Jakie są zasady podnoszenia kwalifikacji przez pracowników i zwrotu ich kosztów pracodawcy

Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe za zgodą lub z inicjatywy pracodawcy przysługują urlop szkoleniowy oraz płatne zwolnienie z pracy. Ponadto pracodawca może przyznać pracownikowi dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie. W niektórych sytuacjach pracownik zwraca koszty poniesione przez pracodawcę na dodatkowe świadczenia. Jest to konieczne, gdy np. pracownik bez uzasadnionych przyczyn nie podjął podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwał podnoszenie tych kwalifikacji.

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika to zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą (art. 103¹ § 1 Kodeksu pracy). Przepisy nie określają, w jakiej formie pracodawca musi wyrazić zgodę, aby można było uznać, że podnoszenie kwalifikacji następuje za jego zgodą. W związku z istniejącymi niejasnościami stanowisko w tej sprawie zajął resort pracy, uznając, że w praktyce każde zachowanie pracodawcy może zostać uznane jako jego dorozumiana zgoda na dokształcanie pracownika. W ocenie resortu pracy, udzielenie pracownikowi jakiegokolwiek świadczenia, pozostającego w wyraźnym związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, może zostać uznane za zgodę pracodawcy na kształcenie się pracownika.

UWAGA!

Pracodawca, który nie chce wspierać finansowo nauki pracownika, powinien powstrzymać się od przyznawania dodatkowych świadczeń, które mogłyby ułatwiać pracownikowi podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

Pracodawca ma obowiązek ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych (art. 94 pkt 6 Kodeksu pracy). Nie oznacza to jednak, że pracownik może żądać np. na drodze sądowej od pracodawcy sfinansowania kosztów nauki. Obowiązek ułatwiania nauki nie oznacza automatycznego obowiązku jej finansowania przez pracodawcę.

Równe traktowanie w dostępie do szkoleń

Pracodawca, podejmując decyzję o udzieleniu pomocy pracownikom w związku z podnoszeniem ich kwalifikacji zawodowych, musi pamiętać, że jego pełną swobodę w tym zakresie ograniczają regulacje nakazujące równe traktowanie wszystkich pracowników.