Jak rozliczyć usługi realizowane w ramach kontraktów menedżerskich

Określenie zasad opodatkowania świadczeń realizowanych na podstawie kontraktów menedżerskich z punktu widzenia przepisów ustawy o VAT wymaga rozstrzygnięcia, czy czynności menedżera mogą być uznane za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą. Konieczne jest więc ustalenie, czy treść zawartego kontraktu menedżerskiego tworzy stosunek prawny właściwy dla umów o pracę, a w konsekwencji pozostaje poza zakresem VAT, czy też wykracza ona poza obowiązki wynikające z takiej umowy, a świadczenia menedżera powinny być traktowane jak samodzielnie wykonywana działalność gospodarcza. Jednym z podstawowych kryteriów rozstrzygnięcia tej kwestii jest odpowiedzialność zleceniodawcy wobec osób trzecich z tytułu czynności wykonywanych przez menedżera.    

Kontrakt menedżerski jest zasadniczo umową cywilnoprawną, której przedmiotem jest powierzenie przyjmującemu zlecenie menedżerowi odpłatnego i stałego sprawowania zarządu nad przedsiębiorstwem zleceniodawcy w jego imieniu i na jego rzecz. Jest to umowa starannego działania z elementami umowy rezultatu. Umowa kontraktu menedżerskiego zaliczana jest do umów nienazwanych, zawieranych w ramach swobody umów wynikającej z art. 353¹ Kodeksu cywilnego. Nie jest ona zdefiniowana ani w przepisach Kodeksu cywilnego, ani w postanowieniach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do umów takich, będących umowami o świadczenie usług, których nie uregulowano innymi przepisami, odpowiednie zastosowanie mają przepisy dotyczące zlecenia (art. 750 Kodeksu cywilnego).

Strony zawierające umowę kontraktu menedżerskiego, działając w ramach swobody umów, mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Mają tym samym praktycznie nieograniczoną autonomię w kształtowaniu treści zawieranego kontraktu, a postanowienia poszczególnych kontraktów mogą znacząco się różnić.