Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Przewodnik po zmianach przepisów dla sektora publicznego 2016/2017

Treść przepisu przed nowelizacją

Treść przepisu po nowelizacji

Art. 2. [Definicje]

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:

95Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:

(...) 8) eksporcie towarów - rozumie się przez to dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

(...) 8) eksporcie towarów - rozumie się przez to dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

a) dostawcę lub na jego rzecz, lub

b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

a) dostawcę lub na jego rzecz, lub

b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

- jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych;

- jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych;

Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej. Zmiana ma charakter techniczny i jest spowodowana reformą administracji podatkowej polegającą m.in. na likwidacji urzędów celnych. Ich kompetencje przejmują urzędy skarbowe i nowo utworzone urzędy celno-skarbowe. Obejmowanie towarów procedurami celnymi oraz wykonywanie innych czynności przewidzianych przepisami prawa celnego będzie należało do kompetencji naczelnika urzędu celno-skarbowego.

Art. 14. [Likwidacja działalności]

Art. 14. [Likwidacja działalności]

(...) 9f. Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, złożenie do depozytu kwoty zwrotu różnicy podatku następuje po zakończeniu weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej.

(...) 9f. Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, złożenie do depozytu kwoty zwrotu różnicy podatku następuje po zakończeniu tej weryfikacji.

Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej. Zmiana ma charakter techniczny i jest spowodowana reformą administracji podatkowej polegającą m.in. na likwidacji urzędów kontroli skarbowej. Ich kompetencje przejmują nowo utworzone urzędy celno-skarbowe.

Art. 17. [Podatnicy]

1. Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:

Art. 17. [Podatnicy]

1. Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:

(...) 8) nabywające usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. poz. 1223 oraz z 2016 r. poz. 266 i 542), jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

(...) 8) nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

b) usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15.

a) usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

b) usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

(...) 1c. W przypadku dostaw towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy przepis ust. 1 pkt 7 stosuje się, jeżeli łączna wartość tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20 000 zł.

(...) 1c. W przypadku dostaw towarów wymienionych w poz. 28-28c załącznika nr 11 do ustawy przepis ust. 1 pkt 7 stosuje się, jeżeli łączna wartość tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20 000 zł.

1d. Za jednolitą gospodarczo transakcję, o której mowa w ust. 1c, uznaje się transakcję obejmującą umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy.

1d. Za jednolitą gospodarczo transakcję, o której mowa w ust. 1c, uznaje się transakcję obejmującą umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów wymienionych w poz. 28-28c załącznika nr 11 do ustawy, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy.

1e. Za jednolitą gospodarczo transakcję, o której mowa w ust. 1c, uznaje się również transakcję obejmującą więcej niż jedną umowę, o której mowa w ust. 1d, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie towarami wymienionymi w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy.

1e. Za jednolitą gospodarczo transakcję, o której mowa w ust. 1c, uznaje się również transakcję obejmującą więcej niż jedną umowę, o której mowa w ust. 1d, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie towarami wymienionymi w poz. 28-28c załącznika nr 11 do ustawy.

Brak odpowiednika

(...) 1h. W przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

(...) 2a. Jeżeli dokonujący dostawy towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy, dla której zgodnie z ust. 1 pkt 7 podatnikiem jest nabywca, podjął wszelkie niezbędne środki celem rzetelnego rozliczenia podatku od tej dostawy, nie ma on obowiązku rozliczenia podatku z tytułu tej dostawy, także w przypadku, gdy po jej dokonaniu ustalono, że wskutek działania podmiotu uczestniczącego w tej dostawie jako nabywca nie były spełnione przesłanki określone w ust. 1 pkt 7, o którym to działaniu dokonujący dostawy towarów przy zachowaniu należytej staranności nie wiedział lub nie mógł wiedzieć.

(...) 2a. Jeżeli dokonujący dostawy towarów wymienionych w poz. 28-28c załącznika nr 11 do ustawy, dla której zgodnie z ust. 1 pkt 7 podatnikiem jest nabywca, podjął wszelkie niezbędne środki celem rzetelnego rozliczenia podatku od tej dostawy, nie ma on obowiązku rozliczenia podatku z tytułu tej dostawy, także w przypadku, gdy po jej dokonaniu ustalono, że wskutek działania podmiotu uczestniczącego w tej dostawie jako nabywca nie były spełnione przesłanki określone w ust. 1 pkt 7, o którym to działaniu dokonujący dostawy towarów przy zachowaniu należytej staranności nie wiedział lub nie mógł wiedzieć.

Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Usługi objęte odwrotnym obciążeniem

Ustawodawca poszerzył zakres usług, w przypadku których podatnikiem jest nabywca. Wykaz usług został określony w załączniku nr 14 do ustawy. Odwrotnym obciążeniem zostały objęte - oprócz sprzedaży praw do emisji CO2 - także usługi budowlane (patrz: komentarz do załącznika nr 14 do ustawy). Zlecający usługę rozlicza VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia za wykonawcę, jeśli:

● wykonawca jest podatnikiem VAT czynnym,
● zlecający jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,
● wykonawca świadczy te usługi jako podwykonawca, w przypadku usług budowlanych; ustawodawca nie zdefiniował pojęcia "podwykonawca".

Jak zostało podkreślone w uzasadnieniu do projektu, gdy nabywcą jest organ władzy publicznej, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, wówczas z tytułu nabywania towarów i usług objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia powinien rozliczać VAT za sprzedawcę, bez względu na cel, w jakim - w konkretnym przypadku - dokonuje zakupu, tj. czy zakup jest realizowany w związku z działalnością opodatkowaną VAT, czy też będzie służył działalności wykonywanej przez niego jako organ władzy publicznej (oczywiście o ile zostaną spełnione pozostałe przesłanki przewidziane w art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8 ustawy).

Gdy będą spełnione wskazane warunki, wykonawca usługi będzie wystawiał fakturę bez stawki i kwoty podatku, z adnotacją "odwrotne obciążenie". Wykaże tę sprzedaż w deklaracji oraz informacji VAT-27. Zlecający rozliczy VAT od tej usługi według obowiązujących stawek VAT (8% lub 23% w przypadku usług budowlanych). VAT należny przekształci się w VAT naliczony, gdy zakupy będą służyć sprzedaży opodatkowanej.

Według art. 5 ustawy zmieniającej nowe zasady rozliczeń mają zastosowanie do usług, które zostały wykonane od 1 stycznia 2017 r. W celu ustalenia momentu wykonania usług stosuje się przepisy art. 19a ust. 2 i 3 ustawy o VAT. To oznacza, że usługę uznaje się za wykonaną również:

● w przypadku wykonania części usługi, dla której określono zapłatę, gdy usługi są przyjmowane częściowo,
● z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi, gdy w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń,
● z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi, gdy jest świadczona w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok i w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń.

W przypadku usług sprzedaży praw do emisji CO2 po zmianie nabywca jest podatnikiem tylko wtedy, gdy jest podatnikiem VAT czynnym. Podatnik zwolniony nie rozlicza VAT, tylko sprzedawca.

Ustawodawca wskazał w przepisach przejściowych sposób rozliczenia usług, w przypadku których zmienia się w 2017 r. osoba zobowiązana do rozliczania VAT, jeśli usługi będą wykonane w 2017 r., a zaliczka została zapłacona w 2016 r. (art. 6 i 8 ustawy zmieniającej). I tak w przypadku usług:

● sprzedaży praw do emisji CO2 - nie dokonujemy korekty rozliczenia zaliczki; VAT od pozostałej części należy rozliczyć na zasadach obowiązujących do końca 2016 r. Nie zmienia się osoba zobowiązana do rozliczenia (VAT rozliczy również podatnik zwolniony z VAT);
● budowlanych - korekty rozliczenia tej zapłaty dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym wykonano tę usługę; cała usługa jest rozliczona na nowych zasadach.

Towary objęte odwrotnym obciążeniem

Ustawodawca poszerzył także wykaz towarów objętych odwrotnym obciążeniem (patrz: komentarz do zał. nr 11 do ustawy). Jednak tylko w przypadku dostawy procesorów wprowadził dodatkowy warunek (oprócz statusu podatnika VAT czynnego sprzedawcy i nabywcy), w razie spełnienia którego to nabywca rozlicza VAT. Dostawa musi się odbyć dodatkowo w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, której wartość, bez kwoty podatku, przekracza 20 000 zł. Zasady ustalania, czy jest to jednolita gospodarczo transakcja, są takie same jak w przypadku towarów wymienionych w poz. 28a-28c zał. nr 11 do ustawy, np. laptopów czy telefonów komórkowych, i od 1 stycznia 2017 r. nie uległy zmianie.

