KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (¹), w szczególności jej art. 15 ust. 1,

po konsultacji z Forum Konsultacyjnym ds. Ekoprojektu,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Komisja wykonała badanie przygotowawcze, w ramach którego przeanalizowano ekologiczne i ekonomiczne aspekty transformatorów. Badanie przeprowadzono przy udziale zainteresowanych stron z Unii, a wyniki badania zostały podane do wiadomości publicznej. Transformatory uznaje się za produkty związane z energią w rozumieniu art. 2 ust. 1 dyrektywy 2009/125/WE.

(2) Badanie wykazało, że zużycie energii w fazie użytkowania jest najistotniejszym aspektem ekologicznym, który można rozwiązać poprzez projekt produktu. W produkcji transformatorów zużywa się znaczne ilości surowców (miedź, żelazo, żywica, aluminium), jednak mechanizmy rynkowe wydają się zapewniać odpowiednie wycofywanie z eksploatacji, a co za tym idzie, nie jest konieczne ustalanie powiązanych wymogów dotyczących ekoprojektu.

(3) Wymogi dotyczące ekoprojektu określone w załączniku I mają zastosowanie do produktów wprowadzanych do obrotu lub oddawanych do eksploatacji niezależnie od miejsca ich instalacji. Wymogi te nie mogą być zatem uzależnione od zastosowania, do jakiego dany produkt jest wykorzystywany.

(4) Zakupy transformatorów odbywają się zwykle w ramach umów ramowych. W tym kontekście zakup dotyczy aktu zawarcia z producentem umowy na dostawę danej liczby transformatorów. Umowę uznaje się za obowiązującą w dniu jej podpisania przez strony.

(5) Niektóre kategorie transformatorów należy wyłączyć z zakresu niniejszego rozporządzenia ze względu na ich szczególną funkcję. Zużycie energii i potencjał w zakresie oszczędności dla takich transformatorów są marginalne w porównaniu z innymi transformatorami.

(6) Ustępstwa regulacyjne są przyznawane ze względu na ograniczenia masy na potrzeby montowania transformatorów na słupach elektroenergetycznych. W celu uniknięcia niewłaściwego wykorzystania transformatorów wykonanych specjalnie do celów eksploatacji na słupach elektroenergetycznych transformatory takie należy zaopatrzyć w widoczne oznaczenie „Przeznaczony wyłącznie do eksploatacji na słupach energetycznych” , tak aby ułatwić działania krajowych organów nadzoru rynku.

(7) Ustępstwa regulacyjne są przyznawane w odniesieniu do transformatorów wyposażonych w urządzenia posiadające funkcję regulacji napięcia w celu włączenia rozproszonego wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych do sieci dystrybucji. Takie ustępstwa powinny być stopniowo wycofywane w miarę doskonalenia tej nowej technologii i udostępniania norm pomiarowych w celu oddzielenia strat związanych z rdzeniem transformatora od strat związanych z urządzeniami realizującymi funkcje dodatkowe.

(8) Przy ustanawianiu wymogów dotyczących ekoprojektu w zakresie zużycia energii/efektywności energetycznej transformatorów elektroenergetycznych średniej mocy oraz w zakresie efektywności energetycznej transformatorów elektroenergetycznych dużej mocy należy mieć na uwadze harmonizację wymogów dotyczących ekoprojektu dla tych urządzeń w całej Unii. Tego rodzaju wymogi przyczyniłyby się również do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego i poprawy efektów działalności środowiskowej państw członkowskich.

(9) Ustanowienie wymogów dotyczących ekoprojektu dla transformatorów elektroenergetycznych średniej i dużej mocy jest również konieczne w celu wzmożenia upowszechniania się na rynku technologii i rozwiązań projektowych służących poprawie ich zużycia energii/efektywności energetycznej. Łączne straty wszystkich zainstalowanych transformatorów w UE-27 w 2008 r. wyniosły 93,4 TWh. Potencjał opłacalnej ekonomicznie poprawy poprzez bardziej efektywny projekt oszacowano na około 16,2 TWh rocznie w 2025 r., co odpowiada 3,7 Mt emisji CO₂.

(10) Należy przewidzieć etapowe wejście w życie wymogów dotyczących ekoprojektu w celu zapewnienia producentom odpowiedniej ilości czasu na zmodyfikowanie projektów produktów. Terminy wdrożenia tych wymogów powinny zostać ustalone z uwzględnieniem wpływu na koszty ponoszone przez producentów, w szczególności przez małe i średnie przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym zapewnieniu terminowej realizacji celów polityki.

