1. Niniejszy kodeks postępowania ma zastosowanie do członków Komitetu. Zgodnie z decyzją Prezydium Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z października 2020 r. zmiana niniejszego kodeksu pociąga za sobą dostosowanie wszystkich powiązanych tekstów, takich jak statut członków, regulamin wewnętrzny EKES-u i wszelkie inne stosowne teksty.

Niniejszy kodeks stosuje się również odpowiednio do delegatów komisji konsultacyjnych, zastępców i ekspertów, z wyjątkiem art. 1 ust. 2, art. 7 ust. 3 i art. 10, które mają zastosowanie wyłącznie do członków Komitetu.

2. Członków Komitetu nie wiążą żadne instrukcje.

Są w pełni niezależni w wykonywaniu swoich funkcji, w ogólnym interesie Unii.

3. Członkowie postępują zgodnie z Traktatami i prawem z nich wynikającym. Ich stosunki z organizacjami lub grupami interesów muszą być zgodne z potrzebą zachowania niezależności.

4. Członkowie Komitetu kierują się następującymi ogólnymi zasadami postępowania i ich przestrzegają: uczciwość, otwartość, staranność, rzetelność, odpowiedzialność, szacunek dla innych i poszanowanie reputacji Komitetu.

5. Zgodnie z art. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej i Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej członkowie Komitetu, sprawując swe funkcje, zapewniają propagowanie, skuteczną ochronę i poszanowanie praw podstawowych i wartości takich jak godność osoby ludzkiej, niedyskryminacja, tolerancja, wolność, solidarność, zasada praworządności i równość płci.

6. Wykonując swe zadania, członkowie zobowiązują się dążyć do jak najlepszego konsensusu w duchu wzajemnego szacunku.

7. Wykonując swe obowiązki, członkowie działają wyłącznie w interesie ogólnym i nie czerpią ani też nie próbują czerpać jakichkolwiek bezpośrednich lub pośrednich korzyści finansowych lub jakichkolwiek innych gratyfikacji.

8. W każdym przypadku, gdy członek umyślnie lub w wyniku zaniedbania nie wypełnia swoich obowiązków albo czerpie lub usiłuje czerpać - w ramach sprawowania funkcji członka - jakiekolwiek bezpośrednie lub pośrednie korzyści finansowe lub inne gratyfikacje, zostaje objęty środkami przewidzianymi w niniejszym kodeksie.

1. Postępowanie członków odznacza się wzajemnym szacunkiem i opiera się na wartościach i zasadach określonych w Traktatach, a zwłaszcza w Karcie praw podstawowych.

2. Członkowie zobowiązują się szanować Komitet oraz godność członków i personelu, a także dbać o reputację Komitetu.

3. Członkowie nie zakłócają sprawnego przebiegu prac Komitetu, nie przeszkadzają w utrzymaniu bezpieczeństwa i porządku na terenie Komitetu ani nie powodują niewłaściwego działania sprzętu do niego należącego.

4. Członkowie nie zakłócają porządku w trakcie sesji i posiedzeń ani nie zachowują się niestosownie.

Wystrzegają się wypowiedzi lub zachowań o charakterze zniesławiającym, rasistowskim, seksistowskim, homofobicznym, ksenofobicznym czy obraźliwym.

5. Stosowanie niniejszego artykułu nie ogranicza w inny sposób żywotności debat ani wolności słowa członków.

6. Po zakończeniu pełnienia funkcji byli członkowie są nadal zobowiązani stosować się do etycznych norm uczciwości i dyskrecji. Przez dwa lata od zaprzestania pełnienia funkcji byli członkowie nie podejmują działań lobbingowych wobec członków ani personelu w imieniu swojego przedsiębiorstwa, pracodawcy lub klienta w sprawach, które mają związek z ważnymi stanowiskami, jakie sami piastują, lub których dotyczą opracowywane przez nich sprawozdania.

1. Członkowie nie ujawniają bez upoważnienia informacji szczególnie chronionych określonych jako takie, otrzymanych w ramach wykonywania obowiązków, chyba że informacje te zostały już podane do wiadomości publicznej lub są publicznie dostępne.

2. Po opuszczeniu Komitetu nadal są do tego zobowiązani.

1. Sprawując swe funkcje, członkowie postępują zgodnie z zasadami i obowiązkami określonymi w niniejszym kodeksie postępowania, przy dbałości o godność i szacunek oraz bez uprzedzeń lub dyskryminacji.

2. Zachowują się w sposób profesjonalny, a w kontaktach z innymi członkami i personelem wystrzegają się zachowań poniżających lub obraźliwych i języka obelżywego lub dyskryminującego ani nie dopuszczają się żadnych innych czynów, które są nieetyczne, upokarzające lub niezgodne z prawem.

3. Członkowie nie nakłaniają ani nie zachęcają innych członków i pracowników, aby naruszali, obchodzili lub zaniedbywali obowiązujące ustawodawstwo, przepisy wewnętrzne Komitetu lub niniejszy kodeks, ani nie tolerują takiego postępowania w przypadku pracowników podlegających ich zwierzchnictwu.

4. W celu zapewnienia skutecznego funkcjonowania Komitetu członkowie, przy zachowaniu odpowiedniej dyskrecji, dążą do tego, aby wszelkie spory lub konflikty z udziałem innych członków lub pracowników podlegających ich zwierzchnictwu były rozstrzygane szybko, sprawiedliwie i skutecznie.

1. Członkowie powstrzymują się od jakichkolwiek form nękania psychicznego oraz molestowania seksualnego (1).

2. W stosownych przypadkach członkowie bezzwłocznie i w pełni współpracują w ramach obowiązujących procedur zarządzania sytuacjami konfliktu lub nękania psychicznego czy molestowania fizycznego lub seksualnego, włącznie z szybkim reagowaniem na wszelkie zarzuty nękania i molestowania.

3. Członkom są proponowane przeznaczone dla nich specjalistyczne szkolenia na temat zapobiegania konfliktom oraz nękaniu i molestowaniu w miejscu pracy, a także na temat zapobiegania uchybieniom czy zachowaniom sprzecznym z europejskimi wartościami, i członkowie są zachęcani do udziału w tych szkoleniach.

1. Członkowie są uprawnieni do diet ustalonych przez Radę, ale nie otrzymują wynagrodzenia od Komitetu.

2. Wyjazdy służbowe lub działania, których koszty są częściowo lub w pełni zwracane przez stronę trzecią, nie podlegają powtórnej refundacji przez Komitet.

Jeżeli koszty podróży służbowej lub działania zostaną częściowo lub całkowicie zwrócone przez stronę trzecią po zwrocie kosztów przez Komitet, członek niezwłocznie informuje o tym sekretariat generalny i zwraca Komitetowi zwrot kosztów do wysokości kwoty otrzymanej od strony trzeciej.

3. Wykonując swe funkcje, członkowie nie przyjmują prezentów ani korzyści o wartości przekraczającej 150 EUR.

Kiedy zgodnie z przyjętymi zwyczajami dyplomatycznymi lub mającymi charakter kurtuazyjny członkowie otrzymują prezenty o wartości przekraczającej tę kwotę, przekazują je Sekretariatowi Generalnemu Komitetu przy okazji najbliższego następującego po otrzymaniu prezentu posiedzenia Komitetu, w którym uczestniczą.

Przewodniczący decyduje, czy prezenty takie, jak również prezenty o takiej wartości wręczone mu bezpośrednio, stają się własnością Komitetu, czy są przekazywane odpowiedniej organizacji charytatywnej.

Sekretariat Generalny prowadzi rejestr prezentów o wartości powyżej 150 EUR, który jest dostępny publicznie na żądanie.

4. Członkowie przestrzegają wszystkich przepisów finansowych Komitetu, które mają do nich zastosowanie.

1. Zgodnie z zasadą przejrzystości członkowie przekazują Przewodniczącemu oświadczenie majątkowe w chwili objęcia funkcji.

Oświadczenia składa się ponownie co roku w dniu 1 stycznia, a w przypadku gdy informacje, które wymagają zgłoszenia, ulegną zmianie w trakcie kadencji członka, składa się nowe oświadczenie przy najbliższej sposobności, a najpóźniej w terminie dwóch miesięcy od danej zmiany.

2. Oświadczenie majątkowe zawiera informacje wymienione w art. 5a statutu członków.

3. Członkowie nie mogą zostać wybrani do sprawowania funkcji w Komitecie ani w jednym z jego organów, zostać wyznaczeni do pełnienia funkcji sprawozdawcy ani uczestniczyć w wyjazdach służbowych czy działaniach, jeżeli nie złożyli lub nie zaktualizowali oświadczenia majątkowego.

4. Delegaci komisji konsultacyjnych, zastępcy i eksperci nie są uprawnieni do otrzymywania żadnych diet od Komitetu przed złożeniem lub aktualizacją oświadczenia majątkowego.

5. Jeżeli Przewodniczący uzyska informacje, na podstawie których może zakładać, że oświadczenie majątkowe członka wykazuje istotne nieprawidłowości lub jest nieaktualne, lub może w uzasadniony sposób prowadzić do niepołączalności z obowiązkami członków określonymi w niniejszym kodeksie postępowania, wtedy może on zasięgnąć opinii Komisji Etyki.

W stosownych przypadkach Przewodniczący zwraca się do członka o poprawienie oświadczenia w terminie 10 dni roboczych.

6. Po otrzymaniu pisemnej opinii Komisji Etyki Prezydium wysłuchuje, nie wcześniej niż po 14 dniach, danego członka, któremu na jego życzenie może towarzyszyć inna osoba, i może przyjąć decyzję w sprawie zastosowania w odpowiednich przypadkach ust. 3 lub 4 do członków, którzy nie zastosują się do wniosku Przewodniczącego o poprawienie oświadczenia.

Prezydium wysłuchuje danego członka, w formie ustnej lub pisemnej, przed podjęciem decyzji, którą uzasadnia.

1. Członkowie unikają wszelkich sytuacji, które mogą prowadzić do konfliktu interesów lub które obiektywnie można postrzegać jako konflikt interesów.

2. Konflikt interesów istnieje wówczas, gdy osobisty interes członka może być sprzeczny z interesami Unii lub w sposób niewłaściwy wpłynąć na wykonywanie przez niego obowiązków członka Komitetu.

Konflikt interesów nie zachodzi, jeżeli członek odnosi korzyści jedynie ze względu na przynależność do ogółu społeczeństwa lub do szerokiej kategorii osób.

3. Do celów ust. 2 konflikt interesów zachodzi, gdy interes osobisty może wpłynąć na niezależne wykonywanie obowiązków. Osobiste interesy obejmują między innymi wszelkie potencjalne świadczenia lub korzyści dla samych członków, ich współmałżonków, partnerów lub członków najbliższej rodziny.

4. Zgodnie z art. 9 ust. 2 lit. a) w przypadku jakichkolwiek niejasności członek może zwrócić się o opinię, w trybie poufnym, do Komisji Etyki.

5. Członek, który stwierdzi, że pozostaje w konflikcie interesów lub znajduje się w sytuacji, którą można obiektywnie postrzegać jako konflikt interesów, niezwłocznie podejmuje niezbędne działania w celu zaradzenia tej sytuacji, zgodnie z zasadami i przepisami niniejszego kodeksu.

Jeżeli członek nie jest w stanie rozwiązać konfliktu interesów lub sytuacji, którą można postrzegać jako konflikt interesów, zaprzestaje wszelkiej działalności w danej sprawie i informuje o tym na piśmie Przewodniczącego.

6. Przewodniczący po konsultacji z Komisją Etyki decyduje, czy członek ma całkowicie zaprzestać wszelkiej działalności w danej sprawie.

7. Członkowie, którzy nie wywiążą się ze swoich obowiązków ujawnienia lub zgłoszenia konfliktu interesów lub sytuacji, która obiektywnie może być postrzegana jako konflikt interesów, którzy im nie zaradzą lub, nie będąc w stanie ich rozwiązać, nie zaprzestaną wszelkiej działalności w danej sprawie, mogą zostać objęci środkami przewidzianymi w niniejszym kodeksie.

1. Powołuje się Komisję Etyki.

2. Funkcje Komisji Etyki są następujące:

3. Komisja Etyki może - po konsultacji z Przewodniczącym, o ile nie znajduje się on w sytuacji konfliktu interesów - zasięgnąć porady ekspertów.

4. Komisja Etyki publikuje sprawozdanie roczne z podjętych działań, należycie zanonimizowane.

5. Komisja Etyki proponuje swój regulamin wewnętrzny, przyjmowany przez Prezydium.

1. Na wniosek Prezydium Zgromadzenie wybiera na każdy okres dwóch i pół roku sześcioro członków Komitetu - po dwoje (różnej płci) z każdej z trzech Grup - na członków Komisji Etyki.

2. Na wniosek Prezydium Zgromadzenie powołuje również na ten sam okres sześcioro członków Komitetu - po dwoje (różnej płci) z każdej z trzech Grup - na członków rezerwowych Komisji Etyki. Członkowie rezerwowi zastępują pełnoprawnego członka w pracach Komisji Etyki, jeżeli pełnoprawny członek nie może uczestniczyć w pracach lub sam znajduje się w sytuacji konfliktu interesów.

3. Mandat pełnoprawnych i rezerwowych członków Komisji Etyki jest odnawialny.

4. Funkcji członka Komisji Etyki nie można łączyć z funkcją członka następujących organów:

5. Każda Grupa sprawuje przewodnictwo w Komisji Etyki przez dwa i pół roku na zasadzie rotacji między trzema Grupami.

W przypadku równego rozkładu głosów przewodniczący ma głos decydujący.

6. Każdy członek Komisji Etyki wyłącza się z udziału w postępowaniu, jeżeli stwierdzi, że znajduje się w konflikcie interesów lub w sytuacji, która może być obiektywnie postrzegana przez stronę trzecią jako konflikt interesów.

Jeżeli w ramach postępowania członek Komisji Etyki zakwestionuje udział w niej innego członka tej komisji, udział tego członka w postępowaniu może zostać odrzucony większością głosów Komisji Etyki.

Członek, którego udział zakwestionowano, nie jest obecny przy głosowaniu.

7. W przypadku domniemanego naruszenia norm etycznych przez członka pełnoprawnego lub rezerwowego Komisji Etyki dany członek nie bierze udziału w postępowaniu dotyczącym domniemanego naruszenia i zostaje natychmiast zastąpiony przez członka rezerwowego.

Jeżeli na zakończenie postępowania Przewodniczący stwierdzi, że dany członek naruszył normy etyczne, a przyjęta sankcja jest inna niż pisemne upomnienie, członek przestaje pełnić funkcję pełnoprawnego lub rezerwowego członka Komisji Etyki.

W takim przypadku Przewodniczący mianuje na pozostały okres dwuipółletniego mandatu członka, który tę osobę zastąpi. Zgromadzenie potwierdza mianowanie na następnej sesji.

8. Członkowie Komisji Etyki mają obowiązek zachowania poufności.

9. Na początku ich mandatu członkom Komisji Etyki zapewnia się odpowiednie, obowiązkowe szkolenie.

1. Każda osoba, członek lub pracownik, może złożyć skargę do Komisji Etyki dotyczącą zachowania członka.

Zarzuty są poparte wystarczającymi dowodami prima facie uzasadniającymi wszczęcie dochodzenia.

2. Komisja Etyki informuje Przewodniczącego Komitetu o otrzymaniu skargi, chyba że Przewodniczący sam jest przedmiotem skargi.

3. Przewodniczący niezwłocznie przekazuje do Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) wszelkie informacje lub dowody dotyczące członków, o których dowiedział się i które muszą zostać przekazane OLAF-owi na mocy porozumień administracyjnych podpisanych z Urzędem.

4. Osoby uznane za sygnalistów mają prawo do poufności, ochrony, zakazu działań odwetowych i do środków wsparcia przewidzianych w prawie UE, w tym w regulaminie pracowniczym urzędników Unii Europejskiej i warunkach zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej (2), prawie krajowym i wewnętrznych przepisach EKES-u, stosownie do przypadku.

1. Bez uszczerbku dla art. 17 Komisja Etyki wszczyna dochodzenie, jeżeli uzna, że istnieje powód, by sądzić, że członek mógł naruszyć normy etyczne określone w niniejszym kodeksie. Komisja Etyki niezwłocznie informuje Przewodniczącego i zainteresowanego członka o wszczęciu dochodzenia, pod warunkiem że nie zaszkodzi to postępowaniu ani potencjalnym dowodom.

2. Komisja Etyki analizuje okoliczności domniemanego naruszenia i wysłuchuje zainteresowanego członka w formie ustnej lub pisemnej.

Zainteresowanego członka może wspierać wybrana przez niego osoba lub wybrany przez niego prawnik.

3. Komisja Etyki posiada uprawnienia do przeprowadzania dochodzenia i wzywa wszelkich świadków (członków, pracowników lub osoby trzecie), których wysłuchanie może uznać za konieczne lub użyteczne w ramach dochodzenia.

Komisji Etyki przekazuje się wszelkie istniejące dowody, w tym korespondencję, i wszelkie informacje, które może ona uznać za niezbędne lub użyteczne.

4. Członkowie i byli członkowie niezwłocznie i w pełni współpracują z Komisją Etyki, dostarczając wszelkich niezbędnych dodatkowych informacji.

Członkowie nie wywierają nacisku na Komisję Etyki, Przewodniczącego ani Prezydium w celu wpłynięcia na ich ocenę sprawy.

5. Na podstawie swoich wniosków Komisja Etyki przedstawia Przewodniczącemu uzasadnione sprawozdanie zawierające zalecenia dotyczące ewentualnej decyzji, która w stosownych przypadkach może obejmować sankcje. Sprawozdanie jest jednocześnie przesyłane zainteresowanemu członkowi.

1. Przewodniczący podejmuje umotywowaną decyzję na podstawie sprawozdania Komisji Etyki, po powiadomieniu zainteresowanego członka o wszystkich dowodach znajdujących się w aktach sprawy i zaleceniach Komisji Etyki oraz po wysłuchaniu zainteresowanego członka, w formie ustnej lub pisemnej, przy udziale doradcy prawnego członka, jeżeli członek go zażąda.

2. W umotywowanej decyzji Przewodniczący może:

3. Przewodniczący niezwłocznie powiadamia zainteresowanego członka o umotywowanej decyzji.

4. W przypadku domniemanego naruszenia norm etycznych przez Przewodniczącego Komitetu, nie bierze on udziału w procedurach i jest zastępowany przez wiceprzewodniczącego będącego przewodniczącym Komisji Spraw Finansowych i Budżetowych (CAF), który przejmuje funkcje Przewodniczącego w danym postępowaniu.

1. Przy ocenie zaobserwowanego zachowania surowość nakładanych sankcji ustala się proporcjonalnie do wagi przewinienia i do stanowiska członka w hierarchii.

Aby ustalić wagę przewinienia oraz podjąć decyzję o sankcji, która ma być nałożona, uwzględnia się w szczególności:

2. Stosownie do powagi naruszenia dokonanego przez członka sankcja może obejmować co najmniej jeden z następujących środków:

3. Ponadto Przewodniczący może, zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 16, przedłożyć Prezydium propozycję dotyczącą:

4. Okres stosowania środków, o których mowa w ust. 2 i 3 lit. c)-f) i g) niniejszego artykułu, może zostać podwojony w przypadku, gdy naruszenia się powtarzają lub gdy członek odmawia zastosowania się do jednego ze środków dodatkowych określonych w ust. 5.

