history Historia zmian
zamknij

Wersja obowiązująca od 2023-10-13

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku] 1. Rozliczenie wykonania obowiązków określonych w art. 14a ust. 1, art. 17 ust. 1 oraz art. 21a ust. 1 i 2 [18] następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu oraz poziomu recyklingu dla wszystkich opakowań razem.

2a. Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

2b. Wprowadzający produkty w opakowaniach wykonujący obowiązek, o którym mowa w art. 14a ust. 1, którzy nie osiągnęli wymaganego poziomu udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej.

2c. [19] Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, który nie zawarł umowy wskazanej w art. 40h ust. 3 i nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 1, jest obowiązany wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie dla poszczególnych rodzajów opakowań w odniesieniu do nieosiągniętych wymaganych poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych, o których mowa w załączniku nr 1a do ustawy.

2d. [20] Wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, który nie zawarł umowy wskazanej w art. 40h ust. 3 i nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 2, jest obowiązany wnieść opłatę produktową.

2e. [21] W przypadku gdy wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, który zawarł umowę wskazaną w art. 40h ust. 3, nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 1, ten wprowadzający oraz podmiot reprezentujący prowadzący system kaucyjny, do którego ten wprowadzający przystąpił, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej obliczonej oddzielnie dla poszczególnych rodzajów opakowań – każdy w wysokości 50%.

2f. [22] W przypadku gdy wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, który zawarł umowę wskazaną w art. 40h ust. 3, nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 2, ten wprowadzający oraz podmiot reprezentujący prowadzący system kaucyjny, do którego ten wprowadzający przystąpił, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej – każdy w wysokości 50%.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

[18] Art. 34 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 9 lit. a) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

[19] Art. 34 ust. 2c w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 9 lit. b) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

[20] Art. 34 ust. 2d dodany przez art. 1 pkt 9 lit. c) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

[21] Art. 34 ust. 2e dodany przez art. 1 pkt 9 lit. c) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

[22] Art. 34 ust. 2f dodany przez art. 1 pkt 9 lit. c) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

Wersja obowiązująca od 2023-10-13

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku] 1. Rozliczenie wykonania obowiązków określonych w art. 14a ust. 1, art. 17 ust. 1 oraz art. 21a ust. 1 i 2 [18] następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu oraz poziomu recyklingu dla wszystkich opakowań razem.

2a. Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

2b. Wprowadzający produkty w opakowaniach wykonujący obowiązek, o którym mowa w art. 14a ust. 1, którzy nie osiągnęli wymaganego poziomu udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej.

2c. [19] Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, który nie zawarł umowy wskazanej w art. 40h ust. 3 i nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 1, jest obowiązany wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie dla poszczególnych rodzajów opakowań w odniesieniu do nieosiągniętych wymaganych poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych, o których mowa w załączniku nr 1a do ustawy.

2d. [20] Wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, który nie zawarł umowy wskazanej w art. 40h ust. 3 i nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 2, jest obowiązany wnieść opłatę produktową.

2e. [21] W przypadku gdy wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, który zawarł umowę wskazaną w art. 40h ust. 3, nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 1, ten wprowadzający oraz podmiot reprezentujący prowadzący system kaucyjny, do którego ten wprowadzający przystąpił, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej obliczonej oddzielnie dla poszczególnych rodzajów opakowań – każdy w wysokości 50%.

2f. [22] W przypadku gdy wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, który zawarł umowę wskazaną w art. 40h ust. 3, nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 2, ten wprowadzający oraz podmiot reprezentujący prowadzący system kaucyjny, do którego ten wprowadzający przystąpił, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej – każdy w wysokości 50%.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

[18] Art. 34 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 9 lit. a) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

[19] Art. 34 ust. 2c w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 9 lit. b) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

[20] Art. 34 ust. 2d dodany przez art. 1 pkt 9 lit. c) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

[21] Art. 34 ust. 2e dodany przez art. 1 pkt 9 lit. c) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

[22] Art. 34 ust. 2f dodany przez art. 1 pkt 9 lit. c) ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852). Zmiana weszła w życie 13 października 2023 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2023-08-21 do 2023-10-12    (Dz.U.2023.1658 tekst jednolity)

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku] 1. Rozliczenie wykonania obowiązków określonych w art. 14a ust. 1, art. 17 ust. 1 oraz art. 21a ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu oraz poziomu recyklingu dla wszystkich opakowań razem.

2a. Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

2b. Wprowadzający produkty w opakowaniach wykonujący obowiązek, o którym mowa w art. 14a ust. 1, którzy nie osiągnęli wymaganego poziomu udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej.

2c. Wprowadzający produkty w opakowaniach wykonujący obowiązki, o których mowa w art. 21a ust. 1, samodzielnie albo za pośrednictwem organizacji odzysku opakowań, którzy nie osiągnęli wymaganego poziomu zbierania, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2023-05-24 do 2023-08-20

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku] 1. [14] Rozliczenie wykonania obowiązków określonych w art. 14a ust. 1, art. 17 ust. 1 oraz art. 21a ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu oraz poziomu recyklingu dla wszystkich opakowań razem.

2a. Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

2b. [15] Wprowadzający produkty w opakowaniach wykonujący obowiązek, o którym mowa w art. 14a ust. 1, którzy nie osiągnęli wymaganego poziomu udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej.

2c. [16] Wprowadzający produkty w opakowaniach wykonujący obowiązki, o których mowa w art. 21a ust. 1, samodzielnie albo za pośrednictwem organizacji odzysku opakowań, którzy nie osiągnęli wymaganego poziomu zbierania, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

[14] Art. 34 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 7 pkt 7 lit. a) ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 877). Zmiana weszła w życie 24 maja 2023 r.

[15] Art. 34 ust. 2b dodany przez art. 7 pkt 7 lit. b) ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 877). Zmiana weszła w życie 24 maja 2023 r.

[16] Art. 34 ust. 2c dodany przez art. 7 pkt 7 lit. b) ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 877). Zmiana weszła w życie 24 maja 2023 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2023-01-20 do 2023-05-23    (Dz.U.2023.160 tekst jednolity)

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku] 1. Rozliczenie wykonania obowiązku określonego w art. 17 ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu oraz poziomu recyklingu dla wszystkich opakowań razem.

2a. Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2022-01-01 do 2023-01-19

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku] 1. Rozliczenie wykonania obowiązku określonego w art. 17 ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. [76] Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu oraz poziomu recyklingu dla wszystkich opakowań razem.

2a. Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

[76] Art. 34 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 5 pkt 15 ustawy z dnia 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2151). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2022 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2020-06-26 do 2021-12-31    (Dz.U.2020.1114 tekst jednolity)

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku] 1. Rozliczenie wykonania obowiązku określonego w art. 17 ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu:

1) recyklingu, w tym recyklingu dla wszystkich opakowań razem;

2) odzysku.

2a. Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2019-03-22 do 2020-06-25    (Dz.U.2019.542 tekst jednolity)

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku] 1. Rozliczenie wykonania obowiązku określonego w art. 17 ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu:

1) recyklingu, w tym recyklingu dla wszystkich opakowań razem;

2) odzysku.

2a. Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2018-01-18 do 2019-03-21    (Dz.U.2018.150 tekst jednolity)

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku ] 1. Rozliczenie wykonania obowiązku określonego w art. 17 ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu:

1) recyklingu, w tym recyklingu dla wszystkich opakowań razem;

2) odzysku.

2a. Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2018-01-01 do 2018-01-17

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku] 1. Rozliczenie wykonania obowiązku określonego w art. 17 ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu:

1) recyklingu, w tym recyklingu dla wszystkich opakowań razem;

2) odzysku.

2a. [52] Organizacja odzysku opakowań, która nie wykonała obowiązku określonego w art. 20 ust. 4, jest obowiązana wnieść opłatę produktową obliczoną dla poszczególnych rodzajów opakowań w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

[52] Art. 34 ust. 2a dodany przez art. 1 pkt 17 ustawy z dnia 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2056). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2016-11-17 do 2017-12-31    (Dz.U.2016.1863 tekst jednolity)

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku ] 1. Rozliczenie wykonania obowiązku określonego w art. 17 ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu:

1) recyklingu, w tym recyklingu dla wszystkich opakowań razem;

2) odzysku.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2014-01-01 do 2016-11-16

Rozdział 6

Opłata produktowa

Art. 34. [Rozliczenie wykonania obowiązku ] 1. Rozliczenie wykonania obowiązku określonego w art. 17 ust. 1 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu:

1) recyklingu, w tym recyklingu dla wszystkich opakowań razem;

2) odzysku.

3. Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach opakowań danego rodzaju, w których produkty zostały wprowadzone do obrotu.

4. Sposób obliczania opłaty produktowej określa załącznik nr 2 do ustawy.