 ust. 4, 4b i 4c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

Stosownie zaś do art. 15 ust. 4b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:

Zgodnie z art. 15 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:

Natomiast art. 15 ust. 4d oraz art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych regulują zasady potrącalności kosztów innych niż koszty bezpośrednio związane z przychodami.

W myśl art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

Zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika m.in., że Spółdzielnia prowadzi działalność opodatkowaną oraz zwolnioną z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Do jednych z podstawowych obowiązków Spółdzielni należy utrzymywanie wszystkich należących do jej zasobów budynków w należytym stanie technicznym.

W ramach swych statutowych działań, Spółdzielnia wykonuje na bieżąco prace konserwacyjne zasobów mieszkaniowych, do których zaliczane są budynki mieszkalne oraz garaże, których prawa należą do osób posiadających jednocześnie prawa do lokali mieszkalnych w zasobach tutejszej Spółdzielni. Konserwacje dokonywane są również w lokalach użytkowych oraz garażach nie zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych (prawa do takich garaży przysługują osobom, które nie posiadają praw do lokali mieszkalnych w zasobach tutejszej Spółdzielni).

Dla realizacji wyżej wymienionych celów Spółdzielnia dokonuje zakupu różnego rodzaju materiałów - na przykład: kolana PCV, rury PCV, zwężki PCV, kątowniki, cement, gips szpachlowy, zaprawy klejowe, głowice termostatyczne, zamki, śruby i wiele innych.

Materiały w momencie ich zakupu przyjmowane są na magazyn dowodami PZ („przyjęcie z zewnątrz”) i są tam przechowywane do momentu zaistnienia potrzeby ich zużycia. Posiadane na stanie magazynu materiały ewidencjonowane są za pomocą systemu informatycznego (moduł magazynowy). Niektóre materiały są na bieżąco wykorzystywane, inne kupowane są niejako „na zapas”. Spółdzielnia posiada na stanie magazynowym zazwyczaj więcej niż jedną sztukę tych samych materiałów, ponieważ ilość ta uzależniona jest od prawdopodobieństwa (ryzyka) wystąpienia np. awarii, z wykorzystaniem których może zostać usunięta. Dla Spółdzielni magazyn materiałów stanowi pewnego rodzaju zabezpieczenie działalności. Prace konserwacyjne, o których mowa w stanie faktycznym, wykonywane są przez grupę etatowych pracowników zwanych „zespołem konserwatorów”. W przypadku usterki/awarii w budynkach/lokalach mieszkalnych, garażach, lokalach użytkowych (w tym lokalach na potrzeby własne lub wykorzystywanych do prowadzenia działalności społeczno-oświatowej i kulturalnej) do usunięcia której potrzebny jest materiał znajdujący się na stanie magazynowym Spółdzielni - jest on wówczas pobierany z magazynu przez zajmujących się konserwacją pracowników Spółdzielni, z jednoczesnym wystawieniem dowodu RW („rozchód wewnętrzny”).

Opisany powyżej stan faktyczny Spółdzielnia określa jako sytuacja nr 1.

Zgodnie z obowiązującym w Spółdzielni regulaminem porządku domowego Spółdzielnia zalicza do swoich obowiązków w zakresie napraw wewnątrz lokali m.in.:

- naprawy wszystkich przewodów instalacji elektrycznej znajdujących się w lokalach (z wyłączeniem gniazd wtykowych, przełączników i urządzeń technicznych),

- naprawy całej wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania,

- naprawy całej wewnętrznej instalacji wodno-kanalizacyjnej za wyjątkiem urządzeń, armatury,

- naprawy całej wewnętrznej instalacji gazowej za wyjątkiem urządzeń gazowych,

- przestawianie piecy kaflowych i trzonów kuchennych.

Naprawy wewnątrz lokali nie zaliczane do obowiązków Spółdzielni obciążają mieszkańców i użytkowników. Do obowiązków w/w osób należą m.in.

- naprawy podłóg, okien, drzwi,

- naprawy i wymiany osprzętu instalacji elektrycznych,

- naprawy lub wymiany urządzeń techniczno-sanitarnych (wanny, zlewozmywaki itp.),

- naprawy bądź wymiana okuć.

Mieszkańcy mają możliwość zlecenia Spółdzielni wykonania niektórych prac naprawczych czy konserwacyjnych w formie odpłatnych usług. W przypadku usterki/awarii w lokalu mieszkalnym, do usunięcia/naprawy której zobowiązana jest osoba, której przysługuje prawo do lokalu (mieszkaniec) wówczas Spółdzielnia (jeśli jest taka wola mieszkańca) dokonuje odpłatnej usługi naprawy. Jeżeli do wykonania usługi potrzebny jest materiał znajdujący się na stanie magazynowym, wówczas następuje jego wydanie z magazynu. Na okoliczność wykonanej usługi wystawiana jest faktura, na podstawie której mieszkaniec zobowiązany jest do dokonania zapłaty. Należność za usługę obejmuje koszt robocizny wraz z narzutami, oraz koszt materiału zużytego bezpośrednio do wykonania usługi wraz z narzutami.

Opisany powyżej stan faktyczny Spółdzielnia określa jako sytuacja nr 2.

Niektóre materiały znajdujące się na stanie magazynowym wykorzystywane są do naprawy/konserwacji sprzętu znajdującego się na wyposażeniu pracowników „zespołu konserwatorów” (np.: pił, wiertarek, maszyn stolarskich, sprzętu ogrodniczego). W przypadku wystąpienia konieczności konserwacji lub naprawy sprzętu pracownicy dokonują w niektórych przypadkach samodzielnie czynności naprawczych/konserwacyjnych, do których potrzebne są materiały (części zamienne), znajdujące się na stanie magazynowym. Koszty zużytych materiałów (części zamiennych) stają się w tym przypadku kosztami uzyskania przychodów w momencie ich zakupu (poniesienia).

Opisany powyżej stan faktyczny Spółdzielnia określa jako sytuacja nr 3.

Na stan magazynu przyjmowane są w również, w momencie ich zakupu, materiały takie jak: woda mineralna, rękawiczki ochronne, mydło i ręczniki przekazywane pracownikom zgodnie z przepisami BHP oraz wewnętrznymi regulaminami. Koszty zużytych materiałów stają się w tym przypadku kosztami uzyskania przychodów w momencie ich zakupu (poniesienia). W momencie zakupu materiały te są one ewidencjonowane na koncie „materiały na magazynie”.

Opisany powyżej stan faktyczny Spółdzielnia określa jako sytuacja nr 4.

W momencie wydania materiału z magazynu do zużycia - Spółdzielnia wie jakiego rodzaju działalności dotyczą koszty wydanego materiału (tzn. czy opodatkowanej czy zwolnionej z podatku dochodowego od osób prawnych). Jeśli materiał został wykorzystany do wykonania konserwacji w lokalach mieszkalnych lub garażach zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych wówczas podczas miesięcznego rozliczenia kosztów „zespołu konserwatorów” obciążane są koszty działalności zwolnionej z podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy. Jeśli konserwacja była wykonywana w lokalach użytkowych lub garażach nie zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych, bądź materiał zużyty był w trakcie wykonywania odpłatnych usług dla mieszkańców - wówczas w momencie wydania materiału do zużycia - rozpoznawany jest koszt podatkowy - dotyczący działalności opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W momencie zakupu materiałów, przyjmowanych następnie na magazyn, Spółdzielnia nie zawsze jest w stanie określić do jakiego rodzaju działalności materiał będzie wykorzystany - czy do działalności zwolnionej czy opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zdarza się bowiem tak, iż taki sam materiał jest wykorzystywany zarówno do działalności zwolnionej jak i opodatkowanej.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia, czy w odniesieniu do materiałów,:

  1. które zużywane są podczas prac konserwacyjnych zasobów Spółdzielni - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym dany materiał został pobrany z magazynu Spółdzielni,

  2. które zużywane są podczas wykonywania odpłatnych usług - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody,

  3. które zużywane są w celu naprawy sprzętu pozostającego na wyposażeniu „zespołu konserwatorów” - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”),

  4. które są wydawane pracownikom zgodnie z przepisami BHP - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”).

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy stwierdzić, że jedynie koszty o których mowa w pytaniu Nr 2, tj. koszty materiałów zużytych podczas wykonywania odpłatnych usług, mogą zostać uznane za tzw. koszty bezpośrednie.

Koszty te są bowiem ściśle związane z odpłatnymi usługami świadczonymi dla mieszkańców i niejako warunkują uzyskanie przychodu ze świadczonych mieszkańcom usług.

Są one bowiem elementem realizowanej przez Państwa usługi. Tym samym, wydatki te są ponoszone bezpośrednio w celu uzyskania przysporzeń (przychodów) ze świadczonych odpłatnie mieszkańcom usług i powinny być kwalifikowane jako koszty bezpośrednio związane z przychodami, o których mowa w art. 15 ust. 4b i 4c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wyżej wymienione wydatki podlegają zatem zaliczeniu do kosztów podatkowych w dniu osiągnięcia odpowiadających ich przychodów.

Natomiast w odniesieniu do pozostałych wskazanych we wniosku wydatków, o których mowa w pytaniach 1, 3 i 4 zauważyć należy, że charakter ich powiązania z przychodami jest pośredni. Nie warunkują one bowiem uzyskania konkretnego, możliwego do zidentyfikowania przychodu. W przypadku tych kosztów nie można bowiem przyporządkować konkretnej wartości kosztu do konkretnej wartości sprzedaży w danym roku podatkowym.

W konsekwencji, koszty materiałów:

- wykorzystywanych przez Spółdzielnię w ramach wykonywanych prac konserwacyjnych,

- wydawanych celem ich zużycia do naprawy maszyn, urządzeń elektrycznych pracownikom do realizacji ich obowiązków służbowych,

- wydawanych pracownikom zgodnie z przepisami BHP oraz wewnętrznymi regulaminami,

 należy uznać za pośrednie koszty podatkowe.