(11) W celu zapewnienia skutecznego wdrożenia rozporządzenia zaleca się zdecydowanie, aby krajowe organy regulacyjne uwzględniały wpływ minimalnych wymogów w zakresie sprawności na wstępny koszt transformatora oraz dopuszczały instalację transformatorów o wyższej sprawności, niż określono w rozporządzeniu, zawsze kiedy jest to uzasadnione ekonomicznie w kontekście całego cyklu życia produktów, z uwzględnieniem odpowiedniej oceny redukcji strat.

(12) Aby ułatwić przeprowadzanie kontroli zgodności, należy wymagać od producentów przedstawiania informacji w dokumentacji technicznej określonej w załącznikach IV i V do dyrektywy 2009/125/WE.

(13) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 19 ust. 1 dyrektywy 2009/125/WE,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres stosowania

[1] 1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia wymogi dotyczące ekoprojektu odnośnie do wprowadzania do obrotu lub oddawania do użytku transformatorów elektroenergetycznych o minimalnej mocy znamionowej wynoszącej 1 kVA wykorzystywanych w sieciach przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej 50 Hz lub do zastosowań przemysłowych.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do transformatorów nabytych po dniu 11 czerwca 2014 r.

2. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do transformatorów specjalnie zaprojektowanych do następujących zastosowań:

a) przekładników zaprojektowanych specjalnie w celu przekazywania sygnału informacyjnego do przyrządów pomiarowych, mierników oraz urządzeń ochronnych lub sterujących lub podobnych urządzeń;

b) transformatorów zaprojektowanych specjalnie i przeznaczonych do zasilania prądem stałym prostowników elektronicznych lub prostowników obciążenia. Wyłączenie to nie obejmuje transformatorów, które są przeznaczone do zasilania prądem przemiennym ze źródeł prądu stałego, takich jak transformatory do zastosowań w turbinach wiatrowych i zastosowań fotowoltaicznych lub transformatory zaprojektowane do zastosowań w zakresie przesyłu i dystrybucji prądu stałego;

c) transformatorów zaprojektowanych specjalnie do celów bezpośredniego podłączenia do pieca;

d) transformatorów zaprojektowanych specjalnie do celów instalacji na stałych lub pływających platformach morskich, morskich turbinach wiatrowych lub na pokładach statków i wszelkich innych jednostek pływających;

e) transformatorów zaprojektowanych specjalnie na potrzeby sytuacji (o ograniczonym czasie trwania), w których dochodzi do przerwy w normalnym zasilaniu energią elektryczną w wyniku nieprzewidzianego zdarzenia (jak np. awaria zasilania) lub remontu stacji, ale nie w celu trwałego ulepszenia istniejącej podstacji;

f) transformatorów (z odrębnymi lub automatycznie połączonymi uzwojeniami) podłączonych do sieci trakcyjnej zasilanej prądem stałym lub przemiennym, bezpośrednio lub za pośrednictwem przetwornika, wykorzystywanych w stałych instalacjach do zastosowań kolejowych;

g) transformatorów uziemiających zaprojektowanych specjalnie w celu podłączenia ich do systemu zasilania w celu uzyskania punktu zerowego na potrzeby uziemienia systemu, bezpośrednio lub poprzez impedancję;

h) transformatorów trakcyjnych zaprojektowanych specjalnie do celów zamontowania na taborze, podłączonych do sieci trakcyjnej zasilanej prądem stałym lub przemiennym, bezpośrednio lub za pośrednictwem przetwornika, do użytku specjalnego w stałych instalacjach do zastosowań kolejowych;

i) transformatorów rozruchowych zaprojektowanych specjalnie na potrzeby uruchamiania trójfazowego silnika indukcyjnego, tak aby wyeliminować spadki napięcia zasilania, które w trakcie normalnego działania są pozbawione zasilania;

j) transformatorów probierczych zaprojektowanych specjalnie do stosowania w obwodzie w celu uzyskania określonego napięcia lub prądu na potrzeby badań urządzeń elektrycznych; k) transformatorów spawalniczych zaprojektowanych specjalnie do stosowania w urządzeniach do spawania łukiem elektrycznym lub do spawania oporowego;

l) transformatorów zaprojektowanych specjalnie na potrzeby zastosowań wymagających zabezpieczenia przeciwwybuchowego zgodnie z dyrektywą 94/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²) oraz zastosowań w górnictwie podziemnym;

m) transformatorów zaprojektowanych specjalnie do zastosowań głębinowych (podwodnych);

n) transformatorów sprzęgających sieci średniego napięcia (SN) o mocy do 5 MVA, stosowanych w systemie konwersji napięcia sieciowego, które są umieszczane w miejscu połączenia dwóch poziomów napięcia dwóch sieci średniego napięcia i które muszą być w stanie poradzić sobie z przeciążeniami w sytuacjach awaryjnych;

o) transformatorów elektroenergetycznych średniej i dużej mocy zaprojektowanych specjalnie jako element systemu zapewnienia bezpieczeństwa obiektów jądrowych zdefiniowanych w art. 3 dyrektywy Rady 2009/71/Euratom (³);

p) trójfazowych transformatorów elektroenergetycznych średniej mocy o mocy znamionowej poniżej 5 kVA,

z wyjątkiem wymogów określonych w pkt 4 lit. a), b) i d) załącznika I do niniejszego rozporządzenia.

3. Transformatory elektroenergetyczne średniej i dużej mocy, niezależnie od tego, kiedy zostały po raz pierwszy wprowadzone do obrotu lub oddane do użytku, są poddawane ponownej ocenie zgodności i muszą spełniać wymogi niniejszego rozporządzenia, jeżeli zostały poddane wszystkim następującym działaniom:

a) wymiana rdzenia (lub jego części);

b) wymiana pełnego uzwojenia (lub większej liczby pełnych uzwojeń).

Ma to zastosowanie bez uszczerbku dla zobowiązań prawnych wynikających z innych przepisów unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego, którym produkty te mogą podlegać.

Artykuł 2

Definicje

Na użytek niniejszego rozporządzenia i załączników do niego stosuje się następujące definicje:

1) „transformator elektroenergetyczny” oznacza urządzenie statyczne o co najmniej dwóch uzwojeniach, które na zasadzie indukcji elektromagnetycznej przetwarza układ napięć i prądów przemiennych na układ napięć i prądów przemiennych o innych na ogół wartościach, lecz o tej samej częstotliwości, na potrzeby przesyłu;

2) „ transformator elektroenergetyczny małej mocy” oznacza transformator elektroenergetyczny, którego najwyższe napięcie do uzwojenia nie przekracza 1,1 kV;

3) [2] „transformator elektroenergetyczny średniej mocy” oznacza transformator elektroenergetyczny, którego wszystkie uzwojenia posiadają moc znamionową nieprzekraczającą 3 150 kVA oraz najwyższe napięcie do urządzeń przekraczające 1,1 kV, ale nieprzekraczające 36 kV;

4) [3] „transformator elektroenergetyczny dużej mocy” oznacza transformator elektroenergetyczny, którego co najmniej jedno uzwojenie posiada albo moc znamionową przekraczającą 3 150 kVA, albo najwyższe napięcie do urządzeń przekraczające 36 kV;

5) „ transformator olejowy” oznacza transformator elektroenergetyczny, którego obwód magnetyczny i uzwojenia są zanurzone w cieczy izolacyjnej;

6) „transformator suchy” oznacza transformator elektroenergetyczny, którego obwód magnetyczny i uzwojenia nie są zanurzone w cieczy izolacyjnej;

7) [4] „transformator nasłupowy średniej mocy” oznacza transformator elektroenergetyczny o mocy znamionowej nieprzekraczającej 400 kVA w wykonaniu do eksploatacji na wolnym powietrzu i zaprojektowany specjalnie do montażu na elementach wsporczych napowietrznych linii elektroenergetycznych;

8) „transformator rozdzielczy z regulacją napięcia” oznacza transformator elektroenergetyczny średniej mocy wyposażony w dodatkowe elementy umieszczone wewnątrz lub na zewnątrz obudowy transformatora, do automatycznego regulowania pod obciążeniem napięcia na wejściu lub na wyjściu transformatora;

9) „uzwojenie” oznacza zespół zwojów tworzących obwód elektryczny związany z jednym z napięć, dla których został przewidziany transformator;

10) „napięcie znamionowe uzwojenia” (U_r) oznacza napięcie, które ma być przyłożone lub które ma zostać wytworzone w stanie bez obciążenia pomiędzy końcówkami nieobciążonego uzwojenia lub uzwojenia podłączonego do odczepu znamionowego;

11) „uzwojenie górnego napięcia” oznacza uzwojenie o najwyższym napięciu znamionowym;

12) „najwyższe napięcie do urządzenia” (U_m) mające zastosowanie do uzwojenia transformatora oznacza najwyższą wartość skutecznego napięcia międzyfazowego w układzie trójfazowym, dla której zaprojektowano uzwojenie transformatora pod względem izolacji;

13) „moc znamionowa” (S_r) oznacza umowną wartość mocy pozornej przypisaną danemu uzwojeniu, która, wraz z napięciem znamionowym tego uzwojenia, określa jego prąd znamionowy;

