Wyrok SN z dnia 15 czerwca 2022 r., sygn. II CSKP 573/22

1. Skarb Państwa może ubiegać się o uznanie za bezskuteczną darowizny skazanego dokonanej jeszcze przed wyrokiem skazującym, jeśli w sprawie orzeczono przepadek korzyści z przestępstwa.

2. Dopuszczalne jest stosowanie art. 527 i n. k.c. per analogiam do ochrony należności publicznoprawnych. Racje te pozostają aktualne w odniesieniu do stanu rzeczy powstającego na skutek orzeczenia przez sąd karny przepadku korzyści pochodzącej z przestępstwa i uzasadniają zajęcie stanowiska o podstawach zastosowania art. 527 i n. k.c. per analogiam w celu ochrony wierzytelności publicznoprawnej przysługującej Skarbowi Państwa.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marcin Krajewski (przewodniczący) ‎

SSN Beata Janiszewska (sprawozdawca)

‎SSN Ewa Stefańska

w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w G. ‎przeciwko W. M. ‎o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 15 czerwca 2022 r., ‎skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w […] ‎z dnia 3 grudnia 2019 r., sygn. akt I ACa […],

1. oddala skargę kasacyjną,

2. zasądza od W. M. na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód Skarb Państwa-Prezes Sądu Okręgowego w G. wystąpił przeciwko pozwanemu W. M. o uznanie za bezskuteczną względem powoda umowy darowizny zawartej przez T. M., jako darczyńcę, z W. M., jako obdarowanym, mającej za przedmiot bliżej określoną nieruchomość gruntową położoną w R.

Sąd Okręgowy w G. uwzględnił powództwo, a Sąd Apelacyjny w [...] oddalił apelację pozwanego. Przyjmując za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, Sąd Apelacyjny wskazał, w zakresie istotnym dla rozpoznania skargi kasacyjnej, że T. M. jest ojcem pozwanego oraz że 16 lutego 2012 r. T. M. podarował małoletniemu W. M. nieruchomość gruntową położoną w R. Wartość tej nieruchomości strony umowy określiły na 400 000 zł. Pozwany reprezentowany był przy zawarciu umowy przez matkę; wiedział o otrzymanej darowiźnie.

T. M. został skazany wyrokiem Sądu Okręgowego w G. z 5 kwietnia 2012 r., utrzymanym co do tego oskarżonego w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w [...] z 27 maja 2013 r., za czyn z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu z 9 października 2007 r. Tym samym wyrokiem orzeczono wobec T. M., na zasadzie art. 45 § 1 k.k., przepadek na rzecz Skarbu Państwa osiągniętej przez oskarżonego korzyści majątkowej w kwocie 830 000 zł. Wyrok skierowano do egzekucji, jednak postępowanie w tym przedmiocie zostało umorzone, gdyż prowadzący je Naczelnik Urzędu Skarbowego w W. stwierdził, że w toku egzekucji nie uzyska się kwoty przekraczającej wydatki egzekucyjne. Przeciwko ojcu pozwanego toczyły się także inne postępowania karne, zakończone wyrokami uniewinniającymi go od zarzucanych mu czynów.