Nowe zasady rozliczenia VAT od dostawy procesorów na podstawie umów zawartych do końca 2016 r. będą miały zastosowanie w przypadku dostaw:

● dokonanych od 1 stycznia 2017 r.,
● których łączna wartość, bez kwoty podatku, przekracza od 1 stycznia 2017 r. kwotę 20 000 zł.

W przypadku uiszczenia przed 1 stycznia 2017 r. całości lub części zapłaty na poczet dokonanych od tego dnia dostaw towarów wymienionych po zmianach w zał. nr 11, dla których podatnikiem stał się nabywca, korekty rozliczenia tej zapłaty dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym miała miejsce dostawa tych towarów. Oznacza to, że mimo zapłaty zaliczki jeszcze w 2016 r., gdy dostawa będzie miała miejsce już w 2017 r., całość transakcji musi być rozliczona na nowych zasadach.

Art. 29a. [Podstawa opodatkowania]

(...) 15. Warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku:

Art. 29a. [Podstawa opodatkowania]

(...) 15. Warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku:

(...) 3) sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy;

(...) 3) sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy;

Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Po zmianie przepisów sprzedawca będzie mógł rozliczać fakturę korygującą "in minus" bez uzyskania potwierdzenia jej odbioru, wystawioną do faktury dokumentującej usługi dystrybucji:

● energii elektrycznej,
● energii cieplnej lub chłodniczej,
● gazu przewodowego.

Pozostałe przypadki, gdy posiadanie potwierdzenia odbioru faktury korygującej nie jest konieczne, pozostały bez zmian.

Art. 33. [Zapłata VAT od importu towarów]

(...) 2. Jeżeli organ celny stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym kwota podatku została wykazana nieprawidłowo, naczelnik urzędu celnego wydaje decyzję określającą podatek w prawidłowej wysokości.

Art. 33. [Zapłata VAT od importu towarów]

(...) 2. Jeżeli organ celny stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym kwota podatku została wykazana nieprawidłowo, naczelnik urzędu celno-skarbowego wydaje decyzję określającą podatek w prawidłowej wysokości.

3. Po przyjęciu zgłoszenia celnego podatnik może wystąpić do naczelnika urzędu celnego o wydanie decyzji określającej podatek w prawidłowej wysokości.

3. Po przyjęciu zgłoszenia celnego podatnik może wystąpić do naczelnika urzędu celno-skarbowego o wydanie decyzji określającej podatek w prawidłowej wysokości.

(...) 6. Naczelnik urzędu celnego jest obowiązany do poboru podatku należnego z tytułu importu towarów, z zastrzeżeniem art. 33a i 33c.

(...) 6. Naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany do poboru podatku należnego z tytułu importu towarów, z zastrzeżeniem art. 33a i 33c.

Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 marca 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej. Zmiana ma charakter techniczny i jest spowodowana reformą administracji podatkowej polegającą m.in. na likwidacji urzędów celnych. Ich kompetencje przejmują urzędy skarbowe i nowo utworzone urzędy celno-skarbowe. Po zmianach do poboru VAT z tytułu importu towarów upoważniony został naczelnik urzędu skarbowego. Natomiast obejmowanie towarów procedurami celnymi oraz wykonywanie innych czynności przewidzianych przepisami prawa celnego będzie należało do kompetencji naczelnika urzędu celno-skarbowego.

Art. 33a. [Procedura uproszczona w imporcie towarów]

(...) 2. Przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem:

1) przedstawienia przez podatnika naczelnikowi urzędu celnego, przed którym podatnik dokonuje formalności związanych z importem towarów, wydanych nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dokonaniem importu:

Art. 33a. [Procedura uproszczona w imporcie towarów]

(...) 2. Przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem:

1) przedstawienia przez podatnika naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, przed którym podatnik dokonuje formalności związanych z importem towarów, wydanych nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dokonaniem importu:

(...) 3. Warunku przedstawienia dokumentów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie stosuje się, jeżeli naczelnik urzędu celnego posiada złożone przez podatnika aktualne dokumenty.

(...) 3. Warunku przedstawienia dokumentów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie stosuje się, jeżeli naczelnik urzędu celno-skarbowego posiada złożone przez podatnika aktualne dokumenty.

4. Podatnik jest obowiązany do pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu celnego oraz naczelnika urzędu skarbowego o:

4. Podatnik jest obowiązany do pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu celno-skarbowego oraz naczelnika urzędu skarbowego o:

(...) 6. Podatnik jest obowiązany do przedstawienia organowi celnemu dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej ...