Rozliczenie długoterminowych umów i ich prezentacja w sprawozdaniu finansowym

Usługi mogą być realizowane, w zależności od zawartych umów, jako krótkoterminowe bądź długoterminowe. Sposób rozliczania usług zależy od tego, jak długi jest okres ich realizacji. Tematyka usług budowlanych jest uregulowana w ustawie o rachunkowości oraz w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 3 „Niezakończone usługi budowlane”.

Warto zwrócić uwagę, że ustawa o rachunkowości reguluje zasady ustalania przychodów i kosztów z wszelkiego rodzaju niezakończonych umów o usługi, w tym budowlane.

Natomiast zakres KSR nr 3 „Niezakończone usługi budowlane” został ograniczony wyłącznie do umów o usługi budowlane. Jednak zasady ustalania przychodów i kosztów zawarte w Standardzie zaleca się odpowiednio stosować także do innych usług o podobnym charakterze, np. do ustalania przychodów i kosztów z długoterminowych umów o usługi informatyczne (oprogramowanie), projektowe, geologiczne, naukowo-badawcze.

Standardu nie stosuje się natomiast do usług budowlanych wykonywanych przez deweloperów we własnym zakresie.

Usługi długoterminowe

Jeśli okres realizacji usług trwa dłużej niż 6 miesięcy, wówczas usługi te są traktowane jako długoterminowe i zgodnie z zaleceniami Krajowego Standardu Rachunkowości nr 3 „Niezakończone usługi budowlane” należy ustalać przychody i koszty realizowanych usług według zasad określonych w art. 34a, 34c i 34d ustawy o rachunkowości. Zgodnie z zapisami tych artykułów w przypadku realizacji usług długoterminowych nie wystąpi produkcja w toku, gdyż wartość niezakończonych usług podlega wykazaniu na dzień bilansowy jako przychód.

Metody ustalania przychodu z wykonania niezakończonej usługi

W myśl zapisów ustawy o rachunkowości przychody z wykonania niezakończonej usługi, w tym budowlanej, objętej umową, w okresie realizacji dłuższym niż 6 miesięcy, wykonanej na dzień bilansowy w istotnym stopniu, ustala się na dzień bilansowy proporcjonalnie do stopnia zaawansowania usługi, jeżeli stopień ten, jak również przewidywane całkowite koszty wykonania usługi za cały czas jej realizacji, można ustalić w sposób wiarygodny.

Przychody z wykonania niezakończonej usługi, w okresie od dnia zawarcia umowy do dnia bilansowego, po odliczeniu przychodów, które wpłynęły na wynik finansowy w ubiegłych okresach sprawozdawczych, ustala się proporcjonalnie do stopnia jej zaawansowania. Stopień zaawansowania usługi mierzy się w zależności od przyjętej przez jednostkę metody: