Interpretacja indywidualna z dnia 18 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.925.2022.3.MK1

PIT - skutki podatkowe cesji umowy ubezpieczenia.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

- nieprawidłowe – w zakresie kwestii, czy w momencie odpłatnej cesji praw z polisy  jest Pan zobowiązany zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych,

- prawidłowe - w zakresie skutków podatkowych całkowitego wykupu z umowy ubezpieczenia.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 października 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 28 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych cesji praw z polisy ubezpieczeniowej i całkowitej wypłaty z Umowy Ubezpieczenia.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan (dalej: Nowy Ubezpieczający) osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej. Łączy Pana z żoną (dalej: Ubezpieczoną) małżeńska wspólność majątkowa.

Otrzymał Pan od osoby prawnej (dalej: Ubezpieczający) będącej byłym pracodawcą żony ofertę nabycia odpłatnej cesji praw i obowiązków z umowy ubezpieczenia.

Kilka lat wcześniej Ubezpieczający nabył od Towarzystwa Ubezpieczeniowego (dalej: Towarzystwo) polisy na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi dla pracowników (kwalifikowane do działu I grupy 3 zgodnie z załącznikiem do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej). W ramach umowy ubezpieczenia Ubezpieczający (pracodawca), ubezpieczają życie ubezpieczonych (pracowników). W tym celu wpłacają regularne składki ubezpieczeniowe (dzielące się na część inwestycyjną i część ochronną), które z dniem zapłacenia stają się aktywami Towarzystwa. Część ochronna pobierana jest przez Towarzystwo w formie opłaty za ryzyko Za część inwestycyjną składki nabywane są jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, zapisywane na wyodrębnionych dla każdego z ubezpieczonych indywidualnych rachunkach. Do czasu dokonania cesji praw albo praw i obowiązków z umowy ubezpieczenia przez Ubezpieczającego na inny podmiot będący Ubezpieczonym lub Osobą Trzecią, prawa do jednostek uczestnika ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych przysługują Ubezpieczającemu.

Obecnie Ubezpieczającego i Ubezpieczoną nie łączy już stosunek pracy. Jednak w związku ze spełnieniem warunków wewnętrznej umowy łączącej Ubezpieczającego i Ubezpieczoną dotyczącej możliwości cesji polisy oraz na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (dalej: OWU) - Ubezpieczający ma prawo dokonać cesji całości albo części praw lub obowiązków na inny podmiot.

Odpłatna cesja polisy wynikająca z przedstawionej oferty przeprowadzona zostanie pomiędzy Ubezpieczającym a Panem. W drodze odpłatnej umowy cesji w postaci sprzedaży prawa majątkowego Ubezpieczający przeniesie na Nowego Ubezpieczającego – na Pana  prawa do polisy i do środków zgromadzonych na indywidualnych rachunkach, ale również przeniesie prawa i obowiązki do opłacania dalszych składek w wysokości zadeklarowanej we wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia (obowiązkowe składki zostały już opłacone). Zgodnie z OWU - Towarzystwo potwierdzi dokonanie cesji stosownym dokumentem. Cena sprzedaży prawa majątkowego będzie określona w umowie sprzedaży, jednak będzie niższa niż wartość składek wpłaconych przez Ubezpieczającego. Ubezpieczony (czyli Pana żona) pozostanie bez zmian.

Po nabyciu odpłatnej cesji w przyszłości Pan będący jednocześnie Nowym Ubezpieczającym dokona całkowitego wykupu z umowy ubezpieczenia

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Polisa to dokument potwierdzający zawarcie Umowy Ubezpieczenia między Towarzystwem Ubezpieczeniowym a Ubezpieczającym. Przedmiotem Umowy Ubezpieczenia jest ubezpieczenie życia Ubezpieczonego (tut. Ubezpieczonej) oraz długoterminowe gromadzenie środków finansowych (tzw. ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym).

Zakres ubezpieczenia obejmuje następujące Zdarzenia Ubezpieczeniowe, gdy Towarzystwo ponosi odpowiedzialność zgodnie z OWU:

1)śmierć Ubezpieczonego - Towarzystwo spełnia na rzecz osoby uprawnionej Świadczenie Ubezpieczeniowe

2)śmierć Ubezpieczonego spowodowaną Nieszczęśliwym Wypadkiem - Towarzystwo spełnia na rzecz osoby uprawnionej Świadczenie Ubezpieczeniowe

3)dożycie przez Ubezpieczonego stu lat - Towarzystwo spełnia na rzecz Ubezpieczonego Świadczenie Ubezpieczeniowe

Osobą uprawnioną w przypadku śmierci Ubezpieczonego jest Uposażony wskazany przez Ubezpieczonego lub Ubezpieczającego za zgodą Ubezpieczonego, Uposażony Zastępczy wskazany przez Ubezpieczonego lub Ubezpieczającego za zgodą Ubezpieczonego lub członkowie rodziny Ubezpieczonego.

Natomiast Świadczenie Ubezpieczeniowe - to kwota w złotych wypłacana przez Towarzystwo w razie uznania roszczenia z tytułu zajścia Zdarzenia Ubezpieczeniowego określonego w OWU. Kwota Świadczenia Ubezpieczeniowego przyjmuje wysokość Wartości Rachunku Ubezpieczenia pomniejszonej o odpowiednie opłaty (w przypadku śmieci Ubezpieczonego lub dożycia Ubezpieczonego) lub 10.000 zł w przypadku śmierci Ubezpieczonego w następstwie Nieszczęśliwego Wypadku.

Jednakże dla celów niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie rozpatrujemy zajścia powyższych Zdarzeń Ubezpieczeniowych.

Wskazać należy również, że zgodnie z § 24 OWU Umowa Ubezpieczenia wygasa w dacie najbliższego z następujących zdarzeń:

1)spełnienia Świadczenia Ubezpieczeniowego w związku ze śmiercią Ubezpieczonego;

2)upływu Okresu Prolongaty-jeżeli w Okresie Prolongaty, pomimo upływu terminu na zapłatę Składki, nie krótszego niż 14 dni i wskazanego w wezwaniu do zapłaty, Ubezpieczający nie zapłacił Składki, której termin zapłaty upłynął, a Umowa Ubezpieczenia nie osiągnęła Statusu Polisy Opłaconej;

3)upływu terminu, nie krótszego niż 14 dni, wskazanego w wezwaniu do zapłaty, na zapłatę kwoty zapewniającej osiągnięcie Minimalnej Wartości Rachunku Ubezpieczenia - jeżeli w okresie od osiągnięcia przez Umowę Ubezpieczenia Statusu Polisy Opłaconej Wartość Rachunku Ubezpieczenia spadła poniżej Minimalnej Wartości Rachunku Ubezpieczenia;

4)Całkowitej Wypłaty;

5)upływu okresu wypowiedzenia Umowy Ubezpieczenia;

6)ukończenia przez Ubezpieczonego stu lat.

Całkowity wykup który zamierza dokonać Nowy Ubezpieczający zgodnie z OWU to Całkowita Wypłata, którą dokonuje się poprzez umorzenie na Rachunku Ubezpieczenia Jednostek Uczestnictwa według Wartości Jednostek Uczestnictwa najpóźniej z dnia wskazanego w regulaminach Funduszy, po dniu zaakceptowania przez Towarzystwo zlecenia Całkowitej Wypłaty. Jeżeli Ubezpieczający - osoba fizyczna - jest stroną Umowy Ubezpieczenia poza prowadzoną działalnością gospodarczą, wówczas wypłacane środki są pomniejszane o stosowny podatek dochodowy od osób fizycznych.

Tak więc całkowity wykup o którym mowa we wniosku o interpretację (Całkowita Wypłata) nastąpi w czasie życia Ubezpieczonej przed skończeniem przez nią 100 lat (w związku z tym nie zachodzą przesłanki realizacji Zdarzenia Ubezpieczeniowego zgodnie z OWU). Nie zajdzie też przesłanka z § 24 punkt 2, 3 oraz 5 OWU.

Dodatkowo należy wskazać, że:

Towarzystwo Ubezpieczeniowe tworzy Fundusze zawierające Jednostki Uczestnictwa w celu lokowania środków pochodzących ze Składek. Ubezpieczający jest zobowiązany do zapłaty Składek w wykonaniu Umowy Ubezpieczenia potwierdzonych w Polisie. Natomiast Składki są zapisywane na Rachunku Ubezpieczenia w postaci odpowiedniej liczby Jednostek Uczestnictwa. Jednostki Uczestnictwa to części o jednakowej wartości, na które został podzielony Fundusz, reprezentujące prawo Ubezpieczającego do udziału w Funduszu jako masie majątkowej. Jednostki Uczestnictwa mają wyłącznie charakter pojęciowy, służą ustaleniu wysokości Świadczenia Ubezpieczeniowego i Całkowitej Wypłaty oraz nie inkorporują prawa Ubezpieczającego ani Ubezpieczonego do aktywów Towarzystwa. Rachunek Ubezpieczenia to rachunek prowadzony przez Towarzystwo, na którym są zapisywane Jednostki Uczestnictwa oraz środki uzyskane z umorzenia Jednostek Uczestnictwa w związku z realizacją zlecenia Transferu.

Transakcja-zlecona Towarzystwu przez Ubezpieczającego, na formularzu Towarzystwa albo za pomocą aplikacji internetowej Towarzystwa, czynność polegająca w szczególności na dokonaniu Transferu, Alokacji Składki albo Całkowitej Wypłaty;

a)Transfer - przeniesienie między Funduszami części albo całości środków zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczenia, odbywające się w wyniku umorzenia Jednostek Uczestnictwa co najmniej jednego Funduszu i nabycia Jednostek Uczestnictwa innego Funduszu albo Funduszy;

b)Alokacja Składki - procentowy podział Składki między Fundusze oferowane przez Towarzystwo;

c)Całkowita Wypłata - dokonywana na podstawie zlecenia Ubezpieczającego, wypłata w złotych całości środków zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczenia.

Towarzystwo Ubezpieczeniowe pobiera następujące opłaty: opłatę za dystrybucję i za wystawienie Polisy, opłatę za likwidację Polisy, opłatę obsługową, opłatę transakcyjną, opłatę za przewalutowanie oraz opłatę za ryzyko, która to stanowi wynagrodzenie Towarzystwa z tytułu ponoszenia ryzyka ubezpieczeniowego związanego z udzielaniem Ubezpieczonemu ochrony ubezpieczeniowej. Opłaty te pobierane są poprzez umorzenie w Rachunku Ubezpieczenia odpowiedniej liczby Jednostek Uczestnictwa. Wysokość tych opłat jest określona w załączniku do OWU.

Rozpatrywany stan będący przedmiotem interpretacji dotyczy odpłatnej cesji całości praw i obowiązków z Polisy ubezpieczeniowej z Ubezpieczającego na Nowego Ubezpieczającego (Pana) oraz późniejszego całkowitego wykupu (Całkowitej Wypłaty zgodnie z definicją OWU) z Umowy Ubezpieczenia przez Nowego Ubezpieczającego. W momencie Całkowitej Wypłaty nastąpi zgodnie z § 24 punkt 4 OWU wygaśnięcie Umowy Ubezpieczeniowej.

Na podstawie powyższego stwierdza się, że ze środków pochodzących ze Składek nabywane są Jednostki Uczestnictwa (część inwestycyjna), które zapisywane są na Rachunku Ubezpieczenia. Część ochronna to opłata za ryzyko i pobierana jest z Rachunku Ubezpieczenia poprzez umorzenie odpowiedniej liczby Jednostek Uczestnictwa. Są to nierozerwalne elementy Polisy.

Nie ma możliwości dokonania całkowitego wykupu (Całkowitej Wypłaty z Umowy Ubezpieczenia) w części inwestycyjnej pozostawiając część ochronną lub odwrotnie, gdyż Całkowita Wypłata powoduje wypłatę całości środków zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczenia.

Po dokonanej cesji polisy w czasie trwania Umowy Ubezpieczenia (z założeniem, że nie nastąpi Zdarzenie Ubezpieczeniowe) uprawnionym do dysponowania środkami w postaci Jednostek Uczestnictwa zgromadzonymi na Rachunku Ubezpieczenia będzie Nowy Ubezpieczający.

Zgodnie z definicją OWU - Jednostki Uczestnictwa ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych reprezentują prawo Ubezpieczającego (tut. Nowego Ubezpieczającego po dokonanej cesji) do udziału w Funduszu jako masie majątkowej i zapisywane są na wyodrębnionych Rachunkach Ubezpieczenia.

Podkreślenia wymaga fakt, że to Ubezpieczający za zgodą Towarzystwa w każdym czasie ma prawo zmienić wskazanie Ubezpieczonego w Polisie. Jednakże dla celów niniejszej interpretacji nie rozpatruje się takiego zdarzenia.

Ubezpieczona do czasu wygaśnięcia Umowy Ubezpieczeniowej na skutek Całkowitej Wypłaty pozostanie bez zmian i ona wskazała Uposażonych w Polisie w razie swojej śmierci czyli Zdarzenia Ubezpieczeniowego. W tym wypadku (śmierci Ubezpieczonej) Uposażonymi (beneficjentami środków z polisy) będą małżonek Ubezpieczonej (po dokonanej cesji będący również Nowym Ubezpieczającym) oraz rodzice Ubezpieczonej. W przypadku dożycia 100 lat przez Ubezpieczoną czyli kolejnego Zdarzenia Ubezpieczeniowego to Ubezpieczona otrzyma Świadczenie Ubezpieczeniowe (będzie beneficjentem polisy). Wskazać należy, że Ubezpieczonej był naliczany przychód podatkowy od części ochronnej składki przez Ubezpieczającego (będącego osobą prawną - byłego pracodawcę). Jednakże dla celów niniejszej interpretacji nie rozpatruje się zajścia Zdarzeń Ubezpieczeniowych.

Po dokonanej cesji polisy w czasie trwania Umowy Ubezpieczenia (z założeniem, że nie nastąpi Zdarzenie Ubezpieczeniowe) uprawnionym do dysponowania środkami w postaci Jednostek Uczestnictwa zgromadzonymi na Rachunku Ubezpieczenia będzie Nowy Ubezpieczający. Również beneficjentem środków w postaci Jednostek Uczestnictwa z chwilą wykupu (Całkowitej Wypłaty) będzie Nowy Ubezpieczający (na jego rzecz i na jego indywidualny rachunek bankowy nastąpi przelew środków).

Zgodnie z definicją OWU - Jednostki Uczestnictwa to części o jednakowej wartości, na które został podzielony Fundusz, reprezentujące prawo Ubezpieczającego (tut. Nowego Ubezpieczającego po dokonanej cesji) do udziału w Funduszu jako masie majątkowej i zapisywane są na wyodrębnionych Rachunkach Ubezpieczenia. Ubezpieczający (tut. Nowy Ubezpieczający po dokonanej cesji) zleca Towarzystwu czynność Transakcji polegającą na Transferze, Alokacji Składki albo Całkowitej Wypłaty.

Po dokonanej cesji polisy w czasie trwania Umowy Ubezpieczenia (z założeniem, że nie nastąpi Zdarzenie Ubezpieczeniowe) uprawnionym do złożenia zlecenia Całkowitej Wypłaty (tut. całkowitego wykupu) w czasie obowiązywania umowy ubezpieczenia będzie wyłącznie Nowy Ubezpieczający.

Zgodnie z definicją OWU - Ubezpieczający (tut. Nowy Ubezpieczający po dokonanej cesji) zleca Towarzystwu czynność Transakcji polegającą na Transferze, Alokacji Składki albo Całkowitej Wypłaty.

Po dokonanej cesji polisy w czasie trwania Umowy Ubezpieczenia (z założeniem, że nie nastąpi Zdarzenie Ubezpieczeniowe) uprawnionym do opłacania Składki ubezpieczeniowej będzie wyłącznie Nowy Ubezpieczający. Jednakże Umowa Ubezpieczenia osiągnęła już Status Polisy Opłaconej, w związku z tym Nowy Ubezpieczający nie ma obowiązku zapłaty dalszych Składek, jednakże ma on obowiązek utrzymywać Minimalną Wartość Rachunku Ubezpieczenia. W związku z powyższym Nowy Ubezpieczający nie przewiduje zapłaty Składek (chyba że Polisa nie osiągnie Minimalnej Wartości Rachunku Ubezpieczenia, ale tego dla celów niniejszej interpretacji się nie przewiduje).

W przypadku jednak gdyby Nowy Ubezpieczający opłacił Składki pochodziłyby one z wynagrodzenia o pracę Nowego Ubezpieczającego (wynagrodzenie to wchodzi do majątku wspólnego czyli wspólności majątkowej). Jednakże dla celów niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie rozpatrujemy sytuacji, w której Nowy Ubezpieczający opłaci Składkę.

Zgodnie z definicją OWU - Składka to kwota w złotych, do zapłaty której jest zobowiązany Ubezpieczający w wykonaniu Umowy Ubezpieczenia, potwierdzona w polisie. Jest opłacana wyłącznie przez Ubezpieczającego, z góry, z częstotliwością miesięczną albo roczną w wysokości i na rachunek bankowy, które zostały wskazane we wniosku o zawarcie Umowy Ubezpieczenia lub innym dokumencie doręczonym przez Towarzystwo. Od daty, w której Umowa Ubezpieczenia osiągnęła Status Polisy Opłaconej, Ubezpieczający nie ma obowiązku zapłaty Składek, jednakże jest zobowiązany utrzymywać Minimalną Wartość Rachunku Ubezpieczenia. Przy ustalaniu Minimalnej Wartości Rachunku Ubezpieczenia uwzględnia się środki uzyskane z umorzenia Jednostek Uczestnictwa w związku z realizacją zlecenia Transferu. Status Polisy Opłaconej to status, który Umowa Ubezpieczenia osiąga po zapisaniu na Rachunku Ubezpieczenia Składek należnych za okres pięciu lat w wysokości zadeklarowanej przez Ubezpieczającego przed zawarciem Umowy Ubezpieczenia; kwota warunkująca osiągnięcie Statusu Polisy Opłaconej jest wskazana w Polisie.

Zgodnie z definicją OWU - Ubezpieczony to osoba fizyczna, której życie jest przedmiotem ochrony w ramach Umowy Ubezpieczenia. Ubezpieczonym może być osoba, która w dacie podpisania wniosku o zawarcie Umowy Ubezpieczenia ukończyła 18 rok życia i nie ukończyła 65 roku życia. Ubezpieczający wraz z Ubezpieczonym podpisują wniosek o zawarcie Umowy Ubezpieczenia.

Ubezpieczony może (ma prawo) wskazać Uposażonego, może w każdym czasie zmienić lub odwołać wskazanie Uposażonego oraz może wskazać Uposażonego Zastępczego (pomioty uprawnione do otrzymania świadczenia Ubezpieczeniowego na wypadek swojej - czyli Ubezpieczonego - śmierci).

Ubezpieczony w momencie zajścia Zdarzenia Ubezpieczeniowego w postaci dożycia przez niego 100 lat ma prawo do otrzymania Świadczenia Ubezpieczeniowego. Ubezpieczony też ma prawo do wyrażenia zgody (lub sprzeciwu) m.in.:

‒na wskazanie przez Ubezpieczającego Uposażonego lub jego zmianę lub odwołanie,

‒na wskazanie przez Ubezpieczającego Uposażonego Zastępczego lub jego zmianę lub odwołanie,

‒o wnioskowanie przez Ubezpieczającego o obniżenie czy też zwiększenie wysokości Składki, a także częstotliwości jej opłacania, w tym jej zawieszenia w przypadkach i na warunkach wskazanych w OWU

Ubezpieczony ma też prawo do informacji od Ubezpieczającego o:

‒zmianie warunków Umowy Ubezpieczenia lub prawa dla niej właściwego - przed wyrażeniem przez Ubezpieczającego zgody na tą zmianę,

‒wysokości świadczeń przysługujących z tytułu Umowy Ubezpieczenia - niezwłocznie po przekazaniu tej informacji Ubezpieczającemu przez Towarzystwo.

Towarzystwo potwierdza dokonanie cesji całości praw i obowiązków z Polisy Ubezpieczeniowej z Ubezpieczającego na Nowego Ubezpieczającego stosownym dokumentem. Następnie w każdym czasie Nowy Ubezpieczający może dokonać Całkowitej Wypłaty (tut. całkowitego wykupu) na swoją rzecz. Planuje Pan dokonać Całkowitej Wypłaty w związku z ogólnie pojętą niepewnością rynkową przed końcem roku (z założeniem, że nie nastąpi Zdarzenie Ubezpieczeniowe). Podstawą dokonania Całkowitej Wypłaty jest przedstawienie Towarzystwu odpowiednich dokumentów. Wypłacane środki trafią na rachunek bankowy Nowego Ubezpieczającego i są pomniejszane o stosowny podatek dochodowy od osób fizycznych. Umowa Ubezpieczenia wygasa w dacie Całkowitej Wypłaty.

Zgodnie z definicją OWU - Całkowita Wypłata jest dokonywana na podstawie zlecenia Ubezpieczającego (tut. Nowego Ubezpieczającego po dokonanej cesji), i jest to wypłata w złotych całości środków zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczenia. Całkowitej Wypłaty dokonuje się poprzez umorzenie na Rachunku Ubezpieczenia Jednostek Uczestnictwa według Wartości Jednostek Uczestnictwa najpóźniej z dnia wskazanego w regulaminach Funduszy, po dniu zaakceptowania przez Towarzystwo zlecenia Całkowitej Wypłaty. Jeżeli Ubezpieczający - osoba fizyczna - jest stroną Umowy Ubezpieczenia poza prowadzoną działalnością gospodarczą, wówczas wypłacane środki są pomniejszane o stosowny podatek dochodowy od osób fizycznych. Całkowita Wypłata może być dokonana na wniosek Ubezpieczającego w każdym czasie. Umowa Ubezpieczenia wygasa w dacie Całkowitej Wypłaty.

W związku z tym, że Fundusze nie są nominowane w walucie obcej nie przytacza się przepisów OWU w tym zakresie.

Całkowita Wypłata jest dokonywana w terminach wskazanych w regulaminach Funduszy tj:

‒Całkowita Wypłata jest dokonywana w ciągu 10 Dni Wyceny - jeżeli zlecenie obejmuje Fundusze nominowane wyłącznie w złotych - od dnia złożenia zlecenia Całkowitej Wypłaty, pod warunkiem że zlecenie zostało zaakceptowane przez Towarzystwo (zlecenie jest poprawne, nie wymaga przeprowadzenia przez Towarzystwo postępowania wyjaśniającego).

‒Umorzenie Jednostek Uczestnictwa na Rachunku Ubezpieczenia następuje według Wartości Jednostek Uczestnictwa najpóźniej z 6. Dnia Wyceny - jeżeli umorzenie Jednostek Uczestnictwa jest dokonywane z Funduszy nominowanych wyłącznie w złotych - po złożeniu zlecenia Całkowitej Wypłaty, pod warunkiem że zlecenie zostało zaakceptowane przez Towarzystwo (zlecenie jest poprawne, nie wymaga przeprowadzenia przez Towarzystwo postępowania wyjaśniającego).

Podstawą dokonania Całkowitej Wypłaty jest przedstawienie Towarzystwu:

1)kopii ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz umocowanie do działania osoby występującej w imieniu Ubezpieczającego, a jeśli Ubezpieczający jest osobą fizyczną - dokument potwierdzający jego tożsamość;

2)pisemnego zlecenia Całkowitej Wypłaty na formularzu przygotowanym przez Towarzystwo;

3)innych dokumentów wymaganych przez Towarzystwo, niezbędnych do rzetelnego wykonania zlecenia.

Pytanie nr 2 dotyczy Całkowitej Wypłaty z Umowy Ubezpieczenia (de facto zarówno obejmującej część inwestycyjną i ochronną). Nie ma możliwości dokonania całkowitego wykupu (Całkowitej Wypłaty z Umowy Ubezpieczenia) w części inwestycyjnej pozostawiając część ochronną lub odwrotnie, gdyż Całkowita Wypłata powoduje wypłatę całości środków zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczenia, a Umowa Ubezpieczenia wygasa w dacie Całkowitej Wypłaty.

Pytania

1.Czy w razie odpłatnego nabycia praw majątkowych w postaci cesji praw i obowiązków z umowy ubezpieczenia od Ubezpieczającego przez Nowego Ubezpieczającego (Pana) będącego Osobą Trzecią, który w chwili dokonanej cesji nie jest i nie był pracownikiem Ubezpieczającego, a Ubezpieczony nie jest już pracownikiem Ubezpieczającego, powstaje obowiązek podatkowy uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeśli tak, to jaka jest podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych: czy jest to kwota odpowiadająca wartości jednostek uczestnictwa zgromadzonych na indywidualnym rachunku w dniu zawarcia umowy cesji czy inna?

2.Czy w momencie odpłatnej cesji praw i obowiązków z polisy na Nowego Ubezpieczającego (Pana) lub czy w razie dokonania Całkowitej Wypłaty z Umowy Ubezpieczenia przez Nowego Ubezpieczającego (Pana), jest on zobowiązany zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych? Jeśli tak to jaka jest jego podstawa?

3.Czy w momencie odpłatnej cesji praw z polisy na Nowego Ubezpieczającego (Pana) oraz czy w momencie dokonania całkowitego wykupu z umowy ubezpieczenia przez Nowego Ubezpieczającego (Pana) na Ubezpieczonym ciąży obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych? Jeśli tak to jaka jest jego podstawa?

Niniejsza interpretacja dotyczy rozstrzygnięcia w zakresie pytania nr 2 w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie. W zakresie pytania nr 3 dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pana stanowisko w sprawie

Własne stanowisko do przeformułowanego pytania nr 2

W Pana ocenie dopiero w momencie dokonania Całkowitej Wypłaty z umowy ubezpieczenia przez Nowego Ubezpieczającego (Pana) na którego zostały scedowane prawa i obowiązki z umowy ubezpieczenia, powstanie obowiązek zapłaty podatku od przychodów kapitałowych. Podstawą opodatkowania będzie (zgodnie z art. 24 ust. 15 ustawy PIT) wyłącznie dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej czyli różnica pomiędzy wypłaconą kwotą świadczenia, a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Dochód ten opodatkowany zostanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych przy zastosowaniu stawki 19%, który zostanie pobrany i odprowadzony przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

‒Dz. U. z 2021 poz.1128 ze zm. (dalej Ustawa PIT), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52,52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy PIT, źródłami przychodów są kapitały pieniężne, za które -stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 5 - uważa się m.in. przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c. Natomiast stosownie do postanowień art. 5a pkt 14 ustawy PIT przez fundusze kapitałowe rozumie się fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Do funduszy kapitałowych zaliczamy więc ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. 2015, poz. 1844 ze zm.), w której to, w art. 3 ust. 1 pkt 50, ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy (w ubezpieczeniu na życie związanym z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym) zdefiniowany został jako wydzielony fundusz aktywów, stanowiący rezerwę tworzoną ze składek ubezpieczeniowych, inwestowany w sposób określony w umowie ubezpieczenia.

Dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy PIT, podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19% uzyskanego dochodu, z zastrzeżeniem art. 52a. Z kolei art. 30a ust. 5 ustawy PIT stanowi, iż dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w  funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Stosownie do przepisu art. 30a ust. 6 ww. ustawy PIT zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a, 5d i 5e. Skoro przytoczony przepis nie odsyła do art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy PIT, to przeciwnie, uznać należy, iż przychód uzyskany z tytułu udziału w funduszach kapitałowych ulega pomniejszeniu o koszty jego uzyskania.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT, wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a.odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b.dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Art. 24 ust. 15 ww. ustawy PIT stanowi, iż dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia, a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

W tym przypadku dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej zostanie wyliczony przez Towarzystwo Ubezpieczeń jako różnica pomiędzy wypłaconą kwotą świadczenia (wartością Jednostek Uczestnictwa na dzień Całkowitej Wypłaty podlegających umorzeniu z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, z pomniejszeniem o ewentualną opłatę likwidacyjną), a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy PIT, płatnicy o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13-16 oraz art. 30a ust.1 pkt 1-11 oraz 11b-13, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5, 10, 12 i 21. Kwoty pobranego zryczałtowanego podatku stosownie do art. 42 ust. 1 ustawy PIT, płatnicy przekazują w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Zatem przytoczone powyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowią o opodatkowaniu dochodów z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia, zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi. Od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, ustalonego w powyżej wskazany sposób, na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy PIT, Ubezpieczyciel ma obowiązek pobierać 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Ma Pan jednak wątpliwości czy wskazana w art. 24 ust. 15 Ustawy PIT „suma składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy" odnosi się do sumy składek zapłaconych przez Pana (Nowego Ubezpieczającego) czy też sumy składek zapłaconych w ogóle (czyli również przez Ubezpieczającego będącego osobą prawną) czy też będzie to w tym wypadku wartość Jednostek Uczestnictwa zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczeniowym w dniu zawarcia umowy cesji, gdy Ubezpieczającym była osoba prawna (podlegająca pod przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Towarzystwo interpretując sumę składek jako wartość Jednostek Uczestnictwa na dzień cesji, która to jest znana Ubezpieczającemu i Nowemu Ubezpieczającemu i de facto jest przedmiotem cesji (i powinna być uwzględniona w cenie cesji), co powoduje, że wartość Jednostek Uczestnictwa na dzień cesji stają się dla Nowego Ubezpieczającego sumą składek o której mowa w art. 24 ust 15 ustawy PIT. Biorąc jednak pod uwagę obowiązek Towarzystwa Ubezpieczeniowego do wyliczenia i pobrania podatku wynikający z art. 30a ust. 1 pkt 5 oraz z art. 41 ust. 4 ustawy PIT to na Płatniku (Towarzystwie Ubezpieczeniowym) spoczywa obowiązek poprawnego określenia podstawy opodatkowania (tut. dochodu) oraz wyliczenia i pobrania podatku, a nie na Panu (Nowym Ubezpieczającym).

Zaznaczyć należy, że wartość umowy cesji (cena sprzedaży praw majątkowych/nabycia cesji przez Nowego Ubezpieczającego) jest pochodną wartości Składek zapłaconych przez Ubezpieczającego będącego osobą prawną.

W związku powyższymi stoi Pan na stanowisku, że nie ma podstaw wynikających z przepisów ustawy PIT do wyliczenia i odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych przez Pana, którego podstawą opodatkowania byłby inny dochód niż wymieniony w art. 24 ust. 15 ustawy PIT, który mógłby być wyliczony jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania a mianowicie jako:

‒różnica pomiędzy wartością Jednostek Uczestnictwa zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczeniowym w dniu zawarcia umowy cesji, a wartością umowy cesji (ceny sprzedaży praw majątkowych/nabycia cesji przez Nowego Ubezpieczającego), lub

‒różnica pomiędzy wartością Jednostek Uczestnictwa zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczeniowym w dniu zawarcia umowy cesji, a kosztami nabycia cesji czyli wartością umowy cesji (ceny sprzedaży praw majątkowych/nabycia cesji przez Nowego Ubezpieczającego) z uwzględnieniem zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych, lub

‒różnica pomiędzy wartością Jednostek Uczestnictwa zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczeniowym w dniu zawarcia umowy cesji, a wartością Składek zapłaconych przez Ubezpieczającego będącego osobą prawną (w przypadku gdy Towarzystwo za sumę składek do wyliczenia dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej przyjmuje wartość Jednostek Uczestnictwa zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczeniowym w dniu zawarcia umowy cesji),lub

‒różnica pomiędzy wartością Jednostek Uczestnictwa zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczeniowym w dniu zawarcia umowy cesji, a wartością Składek zapłaconych przez Nowego Ubezpieczającego - wynoszącą zero (w przypadku gdy Towarzystwo za sumę składek do wyliczenia dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej przyjmuje wartość Jednostek Uczestnictwa zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczeniowym w dniu zawarcia umowy cesji), lub

‒różnica pomiędzy wartością Składek zapłaconych przez Ubezpieczającego będącego osobą prawną, a wartością umowy cesji (ceny sprzedaży praw majątkowych/nabycia cesji przez Nowego Ubezpieczającego),lub

‒różnica pomiędzy wartością Jednostek Uczestnictwa na dzień Całkowitej Wypłaty podlegających umorzeniu z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, z pomniejszeniem o ewentualną opłatę likwidacyjną, a wartością Składek zapłaconych przez Ubezpieczającego będącego osobą prawną (w przypadku gdy Towarzystwo za sumę składek do wyliczenia dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej przyjmuje wartość Jednostek Uczestnictwa zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczeniowym w dniu zawarcia umowy cesji), lub

‒różnica pomiędzy wartością Jednostek Uczestnictwa na dzień Całkowitej Wypłaty podlegających umorzeniu z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, z pomniejszeniem o ewentualną opłatę likwidacyjną, a wartością Składek zapłaconych przez Nowego Ubezpieczającego wynoszącą zero (w przypadku gdy Towarzystwo za sumę składek do wyliczenia dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej przyjmuje wartość Jednostek Uczestnictwa zgromadzonych na Rachunku Ubezpieczeniowym w dniu zawarcia umowy cesji),lub

‒różnica pomiędzy wartością Jednostek Uczestnictwa na dzień Całkowitej Wypłaty podlegających umorzeniu z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, z pomniejszeniem o ewentualną opłatę likwidacyjną, a kosztami nabycia cesji czyli wartością umowy cesji (ceny sprzedaży praw majątkowych/nabycia cesji przez Nowego Ubezpieczającego) z uwzględnieniem zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych, lub

‒różnica pomiędzy wartością Jednostek Uczestnictwa na dzień Całkowitej Wypłaty podlegających umorzeniu z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, z pomniejszeniem o ewentualną opłatę likwidacyjną, a wartością umowy cesji (ceny sprzedaży praw majątkowych/nabycia cesji przez Nowego Ubezpieczającego).

Czyli reasumując do przedstawionego zdarzenia we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie stosowania przepisów o podatku dochodowego od osób fizycznych transakcja Całkowitej Wypłaty będzie zaliczać się zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy PIT do źródeł przychodów jakim są kapitały pieniężne czyli przychodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, a dochód wyliczany będzie na zasadach art. 24 ust. 15 ustawy PIT. Kwota jaką Pan otrzyma na swój rachunek bankowy z Towarzystwa Ubezpieczeniowego dotycząca Całkowitej Wypłaty będzie już pomniejszona o należy podatek dochodowy (wyliczony i pobrany przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe) i nie będzie podlegać dalszemu opodatkowaniu.

Nie znajdą zastosowania tutaj przepisy dotyczące źródeł przychodów jakimi są: prawa majątkowe lub ich odpłatne zbycie (określone w art. 18 oraz art. 19 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 7 i 8a-c ustawy PIT) czy odpłatne zbycie innych rzeczy (określone art. 10 ust. 1 pkt 8d ustawy PIT) czy inne niż wymienione w zdaniu poprzedzającym kapitały pieniężne (inne niż określone w art. 17 ust. 1 pkt 5 czyli wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6-12 ustawy PIT) lub inne źródła przychodów (art. 20 w związku z art. 10. ust 1 pkt 9 ustawy PIT).

Powyższe stanowisko wyliczenia dochodu znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych:

- Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 października 2008 r. o sygn. IPPB2/415-991/08-3/JK

- Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 7 czerwca 2010 r. o sygn. ITPB1/415-238b/10/AD

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

‒nieprawidłowe – w zakresie kwestii, czy w momencie odpłatnej cesji praw z polisy  jest Pan zobowiązany zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych,

‒prawidłowe - w zakresie skutków podatkowych całkowitego wykupu z umowy ubezpieczenia.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Umowa cesji należy do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umów przenoszących własność. 