5. Oprócz sankcji określonych w ust. 2 i 3 mogą zostać zastosowane następujące środki pomocnicze:

1. Zainteresowany członek może wnieść do Prezydium wewnętrzne odwołanie w terminie dwóch tygodni od otrzymania zawiadomienia o sankcji nałożonej przez Przewodniczącego na mocy art. 14 ust. 2, 4 i 5.

Odwołanie to ma skutek natychmiastowy w postaci zawieszenia zastosowania sankcji.

2. Prezydium wysłuchuje członka, w formie ustnej lub pisemnej, przed podjęciem decyzji.

W okresie nieprzekraczającym czterech tygodni od daty wniesienia odwołania lub, jeśli Prezydium nie zbierze się w tym czasie, na swoim najbliższym posiedzeniu Prezydium może uchylić lub utrzymać w mocy nałożoną sankcję bądź zmienić jej wymiar.

3. Członek może wnieść skargę o stwierdzenie nieważności do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w terminie dwóch miesięcy od powiadomienia o ostatecznej decyzji lub w terminie dwóch miesięcy od dnia, w którym Prezydium powinno było podjąć decyzję, zgodnie z art. 263 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

1. Zgodnie ze swą umotywowaną decyzją Przewodniczący może przedłożyć Prezydium wniosek zgodnie z art. 14 ust. 3.

2. Stanowiąc większością dwóch trzecich oddanych głosów, Prezydium może przedstawić Zgromadzeniu wniosek o odwołanie ze stanowiska Przewodniczącego, wiceprzewodniczącego, przewodniczącego Grupy, członka Prezydium, kwestora, przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego sekcji lub innej osoby wybranej do pełnienia funkcji w Komitecie, jeżeli uzna, że członek ten dopuścił się poważnego uchybienia.

W wyjątkowych przypadkach Prezydium może przedstawić Zgromadzeniu wniosek o wydalenie członka z Komitetu.

Prezydium wysłuchuje danego członka, w formie ustnej lub pisemnej, przed przedstawieniem Zgromadzeniu wniosku zgodnie z niniejszym artykułem.

3. Zgromadzenie podejmuje decyzję w sprawie tego wniosku większością dwóch trzecich oddanych głosów stanowiącą większość członków Komitetu.

Przed przyjęciem decyzji Zgromadzenie wysłuchuje sprawozdania Przewodniczącego obejmującego uzasadnienie, a następnie wysłuchuje danego członka, w formie ustnej lub pisemnej.

W przypadku podjęcia decyzji o wydaleniu jest ona notyfikowana Radzie w celu wszczęcia przez nią procedury zastąpienia.

4. Członek może wnieść skargę o stwierdzenie nieważności do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w terminie dwóch miesięcy od powiadomienia o decyzji Zgromadzenia, zgodnie z art. 263 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

1. Zastosowanie mają wspólne zasady ustanowione w porozumieniu międzyinstytucjonalnym (3) dotyczącym dochodzeń wewnętrznych prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), przewidujące środki niezbędne do zapewnienia sprawnego przebiegu dochodzeń prowadzonych przez OLAF.

2. Jeżeli Komitet jest świadomy możliwych przypadków nadużyć finansowych, korupcji lub wszelkich innych nielegalnych działań szkodzących interesom Unii Europejskiej, a OLAF albo nie został jeszcze poinformowany, albo nie podjął jeszcze decyzji o wszczęciu postępowania, Komisja Etyki nie wszczyna dochodzenia w sprawie tych samych faktów, o ile nie uzgodniono inaczej z OLAF-em.

Komisja zawiesza wszelkie postępowania związane ze sprawą i nie podejmuje żadnych działań, które mogłyby zaszkodzić potencjalnym dowodom i dochodzeniu OLAF-u.