Tego rodzaju koszty, chociaż niewątpliwie związane są z osiąganymi przychodami, nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami. W konsekwencji, takie koszty będą potrącalne w momencie poniesienia, określonym zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Biorąc pod uwagę powyższe, jak również przedstawione we wniosku Państwa wątpliwości zauważyć należy, że przepisy ustawy o rachunkowości nie są podatkotwórcze, co oznacza, że art. 15 ust. 4e odnosi się do pojęcia kosztu, zdefiniowanego w art. 15 ust. 1, a więc kosztu w znaczeniu ustawy podatkowej, a nie ustawy o rachunkowości.

Według jednolitych i utrwalonych poglądów orzecznictwa, o uznaniu danego przysporzenia czy wydatku (zobowiązania do jego poniesienia) za przychód, dochód czy koszt podatkowy decydują wyłącznie przepisy prawa podatkowego (m.in. wyroki NSA z: 9 czerwca 2016 r. sygn. akt II FSK 1237/13, 24 czerwca 2016 r. sygn. akt II FSK 1555/14; z 6 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 1071/13). Kosztami mającymi wpływ na ustalenie wysokości podstawy opodatkowania w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych są tylko te, które zostały wyraźnie określone w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto, zapisy dokonywane w księgach nie mogą tworzyć, ani też modyfikować materialnego prawa podatkowego. Przepisy ustawy o rachunkowości określają jedynie sposób prowadzenia ksiąg i jako takie nie mogą rozstrzygać o tym, co jest, a co nie jest kosztem uzyskania przychodów, a także służą one ustaleniu wysokości dochodu (straty) podatkowego, nie mają zaś charakteru podatkotwórczego (wyrok TK z dnia 4 lutego 1994 r., sygn. akt U 2/90);

Reasumując, dniem poniesienia kosztu uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, bez względu na sposób ujęcia tego kosztu dla celów rachunkowych (bilansowych), tj. bez względu na to, czy dany wydatek ujęto w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na koncie kosztowym czy też nie.

Należy podkreślić, że ustawodawca w art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, definiując termin poniesienia kosztu odwołał się do pewnych pojęć, znanych przepisom o rachunkowości i niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych jak rezerwy czy bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów. W odniesieniu do tych wyrażeń niezbędne jest odwołanie się przy ich wykładni do przepisów ustawy o rachunkowości. Nie ma natomiast podstaw, aby dokonywać takiego zabiegu w stosunku do pojęcia kosztu jako kosztu ujętego w księgach rachunkowych.

W zakresie wszelkich wydatków stanowiących na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pośrednie koszty uzyskania przychodów, które w momencie poniesienia, dla celów księgowych, są ujmowane na innych kontach niż kosztowe (tj. nie są księgowane jako koszt), podatnik jest zobowiązany do rozpoznania ich w kosztach podatkowych w dacie, pod którą dany wydatek zostanie ujęty w księgach rachunkowych bez względu na rodzaj konta, na jakim zostanie dokonany zapis księgowy, z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Należy bowiem zauważyć, że istnieje taka grupa wydatków (kosztów) poniesionych przez podatnika, które stanowią koszt poniesiony w rozumieniu art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a rachunkowo nie będą ujęte na koncie kosztowym/wynikowym wcale albo będą ujęte z opóźnieniem. W związku z powyższym, jeżeli podatnik poniósł dany wydatek (koszt), który ujęty został w księgach rachunkowych i zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych można go uznać za koszt pośredni, to data ujęcia w księgach rachunkowych tego wydatku będzie momentem poniesienia kosztu podatkowego. Należy podkreślić, że chodzi tu o jakiekolwiek ujęcie kosztu w księgach rachunkowych, a nie tylko ujęcie go na kontach wynikowych (kosztowych). W tym miejscu należy wskazać, że konta wynikowe, to konta które mają wpływ na wynik przedsiębiorstwa/jednostki. Kosztami wynikowymi są zatem zarówno konta kosztowe jak i przychodowe.

W świetle powyższego należy uznać, że faktyczna data dokonania zapisu w księgach rachunkowych (tj. ujęcie danego wydatku „jako koszt” w księgach rachunkowych – ujęcie wydatku na koncie kosztowym) nie może zmieniać kwalifikacji danego wydatku i wpływać na moment zaliczenia go jako kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę Państwa stanowisko w zakresie ustalenia, czy w odniesieniu do materiałów które:

  1. zużywane są podczas prac konserwacyjnych zasobów Spółdzielni - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym dany materiał został pobrany z magazynu Spółdzielni – jest nieprawidłowe,

  2. zużywane są podczas wykonywania odpłatnych usług - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody – jest prawidłowe,

  3. zużywane są w celu naprawy sprzętu pozostającego na wyposażeniu „zespołu konserwatorów” - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”) – jest prawidłowe, o ile jest to pierwotny moment ujęcia tych kosztów na podstawie stosownego dokumentu,

  4. są wydawane pracownikom zgodnie z przepisami BHP - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, Spółdzielnia ma prawo uznać dzień ich poniesienia (czyli zaksięgowania na koncie „materiały na magazynie”) – jest prawidłowe, o ile jest to pierwotny moment ujęcia tych kosztów na podstawie stosownego dokumentu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

    Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

    Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).