Uchwała SN z dnia 2 lutego 2016 r., sygn. III UZP 18/15

Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega obniżeniu do wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w tej części, którą oblicza się od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki (art. 83 ust. 1 w związku z art. 82 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 581 ze zm.).

Teza urzędowa

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef Iwulski (przewodniczący)

SSN Maciej Pacuda

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)

Protokolant Ewa Wolna

w sprawie z odwołania L. K. M. Spółki jawnej z siedzibą w A. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Ł. z udziałem zainteresowanych: B. E. i innych, o wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 2 lutego 2016 r., zagadnienia prawnego przekazanego postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 18 września 2015 r. ,

"czy na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz.U. z 2015 poz. 581) wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne podlega obniżeniu do wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej od przychodu stanowiącego podstawę obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, czy też do wysokości zaliczki obliczonej przez płatnika od całego dochodu uzyskanego przez ubezpieczonego - pracownika w danym miesiącu u tego płatnika."

podjął uchwałę:

Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega obniżeniu do wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w tej części, którą oblicza się od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki (art. 83 ust. 1 w związku z art. 82 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 581 ze zm.).

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny, w związku z rozpoznawaniem sprawy L. K. M. Spółki Jawnej z siedzibą w A. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Ł. o wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 3 czerwca 2014 r., przedstawił w trybie art. 390 § 1 k.p.c. Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne następującej treści: czy na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 581 ze zm.; dalej jako: „ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej”) wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne podlega obniżeniu do wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej od przychodu stanowiącego podstawę obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, czy też do wysokości zaliczki obliczonej przez płatnika od całego dochodu uzyskanego przez ubezpieczonego - pracownika w danym miesiącu u tego płatnika?

Sąd Apelacyjny wskazał, że zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1-13, zgodnie z przepisami art. 79 i 81 jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki. Odwołująca się spółka jest płatnikiem zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, wobec czego ma obowiązek odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy zarówno od przychodu ze stosunku pracy, jak i od zasiłku pieniężnego wypłaconego pracownikowi. O ile jednak przychód ze stosunku pracy jest podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, o tyle zasiłek pieniężny z ubezpieczenia społecznego takiej podstawy nie stanowi. Odwołująca się spółka w poszczególnych miesiącach obniżała składkę na ubezpieczenie zdrowotne pracowników do wysokości zaliczki na podatek dochodowy obliczanej wyłącznie od przychodu ze stosunku pracy. Organ rentowy odwołując się do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w szczególności do jej art. 31, stanął zaś na stanowisku, że płatnik odprowadza jedną łączną zaliczkę na podatek dochodowy od wszystkich przychodów wypłaconych pracownikowi. A skoro tak, to zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, składkę na ubezpieczenie zdrowotne obniża się do wysokości tej (jednej) zaliczki. Sąd Okręgowy w motywach wyroku zanegował stanowisko organu rentowego co do konieczności obniżania składki zdrowotnej do wysokości „całej” zaliczki na podatek dochodowy odprowadzonej przez płatnika. Sąd powołał się na stanowisko biegłej księgowej wyrażone w opinii. Biegła konsultowała swe zdanie z Odziałem ZUS w S. oraz w krajowej informacji ZUS i oba podmioty podzieliły jej pogląd. Zgodnie z tym poglądem, płatnik w odniesieniu do każdego pracownika sporządza co miesiąc dwie listy płac (przychody ze stosunku pracy i zasiłki chorobowe) i oblicza dwie zaliczki na podatek dochodowy (od każdego z tych przychodów osobno), a następnie odprowadza do urzędu skarbowego jedną zsumowaną zaliczkę na podatek dochodowy.