14) „straty obciążeniowe” (P_k) oznaczają moc czynną pobieraną przy znamionowej częstotliwości oraz temperaturze odniesienia i związaną z jedną parą uzwojeń, wtedy gdy przez zaciski liniowe jednego uzwojenia płynie prąd znamionowy (prąd odczepowy), a zaciski drugiego uzwojenia są zwarte na odczepach znamionowych, a zaciski dalszych uzwojeń, jeśli istnieją, pozostają rozwarte;

15) „straty stanu jałowego” (P_o) oznaczają moc czynną pobieraną przez transformator przy doprowadzeniu napięcia o znamionowej częstotliwości przy rozwartym obwodzie wtórnym; Doprowadzone napięcie oznacza napięcie znamionowe, a w przypadku gdy uzwojenie, do którego doprowadzono napięcie jest wyposażone w odczep, jest ono podłączone do odczepu znamionowego;

16) „wskaźnik maksymalnej sprawności” (PEI) oznacza maksymalną wartość stosunku przenoszonej przez transformator mocy pozornej pomniejszonej o straty w transformatorze do znamionowej mocy pozornej transformatora;

17) [5] „wartości deklarowane” oznaczają wartości podane w dokumentacji technicznej zgodnie z pkt 2 załącznika IV do dyrektywy 2009/125/WE oraz, w stosownych przypadkach, wartości zastosowane do obliczenia tych wartości;

18) [6] „transformator dwunapięciowy” oznacza transformator z co najmniej jednym uzwojeniem oraz z dwoma napięciami dostępnymi w celu umożliwienia działania i dostarczania mocy znamionowej przy jednej z dwóch różnych wartości napięcia;

19) [7] „obserwacja badań” oznacza aktywne obserwowanie prowadzonych przez stronę trzecią fizycznych badań produktu objętego badaniem w celu wyciągnięcia wniosków co do ważności badania i jego wyników. Może to obejmować wnioski dotyczące zgodności stosowanych metod badań i obliczeń z obowiązującymi przepisami i normami;

20) [8] „test w ramach odbioru fabrycznego” oznacza test zamówionego produktu, w ramach którego klient stosuje obserwację badań w celu weryfikacji pełnej zgodności produktu z wymogami umownymi, zanim produkt ten zostanie odebrany lub oddany do użytku;

21) [9] „model równoważny” oznacza model, który ma te same właściwości techniczne istotne w kontekście informacji technicznych, które należy podać, ale który jest wprowadzany do obrotu lub oddawany do użytku przez tego samego producenta lub importera jako inny model z innym identyfikatorem modelu;

22) [10] „identyfikator modelu” oznacza kod, zwykle alfanumeryczny, który odróżnia dany model produktu od innych modeli objętych tym samym znakiem towarowym lub tą samą nazwą producenta lub importera.

Artykuł 3

Wymogi dotyczące ekoprojektu

[11] Wymogi dotyczące ekoprojektu określone w załączniku I mają zastosowanie od dat w nim wskazanych.W przypadku gdy progi poziomów napięcia w sieciach dystrybucji energii elektrycznej odbiegają od standardowych w Unii (⁴), państwa członkowskie powiadamiają o tym Komisję, tak aby można było dokonać publicznej notyfikacji na potrzeby prawidłowej interpretacji tabel I.1, I.2, I.3a, I.3b, I.4, I.5, I.6, I.7, I.8 i I.9 w załączniku I.

Artykuł 4

Ocena zgodności

[12] 1. Procedurę oceny zgodności, o której mowa w art. 8 dyrektywy 2009/125/WE, stanowi wewnętrzna kontrola projektu określona w załączniku IV do tej dyrektywy lub system zarządzania określony w załączniku V do tej dyrektywy.

2. Na potrzeby oceny zgodności zgodnie z art. 8 dyrektywy 2009/125/WE dokumentacja techniczna zawiera kopię informacji o produkcie przekazanych zgodnie z załącznikiem I pkt 4 oraz szczegółowe informacje dotyczące obliczeń określonych w załączniku II do niniejszego rozporządzenia, jak również wyniki tych obliczeń.

3. W przypadku gdy informacje zawarte w dokumentacji technicznej dla danego modelu otrzymano:

a) na podstawie modelu, który ma takie same właściwości techniczne istotne w kontekście informacji technicznych, które należy przekazać, ale jest produkowany przez innego producenta, lub

b) poprzez dokonanie obliczeń opartych na projekcie lub ekstrapolacji danych dotyczących innego modelu tego samego lub innego producenta, lub za pomocą obu tych metod,

dokumentacja techniczna musi zawierać szczegóły takich obliczeń, ocenę przeprowadzoną przez producenta w celu weryfikacji dokładności obliczeń oraz, w stosownych przypadkach, deklarację identyczności modeli różnych producentów.

4. Dokumentacja techniczna musi zawierać wykaz wszystkich równoważnych modeli, w tym ich identyfikatorów modeli.

Artykuł 5

Procedura weryfikacji do celów nadzoru rynku

Podczas przeprowadzania kontroli w ramach nadzoru rynku, o których mowa w art. 3 ust. 2 dyrektywy 2009/125/WE, organy państw członkowskich stosują procedurę weryfikacji określoną w załączniku III do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 6

Orientacyjne kryteria referencyjne

Orientacyjne kryteria referencyjne dla najlepiej działających transformatorów, możliwych do wykonania pod względem technicznym w chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia określono w załączniku IV.

Artykuł 7

Przegląd

[13] Komisja dokonuje przeglądu niniejszego rozporządzenia w kontekście postępu technologicznego i najpóźniej do dnia 1 lipca 2023 r. przedstawia Forum Konsultacyjnemu wyniki tego przeglądu, w tym, w stosownych przypadkach, projekt wniosku dotyczącego zmian. W ramach przeglądu uwzględnia się w szczególności następujące kwestie:

— zakres, w jakim wymogi określone dla etapu 2 są efektywne pod względem kosztów, oraz stosowność wprowadzenia surowszych wymogów dla etapu 3,

— stosowność ustępstw wprowadzonych w odniesieniu do transformatorów elektroenergetycznych średniej i dużej mocy w przypadkach, w których koszty instalacji byłyby nieproporcjonalnie wysokie,

— możliwość wykorzystania obliczeń wartości PEI dla strat, oprócz bezwzględnych wartości strat, w przypadku transformatorów elektroenergetycznych średniej mocy,

— możliwość przyjęcia neutralnego pod względem technologicznym podejścia do minimalnych wymogów dla transformatorów olejowych, suchych oraz ewentualnie również elektronicznych,

— stosowność ustanowienia minimalnych wymogów eksploatacyjnych dla elektroenergetycznych transformatorów małej mocy,

— stosowność odstępstw w odniesieniu do transformatorów w zastosowaniach morskich,

— stosowność ustępstw w odniesieniu do transformatorów nasłupowych i specjalnych kombinacji napięć uzwojeń dla transformatorów elektroenergetycznych średniej mocy,

— możliwość i stosowność uwzględnienia wpływu na środowisko w innym zakresie niż zużycie energii w fazie użytkowania, w tym w postaci hałasu i wydajnego wykorzystania materiałów.

Artykuł 8

Obchodzenie przepisów

[14] Producent, importer lub upoważniony przedstawiciel nie mogą wprowadzać do obrotu produktów zaprojektowanych tak, aby były w stanie wykrywać to, że są poddawane testom (np. poprzez wykrywanie warunków testowych lub cyklu testowego) i reagować w konkretny sposób poprzez automatyczną zmianę swojego działania w trakcie testu w celu osiągnięcia bardziej korzystnego poziomu któregokolwiek z parametrów podanych przez producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela w dokumentacji technicznej lub zawartych w jakiejkolwiek udostępnionej dokumentacji.

Artykuł 9 [15]

Wejście w życie

Rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 21 maja 2014 r.

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (¹), w szczególności jej art. 15 ust. 1,

po konsultacji z Forum Konsultacyjnym ds. Ekoprojektu,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)  Komisja wykonała badanie przygotowawcze, w ramach którego przeanalizowano ekologiczne i ekonomiczne aspekty transformatorów. Badanie przeprowadzono przy udziale zainteresowanych stron z Unii, a wyniki badania zostały podane do wiadomości publicznej. Transformatory uznaje się za produkty związane z energią w rozumieniu art. 2 ust. 1 dyrektywy 2009/125/WE.

(2) Badanie wykazało, że zużycie energii w fazie użytkowania jest najistotniejszym aspektem ekologicznym, który można rozwiązać poprzez projekt produktu. W produkcji transformatorów zużywa się znaczne ilości surowców (miedź, żelazo, żywica, aluminium), jednak mechanizmy rynkowe wydają się zapewniać odpowiednie wycofywanie z eksploatacji, a co za tym idzie, nie jest konieczne ustalanie powiązanych wymogów dotyczących ekoprojektu.

(3)  Wymogi dotyczące ekoprojektu określone w załączniku I mają zastosowanie do produktów wprowadzanych do obrotu lub oddawanych do eksploatacji niezależnie od miejsca ich instalacji. Wymogi te nie mogą być zatem uzależnione od zastosowania, do jakiego dany produkt jest wykorzystywany.

(4) Zakupy transformatorów odbywają się zwykle w ramach umów ramowych. W tym kontekście zakup dotyczy aktu zawarcia z producentem umowy na dostawę danej liczby transformatorów. Umowę uznaje się za obowiązującą w dniu jej podpisania przez strony.

