Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracowników - obowiązki pracodawcy

Wstęp

Przepisy prawa pracy umożliwiają pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Należy przez to rozumieć zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika. Podnoszenie kwalifikacji jest możliwe z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą. Jeżeli pracodawca zdecyduje się na skierowanie pracownika na naukę lub zgodzi się na dokształcanie podjęte z inicjatywy pracownika, powinien zapewnić mu możliwość skorzystania z urlopu szkoleniowego i zwolnić z całości lub części dnia pracy w wymiarze, który pozwoli na uczestniczenie w zajęciach. Za czas tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Przy podejmowaniu przez pracodawcę decyzji o wspieraniu pracowników przy podnoszeniu kwalifikacji zawodowych ma on swobodę w tym zakresie, jednak z pewnymi wyjątkami. Ta swoboda jest ograniczona przepisami ogólnie obowiązującymi, które nakazują równe traktowanie wszystkich pracowników. Reguły te odnoszą się nie tylko do warunków zatrudnienia, ale też dostępu do różnych form dokształcania podnoszącego kwalifikacje pracowników.

Pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe pisemną umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Nie dotyczy to sytuacji, gdy zatrudniający nie zobowiąże pracownika do pozostawania w zatrudnieniu przez określony czas po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji i związanego z tym ewentualnego zwrotu kosztów.

Pewne uprawnienia w ww. zakresie mogą być przyznane także dokształcającemu się pracownikowi bez zgody lub inicjatywy pracodawcy. Są to przeważnie: zwolnienie z całości lub części dnia pracy bez zachowania za ten czas prawa do wynagrodzenia oraz urlop bezpłatny. Wymiar tych zwolnień i urlopu ustalany jest w porozumieniu zawieranym między pracodawcą a pracownikiem.

Obowiązki pracodawcy wobec pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe

Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika. Pracownik może podnosić kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą (art. 103¹ § 1 Kodeksu pracy). W tym zakresie pracodawca podejmuje swobodną decyzję i nie jest związany wnioskiem pracownika. Jeżeli jednak skieruje pracownika na naukę lub wyrazi zgodę na dokształcanie podjęte z inicjatywy zatrudnionego, powinien zagwarantować mu możliwość skorzystania z dodatkowych odpłatnych uprawnień urlopowych i zwolnić z całości lub części dnia pracy na czas uczestnictwa w zajęciach.