Art. 2. [Zasady związkowe] 1. Związki zawodowe rolników indywidualnych działają zgodnie z konstytucyjnymi zasadami ustrojowymi Rzeczypospolitej Polskiej, przepisami niniejszej ustawy i innymi powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, na podstawie zarejestrowanego statutu, zgodnego z tymi zasadami i przepisami.

2. Związki zawodowe rolników indywidualnych są samorządne, a w szczególności mogą samodzielnie, w sposób zgodny z prawem, kształtować cele i programy swojego działania, uchwalać statuty i inne akty wewnętrzne dotyczące działalności związkowej oraz określać struktury organizacyjne.

3. Związki zawodowe rolników indywidualnych są niezależne i nie podlegają nadzorowi lub kontroli ze strony organów administracji państwowej. Organy te są obowiązane do powstrzymania się od wszelkich działań prowadzących do ograniczenia niezależności związków lub ich działalności zgodnej z prawem.

Art. 3. [Założenie związku] 1. Rolnicy zamierzający założyć związek zawodowy rolników indywidualnych wybierają komitet założycielski i uchwalają statut. Liczba rolników założycieli związku w dniu złożenia statutu do rejestracji nie może być mniejsza niż 30 osób, a związku zrzeszającego rolników mających miejsce zamieszkania w jednej wsi – 10 osób, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W przypadku związku o ogólnokrajowym zakresie działania założycieli nie może być mniej niż po 30 rolników mających miejsce zamieszkania w co najmniej 25 [1] województwach.

Art. 4. [Statut związku] Statut związku zawodowego rolników indywidualnych określa nazwę, a ponadto siedzibę, terytorialny i podmiotowy zakres działania oraz cele związku, zasady nabywania i utraty członkostwa, prawa i obowiązki członków, strukturę organizacyjną i władze związku, tryb dokonywania ich wyboru i odwołania, źródła finansowania działalności związku, zasady uchwalania i zmiany statutu oraz sposób rozwiązania związku.

Art. 5. [Wpis do rejestru] 1. Związek zawodowy rolników indywidualnych podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Związek uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego, zwanego dalej „rejestrem”.

2. Sąd rejestrowy odmówi rejestracji, jeżeli treść statutu wskazuje, że organizacja nie jest związkiem zawodowym rolników indywidualnych w rozumieniu ustawy albo postanowienia statutu są niezgodne z jej przepisami.

3. Właściwy organ związku zawodowego rolników indywidualnych ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić sąd rejestrowy o zmianie statutu. W sprawie wpisania do rejestru zmiany statutu stosuje się odpowiednio ust. 2.

Art. 6. [Wykreślenie z rejestru] Sąd rejestrowy wykreśli związek zawodowy rolników indywidualnych z rejestru:

1) w razie podjęcia, w sposób przewidziany w statucie, uchwały o rozwiązaniu związku;

2) jeżeli liczba członków związku jest mniejsza od liczby określonej w art. 3.

Właściwy organ związku ma obowiązek zawiadomić sąd rejestrowy o powyższych okolicznościach.

Art. 7. (uchylony)

Art. 8. [Prawa i obowiązki związków] 1. Związki działające na podstawie niniejszej ustawy mają prawa i obowiązki, jakie przepisy ustaw przyznają społeczno-zawodowym organizacjom rolników w zakresie reprezentacji i obrony praw oraz interesów rolników.

2. Organy państwowe i samorządowe są obowiązane traktować na równi wszystkie związki zawodowe rolników indywidualnych i społeczno-zawodowe organizacje rolników w zakresie ich działalności, o której mowa w ust. 1.

Art. 8a. [Związki zawodowe a organizacje międzynarodowe] 1. Związki zawodowe rolników indywidualnych mogą przystępować do:

1) międzynarodowych organizacji rolniczych;

2) ponadnarodowych organizacji rolniczych reprezentujących interesy zawodowe rolników indywidualnych wobec instytucji Unii Europejskiej.

2. Koszty związane z uczestnictwem związków zawodowych rolników indywidualnych w organizacjach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są w latach 2014–2020 dofinansowywane na zasadach określonych w przepisach o izbach rolniczych.

3. Koszty związane z uczestnictwem związków zawodowych rolników indywidualnych w organizacjach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są w latach 2021–2026 dofinansowywane na zasadach określonych w przepisach o izbach rolniczych.

Art. 9. [Działalność sprzeczna z Konstytucją lub rażąco naruszająca prawo] 1. Sąd rejestrowy, w razie stwierdzenia, że dany organ związku zawodowego rolników indywidualnych prowadzi działalność sprzeczną z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej lub innymi ustawami, ustala trzymiesięczny termin dostosowania działalności tego organu do obowiązującego prawa.

2. W razie bezskutecznego upływu terminu przewidzianego w ust. 1 sąd rejestrowy może orzec grzywnę do 5000 zł indywidualnie nakładaną na poszczególnych członków danego organu związkowego. Grzywna ulega umorzeniu, jeżeli po jej wymierzeniu organ związku dostosuje niezwłocznie swoją działalność do obowiązującego prawa.

3. Jeżeli organ związku prowadzi działalność rażąco sprzeczną z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej lub innymi ustawami, a środki zastosowane na podstawie ust. 1 i 2 okażą się bezskuteczne, sąd rejestrowy może zażądać od właściwych władz związku przeprowadzenia, w określonym terminie, nowych wyborów do tego organu, pod rygorem zawieszenia działalności tego organu.

4. Jeżeli środki określone w ust. 1–3 okażą się bezskuteczne, sąd rejestrowy orzeka o skreśleniu związku z rejestru.

5. Związek zawodowy rolników indywidualnych skreślony z rejestru związków jest zobowiązany niezwłocznie zaprzestać swojej działalności, a w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia o skreśleniu z rejestru dokonać swojej likwidacji w sposób przewidziany w statucie.

6. Do spraw, o których mowa w ust. 1–4, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, z tym że sąd rejestrowy orzeka w tych sprawach po przeprowadzeniu rozprawy. Postępowanie w tych sprawach wszczyna się na wniosek prokuratora.

Art. 10. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.