Urlopy wypoczynkowe – planowanie, udzielanie i rozliczanie

Pracownikowi w zależności od stażu pracy przysługuje w ciągu roku kalendarzowego 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Pracodawca udziela mu tego urlopu zgodnie z planem urlopowym, a jeśli go nie tworzy - po porozumieniu z pracownikiem. Obecnie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi (bez jego zgody), w terminie przez siebie wskazanym i z pominięciem planu urlopów, zaległego urlopu wypoczynkowego w wymiarze do 30 dni.

Urlop wypoczynkowy to przywilej przysługujący tylko pracownikom. Żadne powszechnie obowiązujące przepisy nie gwarantują prawa do niego osobom pracującym w ramach pozapracowniczych form zatrudnienia (np. zleceniobiorcom). Pracownik nie może zrzec się przysługującego mu urlopu wypoczynkowego ani przekazać go innej osobie. Jeżeli w trakcie zatrudnienia nie wykorzystał on należnego urlopu w naturze, to z dniem rozwiązania bądź wygaśnięcia stosunku pracy nabywa prawo do ekwiwalentu za ten urlop. Jego wypłata powinna nastąpić najpóźniej w ostatnim dniu zatrudnienia.

I. Nabywanie prawa do urlopu wypoczynkowego

1. Pracownicy podejmujący pracę po raz pierwszy

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, w wymiarze 1/12 urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku (art. 153 § 1 Kodeksu pracy).

Należy przyjąć, że miesiąc pracy mija:

• z upływem ostatniego dnia miesiąca, jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu od pierwszego dnia danego miesiąca;

PRZYKŁAD 1

Pracownik podejmie pierwszą pracę od 1 lipca 2022 r. Okres jednego miesiąca pracy, po upływie którego pracownik nabędzie prawo do 1,66 dnia urlopu wypoczynkowego (tj. 20 x 1/12 = 1,66), minie mu w tym przypadku 31 lipca 2022 r.

Jeśli pracownik podejmuje pracę w pierwszym dniu roboczym danego miesiąca i pozostaje w zatrudnieniu przez wszystkie dni robocze tego miesiąca, prawo do urlopu nabędzie z upływem ostatniego dnia miesiąca.

PRZYKAD 2