(5) Niektóre kategorie transformatorów należy wyłączyć z zakresu niniejszego rozporządzenia ze względu na ich szczególną funkcję. Zużycie energii i potencjał w zakresie oszczędności dla takich transformatorów są marginalne w porównaniu z innymi transformatorami.

(6) Ustępstwa regulacyjne są przyznawane ze względu na ograniczenia masy na potrzeby montowania transformatorów na słupach elektroenergetycznych. W celu uniknięcia niewłaściwego wykorzystania transformatorów wykonanych specjalnie do celów eksploatacji na słupach elektroenergetycznych transformatory takie należy zaopatrzyć w widoczne oznaczenie „Przeznaczony wyłącznie do eksploatacji na słupach energetycznych” , tak aby ułatwić działania krajowych organów nadzoru rynku.

(7) Ustępstwa regulacyjne są przyznawane w odniesieniu do transformatorów wyposażonych w urządzenia posiadające funkcję regulacji napięcia w celu włączenia rozproszonego wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych do sieci dystrybucji. Takie ustępstwa powinny być stopniowo wycofywane w miarę doskonalenia tej nowej technologii i udostępniania norm pomiarowych w celu oddzielenia strat związanych z rdzeniem transformatora od strat związanych z urządzeniami realizującymi funkcje dodatkowe.

(8) Przy ustanawianiu wymogów dotyczących ekoprojektu w zakresie zużycia energii/efektywności energetycznej transformatorów elektroenergetycznych średniej mocy oraz w zakresie efektywności energetycznej transformatorów elektroenergetycznych dużej mocy należy mieć na uwadze harmonizację wymogów dotyczących ekoprojektu dla tych urządzeń w całej Unii. Tego rodzaju wymogi przyczyniłyby się również do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego i poprawy efektów działalności środowiskowej państw członkowskich.

(9) Ustanowienie wymogów dotyczących ekoprojektu dla transformatorów elektroenergetycznych średniej i dużej mocy jest również konieczne w celu wzmożenia upowszechniania się na rynku technologii i rozwiązań projektowych służących poprawie ich zużycia energii/efektywności energetycznej. Łączne straty wszystkich zainstalowanych transformatorów w UE-27 w 2008 r. wyniosły 93,4 TWh. Potencjał opłacalnej ekonomicznie poprawy poprzez bardziej efektywny projekt oszacowano na około 16,2 TWh rocznie w 2025 r., co odpowiada 3,7 Mt emisji CO₂.

(10)  Należy przewidzieć etapowe wejście w życie wymogów dotyczących ekoprojektu w celu zapewnienia producentom odpowiedniej ilości czasu na zmodyfikowanie projektów produktów. Terminy wdrożenia tych wymogów powinny zostać ustalone z uwzględnieniem wpływu na koszty ponoszone przez producentów, w szczególności przez małe i średnie przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym zapewnieniu terminowej realizacji celów polityki.

(11)  W celu zapewnienia skutecznego wdrożenia rozporządzenia zaleca się zdecydowanie, aby krajowe organy regulacyjne uwzględniały wpływ minimalnych wymogów w zakresie sprawności na wstępny koszt transformatora oraz dopuszczały instalację transformatorów o wyższej sprawności, niż określono w rozporządzeniu, zawsze kiedy jest to uzasadnione ekonomicznie w kontekście całego cyklu życia produktów, z uwzględnieniem odpowiedniej oceny redukcji strat.

(12) Aby ułatwić przeprowadzanie kontroli zgodności, należy wymagać od producentów przedstawiania informacji w dokumentacji technicznej określonej w załącznikach IV i V do dyrektywy 2009/125/WE.

(13) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 19 ust. 1 dyrektywy 2009/125/WE,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres stosowania

1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia wymogi dotyczące ekoprojektu odnośnie do wprowadzania do obrotu lub oddawania do użytku transformatorów elektroenergetycznych o minimalnej mocy znamionowej wynoszącej 1 kVA wykorzystywanych w sieciach przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej 50 Hz lub do zastosowań przemysłowych. Rozporządzenie ma zastosowanie jedynie do transformatorów nabytych po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.

2.  Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do transformatorów specjalnie zaprojektowanych i używanych do następujących zastosowań:

–  przekładniki zaprojektowane specjalnie w celu zasilania przyrządów pomiarowych, mierników, przekaźników i innych podobnych urządzeń,

– transformatory z uzwojeniami niskiego napięcia zaprojektowane specjalnie do zastosowania z prostownikami dostarczającymi prądu stałego,

– transformatory zaprojektowane specjalnie do celów bezpośredniego podłączenia do pieca,

–  transformatory zaprojektowane specjalnie na potrzeby zastosowań morskich oraz zastosowań dotyczących morskich urządzeń pływających,

–  transformatory zaprojektowane specjalnie na potrzeby systemów awaryjnych,

– transformatory i autotransformatory zaprojektowane specjalnie na potrzeby kolejowych systemów zasilania trakcji elektrycznej,

– transformatory uziemiające, tzn. trójfazowe transformatory przeznaczone do celów uzyskania punktu zerowego na potrzeby uziemienia systemu,

– transformatory trakcyjne montowane na taborze, tzn. transformatory podłączone do sieci trakcyjnej zasilanej prądem stałym lub przemiennym, bezpośrednio lub za pośrednictwem przetwornika, wykorzystywane w stałych instalacjach do zastosowań kolejowych,

– transformatory rozruchowe zaprojektowane specjalnie na potrzeby uruchamiania trójfazowego silnika indukcyjnego, tak aby wyeliminować spadki napięcia zasilania,

– transformatory probiercze zaprojektowane specjalnie do stosowania w obwodzie w celu uzyskania określonego napięcia lub prądu na potrzeby badań urządzeń elektrycznych,

– transformatory spawalnicze zaprojektowane specjalnie do stosowania w urządzeniach do spawania łukiem elektrycznym lub do spawania oporowego,

– transformatory zaprojektowane specjalnie do zastosowań przeciwwybuchowych i w kopalniach pod ziemią (²),

– transformatory zaprojektowane specjalnie do zastosowań głębinowych (podwodnych),

–  transformatory sprzęgające sieci SN/SN o mocy do 5 MVA,

–  transformatory elektroenergetyczne dużej mocy, w przypadku gdy wykazano, że dla danego zastosowania nie są dostępne wykonalne pod względem technicznym alternatywne rozwiązania w celu osiągnięcia minimalnej sprawności wymaganej przepisami niniejszego rozporządzenia,

– transformatory będące identycznymi zamiennikami w tej samej lokalizacji/instalacji fizycznej istniejących transformatorów dużej mocy, w przypadku gdy zamiana taka nie jest możliwa bez poniesienia nieproporcjonalnych kosztów związanych z transportem lub instalacją,

z wyjątkiem wymogów dotyczących informacji o produkcie i dokumentacji technicznej określonych w pkt 3 i 4 załącznika I.

Artykuł 2

Definicje

Na użytek niniejszego rozporządzenia i załączników do niego stosuje się następujące definicje:

1) „transformator elektroenergetyczny” oznacza urządzenie statyczne o co najmniej dwóch uzwojeniach, które na zasadzie indukcji elektromagnetycznej przetwarza układ napięć i prądów przemiennych na układ napięć i prądów przemiennych o innych na ogół wartościach, lecz o tej samej częstotliwości, na potrzeby przesyłu;

2) „ transformator elektroenergetyczny małej mocy” oznacza transformator elektroenergetyczny, którego najwyższe napięcie do uzwojenia nie przekracza 1,1 kV;

3) „transformator elektroenergetyczny średniej mocy” oznacza transformator elektroenergetyczny o napięciu najwyższym wyższym niż 1,1 kV, ale nieprzekraczającym 36 kV i mocy znamionowej nie mniejszej niż 5 kVA, ale niższej niż 40 MVA;

4) „transformator elektroenergetyczny dużej mocy” oznacza transformator elektroenergetyczny o najwyższym napięciu do urządzeń przekraczającym 36 kV i mocy znamionowej wynoszącej co najmniej 5 kVA lub mocy znamionowej nieprzekraczającej 40 MVA bez względu na najwyższe napięcie do urządzeń;

5) „ transformator olejowy” oznacza transformator elektroenergetyczny, którego obwód magnetyczny i uzwojenia są zanurzone w cieczy izolacyjnej;

6) „transformator suchy” oznacza transformator elektroenergetyczny, którego obwód magnetyczny i uzwojenia nie są zanurzone w cieczy izolacyjnej;

7) „transformator nasłupowy średniej mocy” oznacza transformator elektroenergetyczny o mocy znamionowej nieprzekraczającej 315 kVA w wykonaniu do eksploatacji na wolnym powietrzu i przeznaczony do montażu na elementach wsporczych napowietrznych linii elektroenergetycznych;

8) „transformator rozdzielczy z regulacją napięcia” oznacza transformator elektroenergetyczny średniej mocy wyposażony w dodatkowe elementy umieszczone wewnątrz lub na zewnątrz obudowy transformatora, do automatycznego regulowania pod obciążeniem napięcia na wejściu lub na wyjściu transformatora;

9) „uzwojenie” oznacza zespół zwojów tworzących obwód elektryczny związany z jednym z napięć, dla których został przewidziany transformator;

10)  „napięcie znamionowe uzwojenia” (U_r) oznacza napięcie, które ma być przyłożone lub które ma zostać wytworzone w stanie bez obciążenia pomiędzy końcówkami nieobciążonego uzwojenia lub uzwojenia podłączonego do odczepu znamionowego;

11) „uzwojenie górnego napięcia” oznacza uzwojenie o najwyższym napięciu znamionowym;

12) „najwyższe napięcie do urządzenia” (U_m) mające zastosowanie do uzwojenia transformatora oznacza najwyższą wartość skutecznego napięcia międzyfazowego w układzie trójfazowym, dla której zaprojektowano uzwojenie transformatora pod względem izolacji;

13) „moc znamionowa” (S_r) oznacza umowną wartość mocy pozornej przypisaną danemu uzwojeniu, która, wraz z napięciem znamionowym tego uzwojenia, określa jego prąd znamionowy;

14) „straty obciążeniowe” (P_k) oznaczają moc czynną pobieraną przy znamionowej częstotliwości oraz temperaturze odniesienia i związaną z jedną parą uzwojeń, wtedy gdy przez zaciski liniowe jednego uzwojenia płynie prąd znamionowy (prąd odczepowy), a zaciski drugiego uzwojenia są zwarte na odczepach znamionowych, a zaciski dalszych uzwojeń, jeśli istnieją, pozostają rozwarte;

15) „straty stanu jałowego” (P_o) oznaczają moc czynną pobieraną przez transformator przy doprowadzeniu napięcia o znamionowej częstotliwości przy rozwartym obwodzie wtórnym; Doprowadzone napięcie oznacza napięcie znamionowe, a w przypadku gdy uzwojenie, do którego doprowadzono napięcie jest wyposażone w odczep, jest ono podłączone do odczepu znamionowego;

16) „wskaźnik maksymalnej sprawności” (PEI) oznacza maksymalną wartość stosunku przenoszonej przez transformator mocy pozornej pomniejszonej o straty w transformatorze do znamionowej mocy pozornej transformatora.

Artykuł 3

Wymogi dotyczące ekoprojektu

Transformatory elektroenergetyczne małej mocy, transformatory elektroenergetyczne średniej mocy i transformatory elektroenergetyczne dużej mocy muszą spełniać wymogi dotyczące ekoprojektu określone w załączniku I.

Artykuł 4

Ocena zgodności

Ocenę zgodności przeprowadza się, stosując procedurę wewnętrznej kontroli projektu określoną w załączniku IV do dyrektywy 2009/125/WE lub procedurę dotyczącą systemu zarządzania określoną w załączniku V do wspomnianej dyrektywy.

Artykuł 5

Procedura weryfikacji do celów nadzoru rynku

Podczas przeprowadzania kontroli w ramach nadzoru rynku, o których mowa w art. 3 ust. 2 dyrektywy 2009/125/WE, organy państw członkowskich stosują procedurę weryfikacji określoną w załączniku III do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 6

Orientacyjne kryteria referencyjne

Orientacyjne kryteria referencyjne dla najlepiej działających transformatorów, możliwych do wykonania pod względem technicznym w chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia określono w załączniku IV.

Artykuł 7

Przegląd

Nie później niż trzy lata od daty wejścia w życie, Komisja dokonuje przeglądu niniejszego rozporządzenia w kontekście postępu technicznego i przedstawia wyniki tego przeglądu forum konsultacyjnemu. W ramach przeglądu ocenione zostaną w szczególności co najmniej następujące kwestie:

– możliwość ustalenia minimalnych wartości wskaźnika maksymalnej sprawności dla wszystkich transformatorów elektroenergetycznych średniej mocy, w tym transformatorów o mocy znamionowej poniżej 3 150 kVA,

– możliwość oddzielenia strat związanych z transformatorem właściwym od strat związanych z innymi elementami realizującymi funkcje regulacji napięcia, jeżeli zachodzi taka sytuacja,

– odpowiedniość ustanowienia minimalnych wymogów eksploatacyjnych dla elektroenergetycznych transformatorów jednofazowych, a także dla transformatorów elektroenergetycznych małej mocy,

–  czy ustępstwa dla transformatorów nasłupowych i specjalnych kombinacji napięć uzwojeń dla transformatorów elektroenergetycznych średniej mocy są nadal właściwe,

– możliwość uwzględnienia oddziaływania na środowisko w innym zakresie niż tylko zużycie energii w fazie użytkowania.

Artykuł 8

Wejście w życie

Rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 21 maja 2014 r.