Przechodząc  na  grunt  ustawy z 26 lipca 1991 r.  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647ze zm.),  należy  wskazać,  że  zgodnie  z  art.  9  ust.  1  tejże  ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W  art. 10 w/w ustawy zostały wymienione źródła przychodów, gdzie w pkt 9 wskazano:

Inne źródła.

W myśl art. 20 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przepis  art.  11  ust.  1  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  stanowi,  że:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Według  art.  11  ust.  2  ww.  ustawy:

Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

W  myśl  przepisu  art.  11  ust.  2b  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych:

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Za  przychody  należy  zatem  uznać  każdą  formę  przysporzenia  majątkowego,  zarówno  formę  pieniężną,  jak  i  niepieniężną,  w  tym  nieodpłatne  świadczenia        otrzymane  przez  podatnika.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 29-30f, pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali podatkowej.

W myśl art. 45 ust. 1 ww. ustawy:

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Stosownie do art. 45 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy:

Przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania podatnicy są obowiązani wpłacić:

1) różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania, o którym mowa w ust. 1, a sumą zapłaconych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników;

Z opisu sprawy wynika, że otrzymał Pan od osoby prawnej (Ubezpieczający) będącej byłym pracodawcą żony ofertę nabycia odpłatnej cesji praw i obowiązków z umowy ubezpieczenia. Odpłatna cesja polisy wynikająca z przedstawionej oferty przeprowadzona zostanie pomiędzy Ubezpieczającym a Panem. W drodze odpłatnej umowy cesji w postaci sprzedaży prawa majątkowego Ubezpieczający przeniesie na Pana  prawa do polisy i do środków zgromadzonych na indywidualnych rachunkach, ale również przeniesie prawa i obowiązki do opłacania dalszych składek w wysokości zadeklarowanej we wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia (obowiązkowe składki zostały już opłacone). Cena sprzedaży prawa majątkowego będzie określona w umowie sprzedaży, jednak będzie niższa niż wartość składek wpłaconych przez Ubezpieczającego. Ubezpieczony (czyli Pana żona) pozostanie bez zmian.

W związku z tym, że cena sprzedaży prawa majątkowego będzie niższa niż wartość składek wpłaconych przez Ubezpieczającego, po Pana stronie w momencie dokonanej na Pana rzecz odpłatnej cesji powstał przychód z częściowo nieodpłatnych świadczeń w wysokości różnicy pomiędzy uiszczoną przez Pana ceną, a wysokością opłaconych przez Ubezpieczającego składek na tą polisę. Przychód ten stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ustawy, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych według skali podatkowej zgodnie z art. 27 ust. 1 ww. ustawy i jest rozliczany w zeznaniu rocznym oraz płatny przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania.

Wobec powyższego stanowisko Pana, że nie jest Pan zobowiązany zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych w momencie odpłatnej cesji praw z polisy należy uznać za nieprawidłowe.

Wątpliwości Pana dotyczą również skutków podatkowych całkowitego wykupu z umowy ubezpieczenia.

Jak wynika z opisu sprawy całkowity wykup który zamierza dokonać Pan zgodnie z OWU to Całkowita Wypłata, którą dokonuje się poprzez umorzenie na Rachunku Ubezpieczenia Jednostek Uczestnictwa według Wartości Jednostek Uczestnictwa najpóźniej z dnia wskazanego w regulaminach Funduszy, po dniu zaakceptowania przez Towarzystwo zlecenia Całkowitej Wypłaty. W momencie całkowitej Wypłaty nastąpi zgodnie z § 24 punkt 4 OWU wygaśnięcie Umowy Ubezpieczeniowej. Pan będzie beneficjentem środków w postaci Jednostek Uczestnictwa z chwilą wykupu (Całkowitej Wypłaty). Na Pana rzecz i na Pana indywidualny rachunek bankowy  nastąpi przelew środków.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b) dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Stosownie do art. 24 ust. 15 ww. ustawy:

Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

W myśl art. 24 ust. 15a tej ustawy :

Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:

1) ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo

2) równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik

- jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.

Natomiast na mocy art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy:

Od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Stosownie do art. 41 ust. 4 ww. ustawy:

Płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 oraz art. 30a ust. 1 pkt 1-11 oraz 11b-13, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5, 10, 12 i 21.

W myśl art. 42 ust. 1 ww. ustawy:

Płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jednakże w przypadku gdy podatek został pobrany zgodnie z art. 30a ust. 2a, płatnicy, o których mowa w art. 41 ust. 10, przekazują kwotę tego podatku na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z powyższych przepisów wynika, że dochód z polisy, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 tej ustawy. Dochodem jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Obowiązek poboru tego podatku nie będzie ciążył jednak na Panu, tylko na Towarzystwie Ubezpieczeniowym.

W związku z powyższym stanowisko Pana w zakresie skutków podatkowych całkowitego wykupu z umowy ubezpieczenia jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych wskazać należy, że dotyczą one konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące, zatem nie mogą przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan, prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329, ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).